به گزارش خبرنگار مهر، محمدجواد مهریار در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده به گوشه‌ای از آثار و برکات زیارت اربعین پرداخته که در ادامه می‌خوانیم:
راه‌پیمایی اربعین، به عنوان بزرگ‌ترین همایش شیعه، دانشگاهی از معارف اهل بیت (علیهم‌السلام) است که آثار و برکات مهمی در جامعه‌ی تشیع دارد. هر سال، شیعیان در بیستم ماه صفر، با حضور در کربلا، تجدید عهد و پیمان با ولی زمان خود دارند. روایات متعددی در کتب حدیثی شیعه موجود است که حضرات ائمه (علیهم‌السلام) امر به زیارت امام حسین (علیه‌السلام) در روز اربعین کرده‌اند. علاوه بر کسب معرفت از حضور در کربلا، آثار و فواید بی‌شماری را می‌توان برای این همایش و رزمایش بیان کرد.
تمرین یکدلی و رزمایش قدرت
اولین اثر و فائده زیارت اربعین را می‌توان تمرین یکدلی بین شیعیان در دنیای کنونی برشمرد. اینکه لشکری انبوه از شیعیان از ملیت‌ها و زبان‌های مختلف، با یک هدف و یک‌دل و در یک مسیر، بدون کوچکترین اختلاف، زیر سایه‌ی با کرامت اهل بیت (علیهم‌السلام) به جانب امامی رهسپار می‌شوند!
این هماهنگی و یک‌رنگی شیعیان با یکدیگر، لرزه بر جان کسانی می‌اندازد که دشمنِ قسم خورده‌ی اهل بیت پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هستند. یکی از روایاتی که در آن، حضرات ائمه‌ی هدی (علیهم‌السلام) امر به هم‌دلی کرده‌اند، نامه امام رضا (علیه‌السلام) به جناب عبدالعظیم است. حضرت در آن نامه اوامری را بیان می‌کنند که در حقیقت مصادیق آن را می‌توان در اجتماع اربعین حسینی مشاهده کرد.
مرحوم شیخ مفید با ذکر این نامه در کتاب الاختصاص می‌نویسد: «امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: ای عبدالعظیم! سلام گرم مرا به دوست‌دارانم برسان و به آنان بگو، در دل‌های خویش برای شیطان راهی نگشایند.» حضرت در ادامه می‌فرمایند: «شیعیان را به … و معاشرت و رابطه گرم و دوستانه با یکدیگر دعوت کن، … چرا که این کار، باعث تقرب به من است .»[۱]
زیارت اربعین، علاوه بر ارتباط با ائمه‌ی بزرگوار شیعه، مصداق معاشرت شیعیان با یکدیگر نیز هست. قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید: «الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ؛ [بقره /۲۷] فاسقان کسانی هستند که پیمان خدا را پس از محکم ساختن آن می‌شکنند و پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار سازند قطع کرده و در روی زمین فساد می‌کنند؛ این‌ها زیان‌کارانند.» مرحوم کلینی، صاحب کتاب شریف کافی، در روایتی با توجه به این آیه شریفه می‌نویسد: «امام سجاد (علیه‌السلام) به فرزندشان فرمودند: بر حذر باش از مصاحبت با قاطع رحم زیرا در کتاب خدا دیدم که این شخص، ملعون معرفی شده است .»[۲]
مفسرین شیعه یکی از مصادیق [و پیوندهایی که خدا دستور داده برقرار سازند] در این آیه‌ی شریفه را، زیارت حضرات اهل بیت (علیهم‌السلام) می‌دانند. صاحب تفسیر شریف نورالثقلین، ذیل آیه ۲۷ سوره بقره، از منظر امام صادق (علیه‌السلام) می‌نویسد: «حضرت فرمودند: فاسقان کسانی هستند که پیمان خدا در مورد ولایت امیرالمومنین را پس از محکم ساختن آن، می‌شکنند و پیوندهایی را که خدا دستور داده، یعنی همان صله‌ای که باید با امیرالمومنین و ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام) برقرار سازند، قطع کرده و در روی زمین فساد می‌کنند؛ این‌ها زیان‌کارانند .»[۳]
از تفسیر این آیه فهمیده می‌شود، زیارت کربلا و فلسفه‌ی پیاده‌روی اربعین، برقراری صله و ارتباط با اهل بیت (علیهم‌السلام) و هم‌چنین معاشرت شیعیان با یکدیگر است چرا که تشکیل اجتماع عظیم حسینی نتیجه‌ی یکدلی شیعیان و انجام امر الهی معاشرت دوستانه مؤمنین با یکدیگر است.
