حجت السلام والمسلمین دکتر احمد مبلغی، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی درباره ریشه جریانهای رادیکالی در اسلام در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: از ابتدا کوشش اسلام بر آن بود تا جامعه اسلامی ایجاد کند که از حیث کیفی و کمی، امکان رشد پیدا کرده و از هر نظر رو به توسعه برود. از همان ابتدای صدر اسلام مسلمانان شاهد بروز و ظهور فعالیتهای رادیکال بودند و آن حرکتها ضربه‌های هولناکی بر جامعه اسلامی آن روز و حتی بر تاریخ اسلامی بر جای نهاد.
وی با بیان اینکه پیامبر عالیقدر اسلام(ص)، حساسیت شدیدی نسبت به تکفیر داشتند، در توضیح معنای تکفیر افزود: تکفیر به معنای از بین رفتن کیان جامعه، مجال دادن به خشونت در فضای جامعه، مشوش کردن چهره اسلام پر رحمت و قرار دادن جامعه در تلاطم و ناامنی است.
وی با اشاره به اینکه تکفیر، بزرگترین تهدید برای اسلام به شمار می‌آید، افزود: تکفیر باعث می‌شود تمام تدبیرهای لازم برای بقای جامعه، تلاشهای لازم در جهت ایجاد جامعه و مناسبات یک جامعه از یک خاستگاه غلط به خطر بیافتد و این بزرگترین تهدید برای کیان جامعه و طبعاً برای خود اسلام است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: امروزه تفکر افراطی و نگاه افراطی به دین متأسفانه به نحو خشن‌تر و سازمان یافته‌تر و با قساوت بیرحمانه‌ای وارد میدان شده و فضای جامعه اسلامی را از نگاه‌ها گرفته تا تفکرات، رفتارها و خشونت‌های عملی پر کرده است و این ریشه در چند عامل دارد. عامل اول حماقت و تنگ نظری است. در واقع می‌توان گفت نگاه‌های سطحی اندیشانه و در مواردی حماقت‌آمیز از دین از عوامل بروز این رفتارهاست. عامل دوم در این است که این نگاه‌های سطحی و تنگ نظرانه نسبت به دین تبدیل به یک نهاد بیرونی و یک فعالیت عملی می شود و گاه به جایی می رسد که آنها منطقی جز بی منطقی ندارند. یعنی منطق گروه‌های رادیکال در نقطه‌های اوج و شدت یابی عبارت است از بی‌منطقی.
وی تقریب را راه مقابله با تکفیر دانست و یادآور شد: امروزه متأسفانه جریانهای رادیکال در جهان اسلام وارد عملیات شده‌اند و یک حرکت غیرانسانی را آغاز کرده اند. خشونت، کشتار دسته‌جمعی و حتی مشمئزکننده، آزار و اذیت بیرحمانه و نفرت‌آور انسان‌های مسلمان را روش خود در این عملیات قرار داده و این بخشی از منطق آنها شده است. زمانی که تکفیریها پا به عرصه می‌گذارند مسلمانان باید به صورت جدی‌تر رو به وحدت اسلامی بیاورند و مشکلات فی مابین خود را حل کنند. تقریب خط قرمز تکفیر است وقتی تقریب رخ دهد دیگر تکفیر معنایی ندارد از همین رو کوشش همه مسلمانان باید دست یافتن به تقریب بیشتر باشد.
مبلغی افزود: مصری‌ها و علمای الازهر باید بدانند که این تکفیریها اگر مجال پیدا کنند اجازه نفس کشیدن و اجازه بیان کوچک‌ترین منطق اسلامی را به آنها نخواهند داد و اگر در جامعه سیطره پیدا کنند حاصلی جز کشتار، تباهی، ناامنی، عقب ماندگی، حاصلی جز نمایش چهره خشن و بیرحمانه از دین ندارد.
وی با بیان اینکه جریانهای رادیکالی به مرور گستردگی بیشتری به دنبال خواهد داشت، ادامه داد: وقتی خطر بزرگی بنام تکفیر، مسلمانان را تهدید می‌کند جامعه اسلامی باید در مقابل تقریب نیرومندتری را پی بگیرد تا از پس تکفیریها برآیند. تکفیری را باید به محاق انداخت، باید آنرا منزوی کرد و از جامعه اسلامی بیرون راند. مسلمانان شیعه و سنی خیال نکنند که تکفیریها تنها به حمله به بخشی از جامعه اسلامی و کشتار یک سری مسلمان بی‌گناه اکتفا می‌کنند. مطمئن باشند اینها به فعالیتهای خود وسعت بیشتری می‌بخشند و سیطره کامل بر فکر و اندیشه اسلامی پیدا می‌کنند.
وی گفت: امروزه باید راه وحدت اسلامی را با قوت دنبال کنیم و به هیچ وجه دچار جنگ طائفه‌ای نشویم و با اتحاد و تقریب در مقابل خواست تکفیریها که جنگ طائفه‌ای است، بایستیم.
مبلغی دین‌گریزی را محصول جریانهای رادیکالی عنوان کرد و گفت: اندیشه‌های اسلامی نه تنها از مسیر رشد و تعالی و همگرایی باز می‌ماند و سیر عقب‌گرد پیدا می‌کند. در فضاهای این چنینی مدام در جامعه اسلامی درگیری شکل می‌گیرد، نفاق، تضاد اجتماعی و فرار از اسلام از دستاوردهای دیگر ادامه این رفتارهاست.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی تأکید کرد: نتیجه دیگر این است که این اعمال تنها یک نسل را به کام عقب ماندگی و فاصله از اسلام فرو نمی‌برد، بلکه بر تاریخ تأثیر می‌گذارد و نسل‌های آتی را نیز به سرنوشت آنها دچار می‌کند. در نهایت دین در ضعف و ناتوانی قرار می‌گیرد و بی‌دینی توجیه شده و گسترش پیدا می‌کند.