خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین، فاطمه علی‌آبادی: خانواده در اسلام از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است تا حدی که سالم و ناسالم بودن محیط خانواده تأثیر بسیار عمیقی در پرورش فضائل اخلاقی و یا رشد رذائل می‌تواند داشته باشد و مادر بیشترین تأثیرگذاری را بر اعضای خانواده دارد.
بیستم جمادی‌الثانی سالروز میلاد باسعادت بزرگ بانوی جهان اسلام حضرت فاطمه زهرا (س) و روز مادر است. به همین مناسبت و برای بررسی جایگاه «مادر» در خانواده مسلمان و الگو برداری از شیوه تربیتی حضرت زهرا (س) در جایگاه مادری با دکتر فرشته روح‌افزا مدیر طرح و برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی اجتماعی زنان و دکتر طاهره همیز مشاور و استاد حوزه و دانشگاه به گفتگو نشسته‌ایم.
دکتر طاهره همیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به جایگاه مادران در خانواده اسلامی، عنوان کرد: مادر نقش مهمی در تحکیم و انسجام بنیان و نظام تربیتی خانواده دارد تا حدی که اسلام مدیریت مادی خانواده را از عهده مادر ساقط کرده تا بتواند همه توان خود را در تحکیم بنیان خانواده و تربیت فرزندان به کار گیرد.
۸۵ درصد صفات فرزندان از مادران است
همیز افزود: نقش مادری در اسلام از این جهت پررنگ است که شاکله شخصیتی و ایمانی فرد به دست زن ساخته می‌شود، پیاژه سوئیسی در یک نظریه‌ای چنین مطرح می‌کند که ۸۵ درصد صفات فرزندان به مادران بر می‌گردد؛ اسلام نیز در انتخاب همسر توصیه می‌کند زنی را انتخاب کنید که مادر خوبی برای فرزندان شما باشد، بنابراین مادران نقش اساسی در تربیت صحیح دینی و معنوی فرزندان دارند.
این استاد حوزه و دانشگاه به نقش آفرینی زنان در تربیت نسل مطهر اشاره و بیان داشت: بر اساس آیات قرآن کریم نسل مطهر از بانوان مطهر و نسل فاسد از مادران فاسد است؛ اگر امام حسین (ع) در روز عاشورا خطاب به اشقیای کربلا می‌فرمایند من فرزند فاطمه‌ام؛ مقصود حضرت به ناپاک بودن مادران اشقیای کربلا است.
وی تربیت مادران فردا را از مهمترین وظایف زن امروز برشمرد و گفت: مادران در تربیت دختران باید به این نکته توجه داشته باشند که با الگوگیری از حضرت زهرا (س) مادران فردا را تربیت کنند. حضرت فاطمه (س) را ام‌ابیها می‌دانند چون به نقش مادری کاملاً آشنا بودند.
فاطمه (س)؛ مادری بی نظیر
همیز با بیان اینکه حضرت فاطمه زهرا (س) الگوی تمام عیار زنان است، ابراز کرد: حضرت فاطمه (س) مادری بی نظیر و الگویی برای همه نسل‌ها و عصرها هستند، ایشان وقتی به شهادت رسیدند فرزند بزرگشان امام حسن مجتبی (ع) تنها ۶ سال داشتند اما به گونه‌ای کریمانه رفتار می‌کردند که همه را به حیرت در می‌آوردند و این نشانه تربیت اعلی است.
استاد و مشاوره حوزه و دانشگاه ادامه داد: حضرت با وجود معصومیتی که داشتند با فرزندان بازی می‌کردند چون به خوبی می‌دانستند که بازی با فرزندان لهو و لعب نیست بلکه سراسر علم است. امروز بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته چنین بیان می‌شود که بازی با کودکان زیر ۷ سال سبب می‌شود آنان ۸۰ درصد علم را حین بازی دریافت کنند. امام حسن مجتبی (ع) زمانی که پای منبر پیامبر اکرم (ص) می‌نشستند وقتی به منزل باز می‌گشتند حضرت زهرا (س) جای بلندی را همانند منبر برای ایشان در نظر می‌گرفتند و می‌فرمودند همانند پیامبر بالای منبر برو و از صحبت‌های ایشان برای من بگو؛ هدف حضرت از این اقدام تاکید بر یاد گرفتن علم و حکمت و بازگو کردن آن است.
وی افزود: حضرت زمانی که می‌خواستند فرزندان را بخوابانند لالایی که برای آنان زمزمه می‌کردند جنبه سیاسی و اجتماعی داشت به گونه‌ای که در برخی اشعار آمده که حضرت می‌فرمایند: حسن جان مثل پدرت باش و از گردن حق طناب را باز کن؛ مادران امروز در خواندن لالایی‌هایی که برای فرزندان می‌خوانند باید به تأثیر مطلوب محتوا توجه داشته باشند. حضرت در تربیت فرزندان سطح اعلی را می‌بینند و زمانی که می‌خواهند فرزندان را مورد خطاب قرار دهند کرامت فرزندان را حفظ می‌کردند.
