فریده خلعتبری مدیر نشر شباویز در گفتگو با خبرنگار مهر کتاب را کالایی چون دیگر کالاها دانست و افزود: وقتی شما میخواهید لباس بخرید ظاهر لباس، جنس و کیفیت آن و مدت زمانی که می توانید از لباس خود استفاده کنید برایتان اهمیت دارد، کتاب هم همین است. ابتدا ظاهر کتاب شما را جلب میکند بعد به محتوای کتاب میرسید و هر چه گروه سنی مخاطبان کمتر باشد توجه به ظاهر مهمتر میشود.
به گفته او، ظاهر کتاب نخستین چیزی است که کودکان را جلب میکند. نوع کاغذ و مقوایی که برای تهیه کتاب از آن استفاده میشود، تزئینات مجازی که در کتاب به کار میرود و همچنین رنگها، جنس کاغذ، تناسب حروف با تصاویر، گرافیک کتاب و صفحه آرایی، تصویرگری مناسب و همچنین تناسب حروف با گروه سنی مخاطب از مواردی است که ناشران باید به آن توجه کنند چون هر چه گروه سنی مخاطبان کمتر باشد تناسب میان حروف با سن و سال خوانندگان خود را بیشتر نشان میدهد. برای بچه ها باید از حروف درشتتر استفاده کرد.
به گفته خلعتبری، زمانی که ظاهر کتاب آراسته و به تمامی این موارد توجه شد، آن زمان محتوای کتاب ارزش پیدا میکند و تا وقتی ظاهر کتاب کودک را جلب نکند، او به زیبایی قصه توجه نخواهد کرد اما وقتی کتابسازی، گرافیک، تصویرگری و در کل ظاهر کتاب آراسته باشد، این کار نه تنها مخاطب داخلی را جذب میکند که قابلیت عرضه در بازارهای جهانی را نیز دارد چرا که استانداردها را رعایت کرده است.
اشتباهی که ناشران مرتکب شدهاند
مدیر نشر شباویز در پاسخ به اینکه بعضی معتقدند گرچه مخاطب کتابهای خردسال (به طور ویژه) بچهها هستند اما گروه هدف را پدر و مادرها تشکیل میدهند، گفت: این اشتباهی است که در تمام این سالها برخی ناشران مرتکب شده اند.
وی تصریح کرد: پدر و مادرها فقط کتاب را برای کودکان میخوانند و هیچ نقش دیگری ندارند. این کودک است که باید با ظاهر و باطن کتاب ارتباط برقرار کند.
خاعتبری افزود: پدر و مادرها و بچهها از دو نسل کاملا متفاوت با یکدیگر هستند و ما نمیتوانیم کتابی را مطابق سلیقه دو نسل تولید و منتشر کنیم. حداقل ۲۰ سال تفاوت سنی این دو است و این ۲۰ سال که پر از تحول در زمینههای مختلف دانش، تکنولوژی و فناوری بوده را نمیتوانیم کنار بگذاریم.
کتاب باید مطابق نیاز و سلیقه بچهها باشد
وی معتقد است کتاب باید مطابق نیاز و سلیقه بچهها باشد اما بسیاری از ناشران ما برای نسل قبل کار میکنند از این رو است که کتابها را نه مخاطبان داخلی میپسندند نه مخاطبان خارجی، پس بهتر است پدر و مادرها را تشویق کنیم که امروزی باشند و مطابق نظر بچه ها کتاب بخرند.
به گفته خلعتبری، یکی از راهها برای تربیت سلیقه پدر و مادرها، برگزاری دوره های آموزشی و جلسات نقد و بررسی است اما این مسئله در کشور ما خیلی جا نیفتاده و مرسوم نیست. راه دوم که منطقیتر به نظر می رسد اینکه ناشران روش درست را انتخاب کنند و پدر و مادرها را در برابر عمل انجام شده قرار بدهند. وقتی بچه ها میبینند کتابی مطابق سلیقه و نیازشان است، پدر و مادرها نیز خواه ناخواه به سمت انتخاب این کتاب کشیده میشوند.