به گزارش خبرنگار مهر، عاشورای حسین (ع) نقش پرچم شیعه است و الگویی برای آزادگی و شرافت انسانی در همه زمان ها و مکان های تاریخ و داغی را تازه می کند به سنگینی غم شهادت جانگداز طفلی شش ماهه و ریختن خون‌های پاکی که سنگدلی خاک و سردی زمان باعث شد قیامتی به پا نشود و هتاکان به حریم حسینی (ع) به جشن و پایکوبی پیروزی خود بپردازند.
بی‌بصیرتی و عدم آگاهی مردم آن ها را بی‌اراده و تحت سلطه می کند
امام جمعه شاهرود در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به این که نسل جوان آن روزهای کوفه از اسلام حقیقی چیزی نمی‌دانستند و در نظر آنان اسلام همان بود که معاویه و امثال او به نمایش گذاشته بودند گفت: تجمّل دربار معاويه، حيف و ميل اموال عمومي، ساختن كاخهاي بزرگ و تبعيد و زنداني كردن و كشتن مخالفان براي آنان امري طبيعي بود، چون چنين نظامي نيم قرن پيش از آن نیز سابقه داشت و كساني بودند كه فکر می کردند آنچه در مدينه عصر پيامبر گذشته نيز اين چنين بوده است.
حجت الاسلام محمود ترابی با بیان این مطلب که معاويه حدود 42 سال در شام حكومت كرد و در اين مدت نسبتا طولاني، مردم شام را به گونهاي پرورش داد كه فاقد بصيرت و آگاهي ديني باشند و در برابر اراده و خواست معاويه بيچون و چرا تسليم شوند افزود: او در طي اين مدت، نه تنها از نظر نظامي و سياسي مردم شام را تحت سلطه خود قرار داد كه از نظر فكري و مذهبي نيز مردم آن منطقه را كور و كر و گمراه بار آورد تا آنچه او به اسم تعليمات اسلام به آنان عرضه ميكند، بيهيچ اعتراضي بپذيرند.
وی با تاکید بر این که حكومت پليد بنياميه با تبليغات زهرآگين و كينه توزانهاش، خاندان پاك پيامبر (ص) را در نظر مردم شام منفور جلوه داد و در مقابل، بنياميه را خويشان رسول خدا و نزديكترين افراد به او معرفي كرده بود خاطرنشان کرد: این روند تا جایی پیش رفت که پس از پيروزي قيام عباسيان و استقرار حكومت ابوالعباس سفّاح، ده تن از امراي شام نزد وي رفتند و همه سوگند خوردند كه ما تا زمان قتل مروان نميدانستيم كه رسول خدا(ص) جز بنياميه خويشاوندي داشته باشد كه از او ارث ببرند، تا آن كه شما امير شديد.
امر به معروف و نهی از منکر هدف اصلی امام در قیام علیه یزید
امام جمعه شاهرود تصریح کرد: با توجه به چنین شرایطی جای تعجب نیست اگر در مقاتل ميخوانيم، به هنگام آمدن اسيران كربلا به دمشق، مردي در برابر امام زينالعابدين(ع) ايستاد و گفت: سپاس خدا را كه شما را كشت و نابود ساخت و مردمان را از شرّتان آسوده كرد.
ترابی هدف امام حسین (ع) از قیام علیه یزید را اقامه امر به معروف و نهي از منكر دانست و عنوان کرد: با توجه به آيه شريفه 104 از سوره آل عمران كه ميفرمايد: "وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ" امام حسین (ع) براي ارائه دادن الگويي برتر و واحد دست به این قیام زد.
وی با اشاره به وصیت امام حسین(ع) به محمد بن حنفیه اذعان داشت: امام حسین (ع) می‌فرماید: "من از روي خودخواهي و سرمستي و گردنكشي و فساد و ظلم خارج نشدهام و جز اين نيست كه خارج شدم براي اصلاح در امت جدّم رسول خدا (ص) و اراده دارم كه امر به معروف و نهي از منكر كنم و مطابق سيرهي جدم (ص) و پدرم، علي بن ابي طالب(ع)، رفتار کنم."
