به گزارش خبرنگار مهر، شهر اراک به عنوان مرکز استان، جایگاه خاصی در میان شهرهای استان مرکزی دارد و در این راستا باید چهره شهر از هر گونه خدشه و آثار نازیبا در امان باشد. اما هر ساله علیرغم تلاش سازمان های مسئول در زمینه زیباسازی شهری در آغاز فصل بهار، بعداز مدتی چهره شهر دوباره تغییر می کند و ناهنجاری ها از در و دیوار خودنمایی می کنند.
وندالیسم یا تخریب گرایی اموال عمومی، گاهی اوقات برای فرد یا افرادی که دست به این کار می زنند نوعی تفریح محسوب می شود. تخریب اموال عمومی یکی از معضلات جوامع شهرنشین امروز است که متاسفانه بیشتر در میان جوانان رواج دارد. این پدیده نامطلوب اجتماعی که گاه به صورت فردی و گاه گروهی انجام می شود، علاوه بر خسارات مادی، تاثیرات نامطلوبی بر روح و روان شهروندان جامعه دارد. علی رغم اینکه در قانون مجازات هایی برای تخریب گری اموال عمومی در نظر گرفته شده، اما همچنان شاهد بروز این پدیده نامطلوب اجتماعی به ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی از جمله شهر اراک هستیم.
اخذ دیدگاه شهروندان، اعتماد عمومی را افزایش و تخریب گری را کاهش می دهد
مجتبی خراجی، معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری اراک در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه برای پروژه های شهری توصیف فرهنگی و جامعه شناختی وجود ندارد، گفت: ما هرگز از مردم نپرسیدیم که در حوزه شهری چه نیازهایی دارند. در حالی که بهره گیری از دیدگاه و نظر مردم در مباحث شهری، سرمایه اجتماعی و اعتماد شهروندان را به دستگاه های دولتی افزایش می دهد و در نهایت کمتر شاهد بروز تخریب اموال عمومی و مبلمان شهری خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه اقدام به تخریب گری اموال عمومی و صدمه به مبلمان شهری عموما در جوانان و به تبعیت از شرایط محیطی و رفتارهای همسالان انجام می پذیرد، اظهار داشت: مهمترین اقدامی که برای جلوگیری از رخداد این پدیده اجتماعی می توان انجام داد این است که با ابزار تاثیرگذار رسانه وارد عمل شویم و میزان آگاهی و اطلاعات افراد را در مورد شهرنشینی و اصول آن افزایش دهیم.
خراجی افزود: این فرهنگ سازی باید به فراخور حال افراد و اقشار مختلف جامعه باشد و با متدهای علمی و تاثیر گذار بر مخاطب، ارائه شود.
معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری اراک تصریح کرد: با روندی که در حال حاضر در حوزه آموزش شهروندی وجود دارد به نتیجه نخواهیم رسید، چرا که هدف گذاری مدون و مشخصی صورت نگرفته است.
خراجی با اشاره به اینکه بودجه تخصیصی برای شهرداری و زیرمجموعه های آن همه وظایف محوله را تحت پوشش قرار نمی دهد تصریح کرد: در زمینه ارتقای فرهنگ شهری باید کار پژوهشی صورت گیرد که نقطه به نقطه شهر را از بعد نیازهای شهری مطالعه کند و هر منطقه شهر از نظر میزان توسعه یافتگی اجتماعی باید ارزیابی و نیازسنجی شود.
۴۰درصد از بودجه سالانه زیباسازی شهر صرف پاک کردن آثار وندالیسم می شود
فاطمه عسگری، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری اراک در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هر سال ۴۰ درصد از بودجه سازمان زیباسازی شهرداری اراک، صرف پاکسازی و ترمیم آثار ناشی از تخریب و وندالیسم می شود.
وی اظهار داشت: گاهی اوقات تخریب در مجسمه ها، سازه ها و مبلمان شهری به حدی است که قابل ترمیم نیست و مجبور هستیم به کلی آن سازه را جایگزین کنیم که این مساله علاوه بر تحمیل هزینه های گزاف بر شهرداری و هدررفت منابع سازمان، توان نیروی انسانی را نیز در زمینه خدمات شهری به شدت کاهش می دهد.
مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری اراک تصریح کرد: برای اینکه شهر از آثار اینگونه تخریب ها دور بماند، باید شهر را محله محور کنیم تا مردم برای محله خود دل بسوزانند و اجازه تخریب به افراد ندهند.
عسگری خاطرنشان ساخت: تنها از طریق مشارکت دادن مردم در امور شهر می توان از بروز چنین تخریب هایی جلوگیری کرد و این جلب مشارکت با فرهنگ سازی و نظرخواهی از مردم در زمینه مولفه های زیباسازی شهر ممکن می شود.
وی افزود: مساله وندالیسم از معضلاتی است که سازمان زیباسازی، سازمان پارک ها و فضای سبز و سازمان اتوبوسرانی به شدت با آن درگیر هستند و این مساله میان مردم و سازمان های اجرایی فاصله می اندازد، بنابراین ما هر چه ارتباط با شهروندان را افزایش دهیم، مشارکت آنها نیز در امور شهر بیشتر شده و آثار ناشی از تخریب گری ها کاهش می یابد.
در کنار زیباسازی پیوست نگاری فرهنگی صورت گیرد
مسعود آبایی، نایب رئیس شورای شهر اراک و رئیس کمیسیون نظارت شورای شهر در این زمینه گفت: بخشی از اعتباری که برای زیباسازی شهر در نظر گرفته می شود، باید برای کار فرهنگی در حوزه مسائل شهری تخصیص داده شود.