همیز با تاکید بر اینکه خطبه فدکیه را حضرت زینب (س) نقل فرموده است، اظهار داشت: ایشان وقتی خطبه فدکیه را از مادر گرامی‌شان می‌شنیدند تنها چهار سال سن داشتند؛ مادران امروز با الگو برداری از حضرت زهرا (س) می‌توانند فرزندان فهیم تربیت کنند و این امر نیازمند آن است که خود مادران نیز فهیم باشند.
تمدن سازی حضرت زهرا (س) و نقش زن در تربیت نسل تمدن ساز
طاهره همیز با بیان اینکه انسان با خودسازی و تزکیه نفس است که فهیم می‌شود، گفت: امروز مادران شهدا با خودسازی و تزکیه نفس توانستند فرزندان تمدن ساز و نسل مطهر به جامعه تحویل دهند چون می‌دانستند فرزندان ظرفیت دریافت کمالات را دارند.
وی با تاکید بر اینکه مادر نقش سازنده در شخصیت انسان دارد و انسان‌ها با مادران به کمال می رسند، اظهار داشت: نقش مادر در قرآن کریم اصلی و تراز تربیت الهی معرفی می‌شود و حضرت فاطمه از همه مادران برتر هستند زیرا از تبار ایشان یازده امام تربیت شدند که هر یک الگوی تمام عیار برای بشریت به شمار می‌روند.
همیز با تاکید بر اینکه مادران امروز با برقراری ارتباط معرفتی و اخلاقی با فرزندان می‌توانند آنان را به خود جذب کرده و مانع گرفتار شدنشان در معضلات و آسیب‌های موجود شوند، تصریح کرد: حضرت زهرا (س) تنها یک زن خانه نبودند بلکه به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی نیز توجه می‌کردند برای مثال خطبه‌ای که ایشان در دفاع از ولایت قرائت فرمودند بیانگر این مهم است. زن مدرن امروز باید با الگوگیری از حضرت زهرا (س) تمدن ساز باشد.
در ادامه دکتر فرشته روح‌افزا مدیر طرح و برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی اجتماعی زنان با بیان اینکه حضرت فاطمه زهرا (س)، تمام نسخه انسانیت است، اظهار داشت: امام راحل در پیامی می‌فرمایند: تمام ابعادی که برای زن متصور است و برای یک انسان متصور است در حضرت فاطمه زهرا (س) جلوه کرده بود.
وی افزود: امام همچنین می‌فرمایند: حضرت زهرا (س) یک زن معمولی نبوده است؛ یک زن روحانی، یک زن ملکوتی، یک انسان به تمام معنا انسان، تمام نسخه انسانیت، تمام حقیقت زن، تمام حقیقت انسان. او زن معمولی نیست؛ او موجود ملکوتی است که در عالم به صورت انسان ظاهر شده است؛ بلکه موجود الهی جبروتی است که در صورت یک زن ظاهر شده است.
مادران و نشر معارف حقیقی اسلام
مدیر طرح و برنامه و تدوین سیاست شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده با استناد به کلام بنیانگذار کبیر انقلاب مبنی بر اینکه زن انسان ساز است و قرآن کریم انسان ساز است، گفت: مادران با اقتدا به حضرت زهرا (س) و توجه به نیازهای عاطفی فرزندان می‌توانند انسان کامل تربیت کنند.
وی افزود: مادر امروزی با توجه به خودسازی خود و تربیت خویشتن می‌تواند با نهادینه کردن تمام صفات الهی در وجودش الگوی عملی برای فرزندش باشد. باید بدانیم نیاز فرزندان فقط نیازهای مادی و روزمرگی‌های زندگی نیست. بلکه سعادت فرزندان در گرو صداقت و راستی است. نه چشم و هم چشمی و رقابت‌های غلط.
روح‌افزا ادامه داد: زنان باید فرزندانی تربیت کنند که حداقل بتوانند خودشان را از منجلاب تزویر و ریا نجات دهند؛ بنابراین مادران برای ساختن تمدن نوین و یا همان اسلام حقیقی باید به تربیت صحیح یعنی همان تربیتی که از فساد و مادیات فاصله دارد، بپردازند.
جهان معاصر تشنه معارف ناب اسلام است و مادران مسلمان می‌توانند با تربیت نسل فاطمی، اسلام ناب محمدی را به اقصی نقاط جهان صادر کنند و زمینه فراگیری اسلام و ظهور منجی را فراهم آورند و این امر تنها با تربیت نسل تمدن ساز امکان پذیر است.