هم اکنون استان مرکزی با وجود 15هزار بافنده واقعی، 60 کارگاه و میانگین تولید ماهیانه یک هزار و 200 مترمربع فرش همچنان در صادرات فرش دارای مشکلاتی چون نبود اتحادیه صادرکنندگان فرش و همچنین نداشتن ارزیاب فرش در گمرک است. دو مسئله مهمی که باعث پایین آمدن نرخ صادرات در استان و گمنامی تولیدکنندگان برتر این استان شده است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی عمده ترین مشکل صادرات فرش در کشور را تحریم ها دانست و به مهر گفت: تحریم های کنونی صادرات فرش ایران را تحت شعاع قرار داده است.
دست اندرکاران این حوزه نمی خواهند که فرش ایران با نام فرش دیگری وارد بازار جهانی شود
محمد نادری افزود: دست اندرکاران این حوزه نمی خواهند که فرش ایران با نام فرش دیگری وارد بازار جهانی شود؛ ولی هزینه های بسیار بالای صادرات از طریق کشورهای دیگر موجب این امر شده است.
وی با اشاره به رشد بالای صادرات برخی کشورها گفت: متاسفانه طبق آخرین برآوردهای آماری، هم اکنون رشد صادرات کشورهای هند، افغانستان، ترکیه و چین در زمینه فرش دستبافت از ایران بالاتر است.
نادری با تاکید دوباره بر آگاهی بازار جهانی از کیفیت فرش ایران، اظهار کرد: با این وجود کشورهای مذکور، هنوز نتوانستند جایگاه ویژه فرش ایران را در جهان بدست بیاورند، زیرا در رقابت با کیفیت بالای فرش ایران جا مانده اند.
وی یادآور شد: کشورهای خارجی متوجه کیفیت بالای محصولات هستند و به محض لغو تحریم ها، فرش ایران بازار خوبی خواهد داشت که در این صورت چشم انداز خوبی برای فرش استان انتظار می رود.
فرش استان مرکزی دارای برندجهانی است
رئیس اداره فرش استان مرکزی گفت: فرش استان مرکزی دارای برندجهانی است و فرش ساروق بطور ویژه به دلیل سابقه دیرینه دارای خاستگاه مهمی است و اصلی ترین بازار آن کشورهایی چون آمریکا است.
نادری با اشاره به تاثیر تحریم ها در صادرات فرش استان افزود: پس از تحریم، واردات فرش ایران از هر کشوری به آمریکا، ممنوع شد و بدین ترتیب فرش استان مرکزی بازار اصلی فروش خود را که کشور آمریکا بود از دست داد و باعث شد عمده ترین تولیدات ما به منصه ظهور نرسد.
وی ادامه داد: البته کشورهایی چون آلمان، ایتالیا و کشورهای حوزه خلیج فارس چون عربستان، امارات، قطر و لبنان همچنان بازارهای اصلی بعد از آمریکا برای فرش استان مرکزی هستند.
نادری در ادامه جدای از تحریم ها پایین آمدن نرخ صادرات از استان را مشکل کنونی بخش فرش دستبافت استان عنوان و اظهار کرد: با وجود بازار خوب فرش استان مرکزی در جهان، متاسفانه این فرش همچنان از استان های دیگر کشور صادر می شود نه از استان مرکزی.
هم اکنون صادرات فرش استان مرکزی از استان های همجوار صورت می گیرد
وی اضافه کرد: هم اکنون به دلیل پاره ای از مسائل صادرات فرش استان مرکزی از استان های همجوار صورت می گیرد که همین موجب نارضایتی و گمنام ماندن تولیدکنندگان فرش استان شده است.
نادری خاطرنشان کرد: نبود اتحادیه صادرکنندگان فرش و ارزیاب فرش در گمرک استان دو دلیل عمده کاهش نرخ صادرات در استان است، دلایلی که موجب شده تا فرش تولدیی استان به استان های همجوار مانند اصفهان، قم و تهران برود و از طریق تجار و بازرگانان آنجا صادر شود.
وی تصریح کرد: در خصوص ایجاد و تاسیس اتحادیه صادرکنندگان اداره فرش آماده همکاری لازم است؛ ولی خود تولیدکنندگان در این بخش باید پیشقدم شده و متقاضی باشند که متاسفانه حرکتی تاکنون صورت نگرفته است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت و معدن استان اضافه کرد:به دلیل پایین بودن صادرات فرش یک ارزیاب در این بخش به طور دائم نمی تواند در گمرک وجود داشته باشد، هرچند در این خصوص نیز تمهیداتی اندیشه شده است.
نادری ادامه داد: با توجه به قول همکاری گمرک تصمیم بر این شد که که یک کارشناس فرش در مواقعِ صادرات بنوان ارزیاب با حضور همکاری از گمرک این امر را انجام دهد؛ ولی فعلا این کار عملی نشده است زیرا منوط به تشکیل اتحادیه صادرکنندگان فرش در استان است.
