به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهمترین واجبات دین مبین اسلام که از اهمیت ویژهای برخوردار میباشد، فراگیری احکام دین است. کسی که اسلام را به عنوان دین خود بر میگزیند باید برنامههای آن را به طور کامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملکرد خویش را مطابق با احکام دین تنظیم نماید، انجام چنین تکلیفی میطلبد فرد مسلمان نسبت به مقدار مورد نیازش از احکام دین که به آن احتیاج دارد و برایش پیش میآید، شناخت پیدا کند تا بتواند آن را در زندگی خود اجرا نماید. میتوانید در اینجا پاسخ به سوالات فقهی که پیشتر منتشر شده است را ببینید.
یکی از موضوعاتی که در مورد آن پرسشهای زیادی مطرح میشود مسائل مربوط به شرط بندی در ورزش، مسابقات و تفریحات است.
حضرت آیت الله خامنهای
پرسش: آیا اگر افراد بدون شرط بندی و قصد قمار و بُرد و باخت و کسب درآمد بلکه فقط برای سرگرمی و مشغول بودن، مبادرت به بازی با ورق کنند، آن افراد مرتکب حرام شده اند؟ حضور در مجالس بازی با ورق برای تفریح چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازی با ورقی که عرفاً از آلات قمار محسوب میشود، بهطور مطلق حرام است و جایز نیست انسان با اختیار در مجلس قمار یا بازی با آلات قمار شرکت کند.
پرسش: آیا استفاده از ورقهای پاسور در صورتی که برای بازیهای فکری محض که بدون شرط بندی بوده و متضمّن مفاهیم علمی و دینی باشند، جایز است؟ بازی با ورقهایی که با چیدن آنها به نحو خاصی، بعضی از شکلها مثل موتورسیکلت یا ماشین و مانند آن ایجاد میشود و در عین حال استفاده از آنها برای شرطبندی و مسابقه هم ممکن است، چه حکمی دارد؟
پاسخ: بازی با ورقهایی که عرفاً، آلات قمار محسوب میشوند، مطلقاً جایز نیست ولی بازی با ورقهایی که عرفاً آلت قمار محسوب نمیشوند، بدون شرط بندی اشکال ندارد. و بهطور کلی بازی با هر چیزی که مکلّف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط بندی شود، به هیچ وجه، جایز نیست. و بازی با هر وسیله ای که جزء آلات قمار به حساب نیاید، بدون شرط بندی، اشکال ندارد.
پرسش: بازی باگردو و تخم مرغ و چیزهای دیگری که شرعاً مالیّت دارند، چه حکمی دارد؟ آیا این بازیها برای کودکان جایز است؟
پاسخ: اگر بازی قمار و شرط بندی باشد، شرعاً حرام است و طرف برنده، مالک چیزی که برده و از طرف مقابل گرفته است، نمیشود. ولی اگر بازیکنندگان غیربالغ باشند شرعاً مکلّف نبوده و تکلیفی ندارند، هرچند که مالک چیزی که میبرند نمیشوند.
پرسش: آیا شرط بندی با پول یا غیر آن در بازی با غیر آلات قمار جایز است؟
پاسخ: شرط بندی در بازی جایز نیست هرچند بازی با غیر آلات قمار باشد.
پرسش: بازی با آلات قمار مانند پاسور و غیر آن از طریق کامپیوتر چه حکمی دارد؟
پاسخ: اگر بازی بین دو نفر باشد، حکم بازی با آلات قمار را دارد و اگر به تنهایی بازی میکند، در صورتیکه مفسدهای بر آن مترتب نباشد، اشکال ندارد.
پرسش: بعضی از سایتهای خارجی بازیهای اینترنتی دارند که باید ابتدا مقداری پول داد تا وارد بازی شد اگر ببریم اصل پولمان و جایزه به ما تعلق میگیرد و اگر ببازیم پول خود را از دست میدهیم. بازی کردن و پول دادن به این سایتها چگونه است؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: «توتو» به برگههایی گفته میشود که در آن تیمهای بزرگ فوتبال باشگاهی و ملی جهان ذکر شده و افراد آن برگهها را تهیه کرده، برد و باخت تیمها را پیش بینی میکنند و بابت آن پول میدهند، هرچه مقدار پولی که میپردازند بیشتر باشد، میتوانند مبالغ مضاعفی را ببرند. شرکت در این پیشبینی با پرداخت پول چه حکمی دارد؟ پول حاصل از برنده شدن در آن حرام است یا حلال؟
پاسخ: این عمل شرطبندی محسوب شده و در حکم قمار است و جایز نیست و دادن و گرفتن این پول هم حرام است.
پرسش: اگر در شرطبندی گفته شود هر کسی در فلان بازی برنده نشد یک ختم قرآن یا زیارت عاشورا و نظیر اینها را بهجا آورد، آیا در اینگونه موارد نیز شرطبندی حرام است؟
پاسخ: شرطبندی مطلقاً جایز نیست.
پرسش: ما در بعضی از مواقع که رفقا با هم هستیم قرعه میزنیم و یکی از رفقا برای همه بچهها مواد خوراکی و یا نوشیدنی با پول خودش میخرد آیا این کار مشکل شرعی دارد؟
پاسخ: اگر شرط ابتدایی بوده و به عنوان برد و باخت و شرط بندی نباشد، بلکه همه مایلید که برای دیگران خرج کنید ولکن در هر نوبت شخص داوطلب را از طریق قرعه تعیین میکنید، منع شرعی ندارد.