قیام امام حسین یک قیام سیاسی بود که تبعات نظامی در بر داشت
امام جمعه موقت شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اینکه قيام امام حسين(ع) صرفا يك قيام نظامي نبود، بلكه يك قيام سياسي بود كه تبعات نظامي نيز در برداشت گفت: دلیل این امر آن است که بنابر شواهد تاريخي آن حضرت به تجهيز و تهيه سپاه جنگي، ادوات و نفرات اقدام نكرد بلکه با خانواده و اهل بیت(ع) عازم این سفر شد.
حجت الاسلام عباس امینی با تاکید بر اینکه بيشتر مردم شام، امام حسين(ع) و اهل‌بيت آن حضرت را نميشناختند افزود: علت اصلي این موضوع تبليغات خصمانه بني اميه و وارونه نشان دادن حقايق اسلام و سفارشات پيامبر عظيم الشأن اسلام (ص) بود، كه به جهت دشمني ديرينه با بنيهاشم و حسادت به اهل‌بيت(ع) اجازهي نشر فضايل آنها را نميدادند؛ چرا كه بيم داشتند موقعيّت نامشروع آنها در معرض خطر و نابودي قرار گيرد.
وی با اشاره به این که قيام امامحسين(ع) از آن دست قيام هايى است كه بر اساس اصول بنيادين اسلام، با روش شناخته شده اسلام و برگرفته از سيره نبوى و علوى سامان يافته و داراى پيام و وصيت شفّاف براى آيندگان است خاطر نشان کرد: اگر چه اين نهضت صرفا براى شبيهسازى و كپیگيرى معمارى نشده است اما به گونهاى طراحى شده است كه استعداد شبيهسازى در آن وجود دارد.
واقعه عاشورا یک اسلام مجسم است
استاد مدرسه علمیه امام صادق (ع) شاهرود با بیان این مطلب که وقتى بخواهيم به جامعيت اسلام نظر بيفكنيم بايد نگاهى هم به نهضت حسينى بیندازیم تصریح کرد: امامحسين(ع) كليات اسلام را در كربلا به مرحله عمل آورده، مجسم كرده است ولى تجسم زنده و جاندار حقيقى و واقعى، نه تجسم بىروح، انسان وقتى در حادثه كربلا تأمل مىكند، امورى را مىبيند كه دچار حيرت مىشود و مىگويد اينها نمىتواند تصادفى باشد و سرّ اينكه ائمه اطهار اين همه به زنده نگه داشتن و احياى اين خاطره توصيه و تأكيد كرده و نگذاشتهاند حادثه كربلا فراموش شود، اين است كه اين حادثه يك اسلام مجسم است.
امینی با تاکید بر اینکه ائمه اطهار خواستهاند كه داستان كربلا به صورت يك مكتب تعليمى و تربيتى هميشه زنده بماند عنوان کرد: گام نخست در الگوپذيرى قيام عاشورا اين است كه راز جامعيت اسلام در كربلا درك شود و بر اساس آن، تفسيرى صحيح از اين حادثه ارائه شود.
وی با اشاره به این که حادثه عاشورا و تاريخچه آن، دو صفحه دارد يك صفحه سفيد و نورانى و يك صفحه تاريك، سياه و ظلمانى اذعان داشت: وقتى صفحه تاريك مطالعه شود فقط ظلم، جنايت و رثاء بشريت است، كه هيچ چيز غير از گريه، زارى و مرثيه را نمىطلبد اما اگر صفحه مقابل مطالعه شود قهرمان اين صفحه نورانى حسين(ع) و اهل بيت و اصحاب او هستند و اين صفحه ديگر جنايت وتراژدى نيست بلكه حماسه، افتخار و نورانيت، تجلى حقيقت، انسانيت و حق پرستى است.
شخصیت یافتن جامعه اسلامی یکی از پیام های نهضت عاشورا
امام جمعه میامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اینکه نگرش الهى، حماسى به نهضت عاشورا دستاوردهاى مهمى به همراه دارد گفت: يكى از آنها تسهيل پيامگيرى از اين نمايش بىهمتاى اسلامى است.
حجت الاسلام سید مرتضی موسوی با اشاره به این که شخصيت يافتن جامعه اسلامي یکی از اصلی ترین پیام های نهضت عاشورا است افزود: پديدههاى اجتماعى از جهت تأثيرى كه در اجتماع خود باقى مى گذارند مختلف و گاهى متضادند. از اين حيث بعضى از پديده هاى اجتماعى، روح اجتماع را تاريك و كدر مىكند، ترس و رعب به وجود مىآورد، و به اجتماع حالت بردگى و اسارت مىدهد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه يك سلسله پديده هاى اجتماعى نیز وجود دارد که به اجتماع صفا و نورانيت مىدهد، ترس اجتماع مىريزد، احساس بردگى و اسارت را از او مىگيرد، به جايش جرأت، جسارات و شهامت به او مىدهد، خاطر نشان کرد: این نوع دوم از پديدههاى اجتماعى نعمتى است كه نصيب هر ملتى به سادگى نمىشود.