کاهش برخی امتیازها برای فرش استان از پیامدهای پایین بودن صادرات در استان
وی کاهش برخی امتیازها برای فرش استان را از پیامدهای پایین بودن صادرات در استان عنوان و گفت: چون فرش استان از طریق استان های همجوار صادر می شود بنابراین نرخ صادرات آن استان ها بالا می رود و جواز صادراتی متعلق به کسی است که صادرات کند بنابراین تولیدکننده ما در این بخش گمنام است.
رئیس اداره فرش استان در ادامه به مسائل دیگری در بخش تولید فرش اشاره کرد و توضیح داد: از گذشته این باور در میان مردم رواج داشته است که بافندگان فرش به دلیل محرومیت و مشکلات مالی اقدام به این کار می کنند و به نوعی نه تنها فرش بافی بعنوان یک هنر برای مردم جا نیفتاده بلکه شان و شخصیت یک بافنده از هنرمند به فردی محتاج نیز تغییر پیدا کرده است.
نادری با تاکید بر فرهنگ سازی تولید فرش در کشورگفت: فرش هنرِ اصیل ایرانی و سرآمد در عرصه بین المللی است، فرش بزرگ ترین صنایع دستی در جهان است و نیاز به سرمایه گذاری و کسب جایگاه درخور برای بافنده است.
وی با بیان اینکه ورود نسل جوان و خلاق برای به روز شدن این هنر و صنعت ضروری است، اضافه کرد: امروزه رشته فرش در دانشگاه ها تدریس می شود؛ اما به جرات می توان گفت که بیشتر فارغ التحصیلان این رشته در مشاغل بی ارتباط با فرش اشتغال دارند.
نادری گفت: بهتر است که با تعمیم رشته دانشگاهی فرش و حتی ایجاد این رشته در دبیرستان و جذب افراد مستعد و علاقمند به این رشته زمینه را برای تربیت نسل جدیدی که می توانند موجب حرکت رو به جلو و پیشرفت جایگاه فرش شوند، اقدام کرد.
حوزه فرش نیاز به ارتباطات با سایت های جهانی دارد
وی ادامه داد: حوزه فرش نیز همچون سایر بخش های تولیدی در دنیای امروز نیاز به ارتباطات با سایت های جهانی دارد تا بتواند نیازهای روز را بشناسد و همچنین دایره بازار خود را توسعه بخشد.
نادری با تاکید دوباره بر حضور نسل جوان و آموزش دیده در این بخش تصریح کرد: دنیای امروز، دنیای ارتباطات است، فروش های اینترنتی به جای حضوری، تغییر سلیقه مشتری همه نیاز به تربیت نسل جدید دارد که با این مسائل آشنا باشد.
وی ادامه داد: تربیت نیروهای جدید که با شرایط کنونی آشنا بوده و دره های آموزشی خاص را گذرانده باشد در این راستا می تواند موثر باشد.
رئیس اداره فرش استان با اشاره به تغییر سلیقه مشتری و بازار گفت: فرش استان مرکزی دارای رنگ ها و نقشه های گوناگون است که باید در کنار آن ها به این نکته توجه کرد که جامعه امروز به دنبال رنگ های روشن ، متنوع و جدید روی آورده است.
نیازسنجی جامعه و مشتری در تولید فرش بسیار حائز اهمیت است
نادری اضافه کرد: هم اکنون نیازسنجی جامعه و مشتری در تولید فرش بسیار حائز اهمیت است زیرا در کنار هزینه اولیه بالا و مراحل طولانی تولید فرش، در صورت عدم موفقیت در جذب مشتری خسارت زیادی به تولیدکننده وارد می شود.
وی همچنین با بیان اینکه فارع التحصیلان فرش باید بعنوان مدرس و تولیدکننده در این عرصه بکار گرفته شوند، تصریح کرد: سال‌های گذشته در دانشگاه علمی کاربردی رشته فرش وجود داشت اما، امروز توجه کمی به این هنر می‌شود و لازم است که این رشته‌ها احیاء شوند و نیز با توجه به پتانسیل موجود در استان در حوزه فرش می‌توان با اختصاص بودجه موزه دائمی فرش در استان داشته باشم.
قطعا ارتقای هنری که مهر اصالت بر پیشانی دارد درکنار تامین اعتبارات لازم برای تقویت این بخش از سوی دولت و تربیت نیروی انسانی متخصص و تازه نفس، نیاز به دغدغه تولیدکنندگان در برپایی اتحادیه نیز دارد، تولیدکنندگانی که با وجود مشکلاتی چون گرانی مصالح و رکود بازار همچنان نقش ها را بر تاروپود زنده می کنند و روایت سال های سال فرهنگ و سنت استان را در رنگ ها و نقش ها برپا می کنند.
....
گزارش: سمیه انصاری فر