وی افزود: مشکل آنجاست که ما در حوزه مسائل اجتماعی و شهری، پیوست فرهنگی ارائه نمی کنیم و همین مساله باعث رخ نمایی آثار نامطلوب در ظاهر شهر می شود.
آبایی خاطرنشان ساخت: مردم باید بدانند بودجه ای که صرف عمران و زیباسازی پارک ها و فضای سبز می شود و یا ناوگان حمل و نقلی که برای رفاه مردم در شهرها فعالیت می کنند، از منابع و مالیات آنها تامین می شود و باید از آنها حفظ و حراست کنند.
وی اظهار داشت: در برخی نقاط شهر مشاهده می کنیم که روی دیوارها ذکر شده؛ نصب آگهی پیگرد قانونی دارد، اما سال هاست که روی این دیوارهای ممنوع شده و روی نقاشی هایی که با صرف هزینه بالا توسط شهرداری بر دیوارها کشیده شده، انواع و اقسام آگهی ها چسبانده می شود؛ بنابراین شهر علاوه بر زیباسازی نیاز به فرهنگ سازی دارد.
نایب رئیس شورای شهر اراک گفت: این فرهنگ سازی علاوه بر اینکه باعث عدم هدر رفت بخش قابل توجهی از بودجه و وقت سازمان می شود، چهره شهر را نیز قطعا دگرگون خواهد کرد.
آبایی افزود: پیوست نگاری فرهنگی در حوزه مسائل شهری، می تواند از طریق آموزش های مختلف و متنوع در حین برگزاری مراسمات فرهنگی، ورزشی، جشنواره ها و همایش های پیاده روی خانوادگی انجام شود و تجربه نشان داده اثرات مطلوب و موفقیت آمیزی دارد.
وی با اشاره به اینکه لازم است علاوه بر فرهنگ سازی، موارد تخلف پیگیری شود، گفت: در جریان تخریب اموال عمومی، گاهی اوقات ممکن است به اماکن خاص مثل مکان های تاریخی و یا محیط زیست که در واقع صدمه به آنها جبران ناپذیر است آسیب وارد شود؛ در اینگونه موارد سازمان های متولی باید حتی الامکان تخلفات را پیگری کنند تا کسانی که با وجود فرهنگ سازی ها، باز هم دست به چنین اعمالی می زنند و علاوه بر چهره شهر، به سرمایه و فرهنگ شهر نیز آسیب می رسانند عواقب عمل خود را ببینند.
برخی محتواهای رسانه ای مشوق وندالیسم هستند
قاسم بهشتی، محقق حوزه احتماعی و جامعه شناس، با اشاره به اینکه وسایل ارتباط جمعی نقش مهم در فرهنگ سازی دارند به خبرنگار مهر گفت: برخی محتواهای رسانه ای متاسفانه مشوق وندالیسم هستند و متولیان وسایل ارتباط جمعی باید بدانند که در کنار خانواده و آموزش و پرورش، محتوای رسانه ها در شکل گیری شخصیت خوب یا بد در افراد تاثیر زیادی دارد و تاثیر تمامی این مسائل در نهایت در چهره شهر و جامعه منعکس خواهد شد.
وی در مورد علل وجود اینگونه ناهنجاری های اجتماعی اظهار داشت: عدم اشتغال، نادرست بودن آموزه های خانوادگی، فاصله گرفتن از دین و سایر مشکلات جوانان در شهرها، از عواملی است که تاثیر زیادی بر بروز اینگونه رفتارها در گستره اجتماع و المان های شهری دارد.
بهشتی افزود: برگزاری جشن ها و مراسمات عمومی و تشویق جوانان به اموری مثل ورزش و کارهای فرهنگی، زمینه مناسبی را برای رشد و ارتقای روحیه و سطح فرهنگ عمومی فراهم می کند.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: جامعه ما از پشتوانه های غنی فرهنگی و دینی برخوردار است و در صورتی که ما در جهت حفظ این پشتوانه ها عمل کنیم، بسیاری از ناهنجاری ها از جامعه رخت برمی بندد.
بهشتی افزود: مراسمات مذهبی مثل اعتکاف و از این قبیل، نقش موثری در رشد و ارتقای روحیه افراد دارد و در این گونه مراسمات باید آموزه های دینی مرتبط با رفتارهای صحیح اجتماعی و کنترل خشم ارائه شود.
این محقق حوزه اجتماعی خاطرنشان ساخت: برخی از مسائل در جامعه باید به طور ریشه ای ارزیابی، بررسی و برای آن چاره ای اندیشیده شود و راه حل های سطحی و کوتاه مدت در مورد اینگونه مسائل جوابگو نیست؛ به طور مثال فراهم کردن شرایط اشتغال در جامعه سبب تامین بهداشت روانی افراد است که خود به خود از بروز و رشد آسیب ها و ناهنجاری های اجتماعی پیشگیری می کند.
***
آنچه که مسلم است اینکه وندالیسم به عنوان یک رخداد نازیبای اجتماعی که ماهیت چند بعدی نیز دارد و از عوامل گوناگون ناشی می شود، معضلی است که باید از نظر بسیاری از سازمان های متولی مسائل اجتماعی، فرهنگی و جوانان دور نماند؛ چرا که آسیب ناشی از این پدیده اجتماعی، تمامی شئون یک شهر را تحت الشعاع خود قرار می دهد و هم برای دولت و هم مردم، هزینه های مادی و معنوی فراوانی به دنبال دارد.
گزارش و عکس از ثمین مامقانی نژاد