آماده‌سازی برای حکومت عدل جهانی
یکی دیگر از آثار زیارت اربعین، تمرین و آماده‌سازی شیعیان برای تشکیل حکومت و دولت جهانی در پرتوی ولایت آل‌محمد (صلوت‌الله‌علیهم‌اجمعین) است. آمادگی برای تشکیل حکومت جهانی امام عصر (عجل‌الله‌فرجه) ثمره‌ی کسب معرفت از دریای عظیم و خروشان حسینی است که شیعیان با تکرار درس‌های واقعه‌ی عاشورا و شناخت امام معصوم و تمرین اطاعت از او، وظیفه‌ی الهی و عهدی که بر ذمه‌ی خود می‌بینند را اداء می‌کنند.
آن‌چه به عنوان کسب معرفت خدا در روایات شیعه بیان شده، شناخت معرفت امام هر زمان و تبعیت از او معرفی می‌شود. امام حسین (علیه‌السلام) با قیام خود، هم معرفت خدا را به بندگان آموزش دادند و هم قصد تشکیل حکومت آل محمد (صلوات‌الله‌علیهم‌اجمعین) را داشتند. مرحوم شیخ صدوق می‌نویسد: «از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده که حضرت فرمودند: امام حسین (علیه‌السلام) برای اصحاب بزرگوار خود سخنرانی کردند و فرمودند: ای مردم! خداوند متعال بندگان را نیافرید مگر برای آن‌که او را بشناسند و هنگامی‌که او را شناختند، عبادتش کنند و هنگامی‌که عبادتش کردند، از عبادت غیر او بی‌نیاز گردند. یکی از اصحاب از حضرت پرسید: پدر و مادرم به فدای شما! معرفت خدای رحمان چیست؟ امام (علیه‌السلام) فرمودند: معرفت خدا، کسب معرفت امام هر زمان است که خداوند طاعت او را بر مردم زمانش واجب کرده است .»[۴]
اطاعت از امام زمان (ع)
اما سوال مهم اینکه اطاعت از امام معصوم (علیه‌السلام) در چه اموری است؟ در جواب باید گفت در حقیقت، شیعه اعتقاد دارد رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) به امر پروردگار عالم، مقام خلافت و وصایت، زعامت و امامت امت را در غدیرخم یکجا به مولا امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) سپردند و تنها ایشان و ائمه‌ی اطهار (علیهم‌السلام) خلیفةالله هستند.
مرحوم کلینی به حدیثی از امام رضا (علیه‌السلام) در تبیین وظایف امامت و خلافت ائمه (علیهم‌السلام) اشاره می‌کند و می‌نویسد: «حضرت فرمودند: به راستی امامت، زمام دین، مایه نظام مسلمین، صلاح دنیا و عزتمندی مؤمنان است. همانا امامت، ریشه‌ی اسلام بالنده و شاخه‌ی بلند آن است. کامل شدن نماز و زکات و روزه و حج و جهاد و فراوانی غنایم و صدقات و اجرای حدود و احکام و نگهداری مرزها و اطراف کشور، به وسیله امام انجام میگیرد. امام کسی است که حلال خدا را حلال و حرام او را حرام می‌کند و حدود الهی را بر پاداشته و از دین خدا دفاع می‌کند و با بیان حکمتآمیز و اندرزهای نیکو و دلیل‌های رسا، مردم را به سوی پروردگار خویش دعوت می‌کند .»[۵] آرزوی دیدن حکومت اهل بیت (علیهم‌السلام) آرزوی تمامی زوار اربعین سیدالشهدا (علیه‌السلام) است.
پی‌نوشت
[۱]. شیخ مفید، الإختصاص، الموتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ ه، ص ۲۴۷. «وَ رُوِیَ عَنْ عَبْدِ الْعَظِیمِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا … وَ الْمُزَاوَرَةِ فَإِنَّ ذَلِکَ قُرْبَةٌ إِلَیَّ.»
[۲]. کلینی، الکافی، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ه، ج ۲، ص ۳۷۷. «قَالَ لِی عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ … وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْقَاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإِنِّی وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل.»
[۳]. تفسیرنورالثقلین، حویزی، مصحح: رسولی محلاتی، اسماعیلیان، قم، ۱۴۱۵ ه، جج ۱، ص ۴۵. «عن أبی عبد الله علیه السلام ان هذا المثل… وَ ما یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفاسِقِینَ … أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ.»
[۴]. شیخ صدوق، علل الشرائع، کتاب فروشی داوری، قم، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش، ج ۱، ص ۹. «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ … الَّذِی یَجِبُ عَلَیْهِمْ طَاعَتُه.»
[۵]. کلینی، الکافی، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ه، ج ۱، ص ۲۰۰. «عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: کُنَّا مَعَ الرِّضَا ع بِمَرْوَ … وَ یَدْعُو إِلَی سَبِیلِ رَبِّهِ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَة.»