نهضت عاشورا زمانی تاثیر گذار است که از احساس فراتر رفته به عقلانیت و تدبر برسد
امام جمعه میامی همچنین تصریح کرد: نگاه حماسى به نهضت عاشورا است كه اين حماسه را در ملت اسلام ايجاد مىكند، جامعه حسينى را عزتمند و همراه با غرور مىسازد و اين هنر در قيام اباعبدالله(ع) وجود دارد و در جامعه آن عصر هم چنينی اثری را به جاى گذاشته است.
موسوی با تاکید بر اینکه نهضت عاشورا تا قيام قيامت مىتواند الهامبخش ملتهاى آزاده باشد به شرطى كه ياد حسين(ع) و مجالس حسينى از حد احساس فراتر رفته بر عقلانيت و تدبر در اين قيام افزوده شود، عنوان کرد: ملتى كه شخصيت دارد همه چيز دارد اما ملتى كه همه چيز دارد ولى شخصيت و هويت ندارد هيچ چيز ندارد.
وی اذعان داشت: امروز نيز كه نظام قلدر پرور موجود در جهان به بهانهاى خودساخته بر همه چيز چنگ انداخته و در صدد به انفعال كشاندن مسلمانان و هويتزدايى از كشورهاى اسلامى است، مسلمانان بايد غيرت و حميت حسينى را سر مشق قرار داده، قهرمانانه در مقابل آنان ايستادگى كنند.
امر به معروف و نهی از منکر نه متکی به دعوت است نه تقاضای بیعت
مدیر کل اداره تبلیغات اسلامی استان سمنان نیز در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه اگر چه قيام كربلا چند وجهى و چند ماهيتى است گفت: يكى از عمدهترين عواملآن مسئوليت امر به معروف و نهى از منكر است.
حجت الاسلام علی شکری با تاکید بر این مطلب که در نگاه مثبت و حماسى به عاشورا يادآورى مكرر حضرت از اين عامل و اصرار بر برجسته كردن آن جايگاه خود را پيدا مىكند افزود: همه عوامل نهضت عاشورا آموزنده هستند ولى اين عامل آموزندگى بيشترى دارد، زيرا نه متكى به دعوت است و نه متكى به تقاضاى بيعت يعنى اگر دعوتى از امام نمىشد، حسين بن على(ع) به موجب قانون امر به معروف و نهى از منكر باز هم قیام می کرد، اگر هم تقاضاى بيعت از او نمىكردند، باز ساكت نمى نشست.
وی با اشاره به حدیث امام رضا (ع) که فرمود "اذا تواكلت الناس الامر بالمعروف و النهى عن المنكر فليأذنوا بوقاع من الله" خاطر نشان کرد: از اينجا معلوم مىشود وظيفه امر به معروف و نهى از منكر مختص به امامحسين(ع) نبوده، هر كسى كه در چنين شرايطى قرار گيرد بايد به آن قيام کند و نبايد اين وظيفه را به عهده ديگرى بداند و الّا بايد منتظر عذاب الهى بماند.
شعارهای اصلی عاشورا فراموش شده اند
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان سمنان با یادآوری این مطلب که در عاشورا دو نوع شعار ديده مىشود يك نوع شعارهايى است كه فقط معرف شخص است تصریح کرد: شعارهاى ديگرى هم هست كه علاوه بر معرفى شخص، معرف فكر و احساس و نظر و ايده هم هست.
شکری عنوان کرد: با يك تلقى درست از عاشورا مىتوان اين شعارها را دائمى و در همه اعصار از آن استفاده كرد و از طريق آن روح در جامعه دميد اما متأسفانه بهاى لازم به شعارها داده نشده و اينك نيز نيازمند اهتمام بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه شعارهاى عاشورا آن چنان متنوع و همهجانبه است كه مىتواند يك ملت را كاملا غنى وسعادتمند كند اذعان داشت: از جمله این شعارهای حق گرایی، آزادی و شرافت، دوري از ذلت، اصلاحات اجتماعي، انزجار از دنيازدگي و تظاهر ديني است.