پرسش: آیا شرط بندی در سایتها برای پیش بینی تیم برنده در فوتبال حرام است؟
پاسخ: احتیاط در ترک شرکت در این مسابقات است، هر چند حرام نیست، اما کسی که در پیش بینی برنده میشود، شرعا مالک جایزه نمیشود، مگر آنکه مالک جایزه، ضمن یکی از عقود شرعی مانند هبه یا صلح، جایزه را به برنده تملیک کند.
حضرت آیت الله سیستانی
پرسش: اگر انسان با دوست خود قرار بگذارد که اگر مثلاً در مسابقه پینگ پنگ هر کدام برد دیگری را مهمان کند به مثلاً نوشابه این کار برای هر یک از طرفین حکمی دارد و اصولاً اینکه قرار ما با چه نیتی برای طرفین میتواند بلا اشکال باشد؟
پاسخ: چنانچه به صورت شرط بندی باشد حرام است.
پرسش: میدانیم که شرط بندی حرام است آیا اگر بگوییم هر کس که باخت مثلاً بجای پول باید چند تا صلوات بفرستد باز هم حرام است؟
پاسخ: حرام نیست.
پرسش: ایا در مسابقات فوتبال که تیم برنده پول میگیرد حلال است یا حرام؟
پاسخ: اگر با شرط باشد حرام است.
پرسش: آیا شرط بندی برای مسابقات اسب سواری حلال است یا حرام؟
پاسخ: شرط بندی فقط بین افراد شرکت کننده در مسابقه حلال است.
پرسش: شرط بندی در مقادیر جزئی مثل (نوشابه) اشکال دارد؟
پاسخ: شرط بندی جایز نیست.
پرسش: شرط بندی حلال چیست؟ و آیا میتوانیم در ورزشهای رایج مثل فوتبال و یا امور دیگر شرط بندی نمود (البته با رضایت طرفین)؟
پاسخ: "شرط بندی حلال" فقط در تیراندازی و اسب دوانی و وسائل جنگی کنونی همچون تفنگ و هفت تیر میباشد و شامل دیگر بازیها نمیشود.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
پرسش: اگر در مسابقه به طرف مقابل گفته شود: اگر برنده شوی فلان کالا را برای تو انجام میدهم، اما تو در صورت بازنده شدن چیزی به من بدهکار نیستی؛ این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ: قمار مطلقاً حرام است و شرط بندی نیز جایز نیست حتّی برای اعضای خانواده، مگر در مسابقات اسب سواری و تیراندزی آن هم در بین مسابقه دهندگان، نه تماشاچیان یا دیگر افراد.
پرسش: نظر به اینکه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله شرط بندی برای تیراندازی و اسب سواری را جایز دانستهاند؛ شرط بندی برای بازیها و ورزشهای امروزی که متناسب با آن دو ورزش هستند مانند: دارت، تیراندازی با تفنگ بادی، بیلیارد، موتور سواری و رالی ماشین چه حکمی دارد؟
پاسخ: در مورد وسائل سواری و سلاحهایی که در جنگ میتوان از آن استفاده کرد همین حکم جاری است.
پرسش: شرط بندی بین زن و شوهر چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش: اگر بین دو یا چند نفر، درباره حقیقتی خارجی مانند اندازه عرض یک کوچه اختلاف شود و به تبع آن چنین شرطی مطرح گردد: اگر عرض فلان کوچه، ده متر به بالا بود تو موظفی فلان قدر پول بدهی یا فلان قدر صلوات بفرستی و… اگر کمتر از ده متر بود من موظفم چنین کنم؛ چنین شرطی صحیح است؟
پاسخ: این گونه شروط باطل است.
پرسش: اگر بین دو یا چند نفر، شرطی این گونه مطرح شود که چنانچه هر کس در مسابقه فوتبال برنده شد، بازنده یک جزء قرآن برای اموات برنده بخواند؛ چنین شرطی صحیح است؟
پاسخ: این گونه شرط صحیح نیست.
پرسش: از قدیم سوارکاری یک ورزش پایه بود و شرط بندی در آن اشکالی ندارد. آیا امروز که رانندگی جایگزین سوارکاری شده میتوان در آن شرط بندی کرد؟
پاسخ: مسابقه رانندگی را نمیتوان جانشین مسابقه اسب دوانی کرد.
پرسش: حکم شرکت در قرعه کشی طرفداری از تیم محبوب چیست؟
پاسخ: تنها در صورتی که کالا یا خدمتی که دارای ارزش مالی است بفروشند و از محل سود خود به بعضی از خریداران به قید قرعه جایزه بدهند مانعی ندارد اما با دریافت مستقیم پول از شرکت کنندگان (تحت هر عنوانی) و دادن جایزه از این پول این کار نوعی شرط بندی و قمار محسوب شده و حرام است مگر اینکه همه شرکت کنندگان تنها و تنها به قصد کمک به باشگاه مورد نظر خود کمک کنند و هیچکدام از آنها به قصد و نیت برنده شدن در قرعه کشی پول پرداخت نکنند.
پرسش: حکم قمار و شرط بندی از نظر اسلام چیست؟ آیا حکم آن دو با هم متفاوت است؟ با توجه به اینکه امام خمینی (ره) حکم آن را حرام می دانستهاند، آیا اگر فرزند با پدر و مادرش و یا همسر با همسر خود بخواهد برای بازی شرط بندی کند، حکم آن فرق میکند؟
پاسخ: قمار مطلقاً حرام است و شرط بندی نیز جایز نیست حتی برای اعضای خانواده، مگر در مسابقات اسب سواری و تیراندازی آن هم در بین مسابقه دهندگان.