خبرگزاری مهر – گروه استانها: براساس بررسی ها بسیاری از دانش آموزان بدون خوردن صبحانه روانه مدرسه می‌شوند که همین مسئله اثرات منفی بر روند تحصیلی آنها خواهد داشت.
طبق مطالعات انجام شده با خوردن صبحانه، تمرکز دانش آموزان بیشتر شده و عملکرد مغزی آنها تقویت می‌شود کمااینکه پزشکان از صبحانه به عنوان مهم‌ترین وعده غذایی در طول روز یاد می کنند.
والدین یکی از دانش آموزان درهمدان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه فرزندم در شیفت صبح تحصیل می کند و برای صرف صبحانه فرصت کافی ندارد، گفت: همواره سعی کرده ام میان وعده ای مناسب در کیف دانش آموزم قرار دهم اما متاسفانه اقبال فرزندم به استفاده از تغذیه مناسب کم است و بیشتر از تنقلات استفاده می کند.
سمیه صامت با بیان اینکه والدین به همان اندازه که باید؛ برای سلامتی فرزندان خود اهمیت قائل هستند، گفت: گاه دانش‌آموز از همراهی با والدین سرباز می زند و حتی در مواقعی که در منزل صبحانه آماده است تمایلی به صرف صبحانه ندارد.
وی بااشاره به اینکه من و همسرم هر دو شاغل هستیم و صبحانه را در محل کار صرف می کنیم، گفت: همین عادت در فرزندم هم ایجاد شده و مایل به صرف صبحانه نیست.
یکی دیگر از والدین دانش آموزان با بیان اینکه فرزندم در موقع صرف صبحانه در جمع اعضای خانواده حاضر شده و همه باهم میز صبحانه را می چینیم، گفت: من خانه دار هستم و فرصت کافی برای پذیرایی از اعضای خانواده ام مهیاست.
صرف صبحانه باعث نشاط صبحگاهی می شود
فرشته محمدپور با بیان اینکه همین دور هم بودن و صرف صبحانه خود باعث نشاط صبحگاهی می شود و دانش آموزم با روی خندان و شاداب در کلاس درس حاضر می شود، گفت: در سالهایی که خودم دانش آموز بودم گاهی از خوردن صبحانه سرباز میزدم که عواقب آن برایم محرز می شد بنابراین سعی دارم همیشه فرزندم پس از صرف صبحانه در کلاس درس حاضر شود.
یکی دیگر از والدین نیز با بیان اینکه کودک من در مقطع پیش دبستانی است و برنامه غذایی مشخصی از سوی مدرسه برای آنها درنظر گرفته شده است، گفت: با توجه به صرف میان وعده در ساعتی پس از شروع برنامه های آموزشی سعی می کنم کودکم صبحانه مختصری در منزل صرف کند.
پریسا قنبری با بیان اینکه صرف صبحانه در سلامتی کودکان نقش مهمی دارد، گفت: هرگاه کودکم در صرف وعده صبحانه همکاری نمی کند تا ساعات پایانی روز بدخلق می شود.
کارشناس مرکز بهداشت استان همدان نیز در همین خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر صرف صبحانه چه از سوی دانش آموزان و چه از سوی سایر افراد جامعه مهم ترین مزیت خوردن صبحانه را تقویت عملکرد مغزی عنوان کرد و گفت: خوردن یک صبحانه مفصل با انواع مواد مغذی کمک زیادی به دانش آموزان می کند به طوری که عملکرد آموزشی، توانایی یادگیری، کاهش مشکلات رفتاری و جلوگیری از اضافه وزن کودکان را به همراه دارد.
پیشرفت در مهارت های یادگیری و توانایی بالا در تمرکز کردن در کودکانی که صبحانه می خورند بیشتر مشاهده می شود عباس عبادی بابیان اینکه پیشرفت در مهارت های یادگیری و توانایی بالا در تمرکز کردن در کودکانی که صبحانه می خورند بیشتر مشاهده می شود، گفت: خوردن صبحانه پیش از حضور دانش آموزان در مدرسه مانند سوخت، انرژی لازم برای تفکر خلاقانه تر و بهتر را فراهم کرده و آنها را هوشیارتر می کند.
وی بابیان اینکه متاسفانه همه دانش‌آموزان عادت به خوردن صبحانه کامل ندارند و والدین به ناچار تنقلات رنگارنگی را تهیه می‌کنند و در کیف آنها می‌گذارند، گفت: تنقلات نه تنها مواد مورد نیاز بدن کودک را تامین نمی‌کند بلکه در دراز مدت اثرات سوءجسمی، رشدی و ذهنی برجای می‌گذارد.