ضرورت زنده کردن تمام عظمت ها و زیبایی های فراموش شده عاشورا
مدیر مدرسه علمیه حضرت ولی عصر (عج) شهرستان شاهرود نیز در گفتگو با مهر تاکید کرد: به همان مقدار كه تفسير صحيح از عاشورا سازنده، حياتبخش و حركت آفرين است، برداشت نادرست و منحرف كردن آن از مسير واقعى مى تواند مخرب و مخدر باشد و حداقل جامعه را بر خلاف هدف امامحسين(ع) دچار ركود و رخوت کند.
حجت الاسلام حمید عبداللهیان با اشاره به اینکه هر امرى كه اين نهضت اصيل را از مسير تعيين شده جدا كند انحراف و گمراهى است كه يكى از نشانه هاى عقب ماندگى و عدم رشد اجتماع است اظهار داشت: باید سعی شود تمام عظمت ها و زيباييهاي واقعه عاشورا که به دست فراموشی سپرده شده، حماسه و شور و افتخاراتش محو شده و به جاى آنها زبونى و ضعف و جهالت و نادانى آمده پاک کنیم و این حادثه را به جایگاه واقعی خود برگردانیم.
وی با بیان این مطلب که تحریف یعنی متمايل كردن يك چيز از آن مسير اصلى و وضع اصلى كه داشته است يا بايد داشته باشد ابراز داشت: تحريف يا لفظى است يا معنوى، تحريف لفظى آن است كه ظاهر يك چيز يا لفظ آن را عوض كنند و تحريف معنوى يعنى منحرف كردن روح و معنى يك جمله يا يك حادثه.
تحریف معنوی عاشورا و استفاده از وسیله نامقدس برای هدف مقدس خطرناک است
این استاد فلسفه و منطق حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه عداوت و غرض كه از سوى دشمنان، اسطورهسازى كه يك حس اصيل در بشر است و دوستى و تمايل كه از سوى نزديكان و دوستان صورت مىپذيرد از عوامل مهم تحریف به شمار می روند گفت: تحريف از روى دوستى در نهضت عاشورا اين است كه عدهاى خيال كردهاند چون هدف گريه كردن براى امامحسين(ع) و زنده كردن ياد او است و اين هدف مقدس است، از وسيله نامقدس هم مىتوان استفاده كرد.
عبداللهیان با اشاره به اینکه حادثه كربلا هم دچار تحريف لفظى شده است و هم تحريف معنوى افزود: از آنجايى كه تحريف معنوى محتوا را تغيير داده قضيه را مسخ و به كلى واژگون مىكندخطرناك است و خطرناكتر اينكه تحريف در اهداف امامحسين(ع) انجام شود.
وی خاطر نشان کرد: تحریفات صورت گرفته در اهداف قیام امام حسین (ع) به فلسفه عزاداری نیز سرایت کرده و آن را نیز دچار انحراف کرده، عزادارى و نوحه سرايى كه سفارش شد تا هر زمينى را كربلا و هر روز را عاشورا سازد به ضد آن تبدیل شده، نقش سازنده خود را از دست داده و به عادت تبديل شده است.
مهمترین خطر برای هر نهضت انقلابی ارتجاع است
استاد فقه حوزه علمیه خواهران امام جعفر صادق(ع) شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اینکه بزرگترين و مهم ترين خطرى كه هر نهضت انقلابى را تهديد مىكند "ارتجاع" است تصریح کرد: اين خطر آفتى است كه متأسفانه نهضت انقلابى پيامبر اسلام(ص) نيز، گرفتار آن شد، پس از پيامبر(ص) باورها و ارزشهاى الهى رنگ باختند و به تدريج باورها و ارزشها و اعمال جاهلى احيا شدند.
وجیهه اشرفی با تاکید بر اینکه زمانى كه بدن پيامبر (ص) هنوز روى زمين بود در سقيفه بنىساعده گرد آمدند و شعار "منّا امير و منكم امير" سردادند و حكومت اسلامى را غنيمتى پنداشتند كه بايد در ميان آنان تقسيم شود عنوان کرد: متأسفانه كار بازگشت ارزشهاى جاهلى به جايى رسيد كه چهره هاى برجستهاى چون ابوذر، عمار و حجربن عدى آزار و شكنجه و تبعيد شدند و در برابر آن كسانى كه به وسيله پيامبر (ص) تبعيد شده بودند جزو مشاوران و كارگزاران خليفه شدند.
وی با اشاره به اینکه احساس مسئوليت، امر به معروف و نهى از منكر جاى خود را به بىمسئوليتى و سهل انگارى و بىتفاوتى داد اذعان داشت: ارتجاع و بازگشت از ارزشها به جايى رسيد كه در حكومت عثمان درآمد عمومى و بيتالمال، درآمد خليفه و بستگان و همدستان او پنداشته شد.
نخستین نشانه های احیای ضد ارزش ها در سقیفه بنی ساعده شکل گرفت
این کارشناس دینی با تاکید بر اینکه پيامبر اسلام(ص) براى تربيت انسانها و تثبيت ارزشهاى اسلامى تلاش بسيار كرد امّا ده سال براى تربيت مردمى كه درست بر ضدّ اين خصوصيات بار آمده بودن زمان خيلى كمى بود یادآور شد: درست است كه مردم اسلام را پذيرفته بودند، اما هنوز نتوانسته بودند ارزشهاى جاهلى را به كلى فراموش كنند و ارزشهاى الهى را با جان و دل بپذيرند به ويژه كه بسيارى از مسلمانان پس از فتح مكّه و در سال هشتم هجرى به اسلام گرويده بودند و پيامبر نيز دو سال پس از آن از اين جهان رحلت كرد.
اشرفی نخستين نشانههاى احياى ضد ارزشها را در جريان سقيفه بنى ساعده دانست و ابراز داشت: دلیل این امر آن است که جدايى مردم از اهل‌بيت(ع)، تبديل امامت به پادشاهى، كوتاهى خواص در عمل به تكليف، كوتاهى خواص در عمل به تكليف و... مواردی بود که امت اسلامى را هر روز از مسيرى كه پيامبر معيّن كرده بود دورتر و دورتر مى کرد.
آشنا سازی مردم با دین و ارزش های آن از مناصب اهل بیت (ع) است
استاد حوزه علمیه خواهران امام جعفر صادق (ع) شاهرود نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به این مطلب که انزواى على(ع) به مدّت 25 سال يكى از مسائلى است كه زمينه را براى دگرگونى ارزشها فراهم ساخت گفت: چون در جامعهاى كه پيامبر(ص) خطوط كلّى آن را ترسيم كرده بود، آشناسازى مردم با دين و ارزشهاى آن يكى از مناصب اهل بيت(ع) بود. كه اين نقش با انزواى على(ع) و منع از ترويج احاديث نبوى از آنها گرفته شد.
نفیسه احمدی با بیان این مطلب که هر جامعهاى به حكومت نياز دارد تا امور آن جامعه سامان گيرد افزود: اگر پس از رحلت پيامبر(ص) امامت عدل علوى استقرار میيافت همان جوّ ايمان و تقوا و جهاد در راه خدا ادامه مىيافت. ولى متأسفانه با جريان سقيفه حكومت اسلامى ادامه نيافت و حكومت به صاحبان اصلى آن نرسيد و با فراز و نشيبهاى بسيار به حكومت و پادشاهى معاويه و يزيد انجاميد و واقعه عاشورا رخ داد.
وی با تاکید بر اینکه وقتى كه حاكمان و كارگزاران جامعه افرادى چون معاويه و يزيد باشند كه همه توان خود را در جهت تحريف دين و نابودى ارزشها و همچنين مروّجان آن به كار گرفتهاند، طبيعى است كه افراد جامعه نيز همانگونه تربيت خواهند شد خاطر نشان کرد: در چنين جامعهاى مردم در برابر دگرگونى ارزشها و كشته شدن مدافعان آن حساسيتى نشان نخواهند داد، همانگونه كه در رويداد عاشورا چنين وضعى پيش آمد.
این کارشناس دینی مذهبی با اشاره به این مطلب که خواص در تحولات و دگرگونيهاى اجتماعى و سياسى نقش تعیین کننده و مهمی بر عهده دارند عنوان کرد: ستيز با ستم و ستمگران به ويژه حاكمان ستم و بر پايىِ عدل يكى از درسهاى عاشورا در عرصه رفتار سياسى است.
.................................
گزارش از الهام صادقی