عبادی با تاکید براینکه ذائقه انسان‌ها از همان دوران کودکی و شروع تغذیه کمکی شکل می‌گیرد و پدران و مادران باید از همان زمان ذائقه فرزندان خود را به خوراکی‌های سالم عادت دهند، گفت: تغییر ذائقه در سال‌های بعد بسیار دشوار خواهد بود.
وی تاکید کرد: کودکان را باید بشدت از خوردن چیپس، پفک و خوراکی‌های پرچرب و شیرین برحذر داشت.
در همین خصوص مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در گفتگو با مهر توجه جدی به تغذیه صحیح دانش آموزان در مدارس را ضروری عنوان کرد و گفت: سالهایی که کودک دوران ابتدایی تحصیل را می گذراند از نظر تغذیه دوره مهمی است زیرا رشد کودک در این سنین ادامه دارد اگرچه سرعت رشد کودک کمتر از سال های اول زندگی است.
هر مرحله از رشد، به مرحله قبل وابسته بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد
محمد کاظم‌زاده بابیان اینکه باید توجه داشت که هر مرحله از رشد، وابسته به مرحله قبل بوده و مرحله بعد را تحت تاثیر قرار می‌دهد بر تعادل و تنوع غذایی در این سنین تاکید کرد و افزود: دانش‌آموزان به سه وعده غذایی اصلی و دو میان وعده در طول روز نیاز دارند و باید از همه گروه‌های غذایی شامل شیر، لبنیات، گوشت، حبوبات، سبزیجات، میوه‌جات و گروه نان و غلات مصرف کنند.
کاظم‌زاده با تاکید بر نقش موثر وعده صبحانه در سلامت جسمی و فکری دانش‌آموزان اظهار داشت: به دنبال نخوردن غذا در طی خواب شب، اگر دانش‌آموز صبحانه نخورد، به دلیل پایین افتادن قند خون، توانایی و شرایط لازم را برای یادگیری مطالب در مدرسه نخواهد داشت.
وی بابیان اینکه دانش‌آموزانی که صبحانه نمی خورند، کم دقت، خسته و بی حوصله هستند و نمی توانند کمبود انرژی، ویتامین‌ها و املاح معدنی را با خوردن وعده های غذایی دیگر جبران کنند، گفت: مادران باید هر روز صبح، صبحانه کودک خود را قبل از این که به مدرسه برود، آماده کنند.
کاظم‌زاده با اشاره به اهمیت تهیه میان وعده های مناسب و مغذی گفت: در ساعات نزدیک ظهر، کودک ممکن است گرسنه شود و این گرسنگی، نشستن سر کلاس را برای او غیر قابل تحمل می کند.
افراط در مصرف شکلات و شیرینی موجب سیری کاذب در کودکان می‌شود
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان افراط در مصرف شکلات و شیرینی را موجب بی اشتهایی و سیری کاذب در کودکان برشمرد و اظهار داشت: استفاده از موارد یاد شده دانش آموز را از مصرف غذاهای اصلی بازداشته و موجب اختلال رشد در آن ها خواهد شد.
وی بابیان اینکه بهتر است در منزل شکلات و شیرینی نگه ندارید تا به این ترتیب، دسترسی دائمی کودکان به این نوع مواد کاهش یابد، گفت: مادران باید از دادن شکلات و شیرینی به عنوان جایزه یا تغذیه به کودکان خودداری کنند.
کاظم‌زاده مصرف بی رویه تنقلات کم ارزش را یکی دیگر از مشکلات دانش‌آموزان بیان کرد و افزود: متاسفانه بعضی از تنقلات تجارتی مانند انواع پفک و چیپس به طور بی‌رویه از سوی کودکان و دانش‌آموزان مصرف می‌شوند.
نمک، ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با تاکید براینکه مصرف پفک به ویژه قبل از وعده های غذایی به دلیل ایجاد سیری کاذب، کودکان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد کودک تامین کنند، باز می‌دارد، گفت: نمک، ذائقه کودک را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد.
وی افزود: والدین باید کودکان را به مصرف تنقلات سنتی مثل نخودچی و کشمش، گردو، بادام، پسته، گندم برشته، برنجک، عدس برشته شده، توت خشک، انجیر خشک و برگه ها تشویق کنند و سر سفره به جای نوشابه، برای افراد خانواده از دوغ استفاده کنند.
کاظم‌زاده میزان انرژی مورد نیاز کودکان مدرسه ای را به علت تفاوت در اندازه بدن، میزان تحرک و سرعت رشد، متفاوت برشمرد و اظهار داشت: اگر انرژی مورد نیاز کودکان از طریق کربوهیدرات و چربی تامین نشود، پروتئینی که باید صرف رشد و ترمیم بافت های بدن شود، برای تامین انرژی به مصرف می‌رسد.
کمبود ویتامین A و D در دانش‌آموزان
وی شایع‌ترین کمبودهای ویتامینی در این دوران را کمبود ویتامین A و D و شایع‌ترین کمبودهای املاح، کمبود ید، آهن و کلسیم بیان و تاکید کرد: هویج، منبع ارزانی از ویتامین A است و والدین می‌توانند از آن در برنامه غذایی روزانه کودک استفاده کنند.
کاظم‌زاده به اهمیت دریافت مقادیر کافی کلسیم از طریق برنامه غذایی روزانه در سنین مدرسه و بلوغ برای حفظ تراکم طبیعی استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان در بزرگسالی اشاره کرد و افزود: بستنی و شیر پاستوریزه، منبع خوبی از کلسیم هستند و مصرف آن ها در میان وعده کودکان در تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز کودکان موثر است.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نان و پنیر را میان وعده مناسب دیگری برای تامین کلسیم برشمرد که همراه سبزی، گوجه فرنگی، خیار یا گردو، یک میان‌وعده سالم و مغذی برای دانش آموزان به شمار می‌رود.
کیفیت تغذیه چه در خانه، چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد
کاظم زاده با اشاره به نقش خانواده ها در تامین تغذیه دانش آموزان اظهار داشت: تغذیه دانش‌آموز از هر جا که تهیه شود، نوع و کیفیت آن مهم است و این کیفیت تنها مربوط به مدرسه نیست بلکه تغذیه چه در خانه، چه در مدرسه و چه در راه مدرسه باید مورد توجه قرار گیرد و این مسئله تنها از طریق آموزش صحیح به خانواده ها امکان پذیر است.
وی با تاکید براینکه توجه به تغذیه فرزندان از مهم‌ترین وظایف والدین است زیرا فرهنگ و عادات غذایی در خانه شکل می گیرد و در مدرسه تثبیت می شود، عنوان کرد: نمی توان کودکان را از خرید مواد خوراکی در راه مدرسه منع کرد، ولی می‌توان آن ها را متقاعد کرد تا از مصرف مواد مضر برای بدن خودداری کنند که این امر می‌تواند با عرضه غذاهای مناسب بر سر سفره در خانه آغاز شود و در مدرسه ادامه یابد.
کاظم زاده به بوفه مدارس نیز اشاره کرد و گفت: بهداشت بوفه مدارس، سلامت فروشندگان بوفه و مواد غذایی موجود در آن موضوعی است که در سلامت دانش‌آموزان که در واقع مشتریان بوفه ها هستند، تاثیر زیادی دارد و توجه به آن، در واقع توجه به سلامت نسل جوان و آینده کشور است.
نظارت مدیر بر بوفه مدرسه ضروری است
وی بابیان اینکه متاسفانه والدین از خصوصیات بوفه استاندارد، ویژگی های خوراکی هایی که در آن عرضه می شود و یا اینکه بوفه ها چه باید داشته باشند اطلاعی ندارند، افزود: بوفه قسمتی از تشکیلات یک مدرسه است، پس نظارت مدیر مدرسه روی این بخش ضروری است.
وی گفت: وزارت بهداشت با فرستادن ماموران بهداشت به مدارس می تواند از بسیاری بیماری هایی که ممکن است از طریق مواد غذایی ناسالم به دانش‌آموزان سرایت کند، جلوگیری به عمل آورد.
آری، همان صبحانه ای که شاید خیلی از مادرها نسبت به آن بی اعتنا باشند و گاهی کودک نیز صبح زود به علت تعجیل برای از دست ندادن سرویس، دیر نرسیدن به مدرسه و به تبع آن اضطراب و بی‌اشتهایی رغبتی برای خوردنش ندارد؛ ممکن است عوارض جبران ناپذیری در طول سال تحصیلی برجسم، روح و حتی یادگیری کودک بگذارد.
کسالت و خواب آلودگی، بدخلقی، بی علاقگی به فراگیری دروس همه و همه از نکاتی است که تنها خوردن صبحانه می تواند راه گشای بهبود آن باشد.