مصطفی خرامان، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه انجمنهای اهل قلم میتواتند وظیفه ممیزی کتاب را آن هم به شیوه کاملاً دموکراتیک و پیشرفته انجام دهند، گفت: اگر دولتها، چه اصلاحطلب چه اصولگرا، به انجمنهای صنفی توجه کنند و فعالیت این انجمنها را جدی بگیرند، به نفع خود رفتار کردهاند، چرا که انجمنها میتوانند کار ممیزان ارشاد را به بهترین وجه انجام دهند. به این معنی که مرجع و مرکزی هست که آثار منتشر شده را بررسی و بهترینها را به مخاطبان معرفی کند.
نویسنده کتاب «آرزوی سوم» معتقد است اگر چند انجمن اهل قلم وجود داشته باشد و هریک کار خود را انجام دهند و فهرستی از کتابهای خوب و خواندنی منتشر کنند، به دولت و وزارت ارشاد در انتخاب آثار برگزیده کمک کردهاند؛ برای مثال، انجمن نویسندگان کودک، شورای کتاب کودک، انجمن قلم و ... کتابها را پس از انتشار مطالعه و بهترینها را معرفی کنند. به هر حال در این لیستهای جداگانه، عناوین مشترکی هم هست.
خرامان در پاسخ به اینکه انتشار فهرست میتواند به نوعی جهت دادن به سلیقه مخاطب بهشمار آید، گفت: به هرحال هر کدام از مخاطبان، تفکر و سلیقه خود را به یک انجمن صنفی اهل قلم نزدیک میداند و به فهرستی که از سوی آن شورا یا انجمن منتشر شده اعتماد میکند. من به ممیزی پیش از چاپ اعتقادی ندارم و این روش را بهترین شیوه برای انتخاب و تمیز دادن کتابهای خواندنی از غیرخواندنی میدانم. بنابراین اگر دولت، انجمنها را جدی بگیرد، لازم نیست گروهی را برای اعمال ممیزی جمع کند؛ هرچند این کار، نیازمند فرهنگسازی است؛ همانگونه که من وقتی قصد خرید ماشین دارم به ضمیمه فلان روزنامه مراجعه میکنم، چه اشکالی دارد برای خرید کتاب هم به فهرست فلان انجمن رجوع کنم؟ نکته دیگر اینکه فهرست انجمنها برآیند فکر و نظر چند صد نفر است، نه یک فرد بهعنوان ممیز.
نویسنده کتاب «بانوی نیک سرشت» به اینکه انجمنهای صنفی به ارتباط بیشتر میان پدیدآورنده و مخاطب کمک میکنند، اشاره و بیان کرد: انجمنها، پلی میان نویسندگان و شاعران و مخاطبانشان هستند. از سوی دیگر میتوانند یک بانک اطلاعاتی باشند تا مخاطبان علاقهمند با مراجعه به این انجمنها بتوانند اطلاعات بیشتری درباره اعضای انجمن بهدست آورند. ضمن اینکه انجمنها میتوانند نویسنده، شاعر و پژوهشگر تربیت کنند، اگر امکانش را داشته باشند.
خرامان، حمایتهای دولتی از انجمنهای صنفی را ضروری دانست و افزود: انجمنهایی که شکل میگیرند برای روشن نگه داشتن چراغ خود، بودجه میخواهند و این برعهده دولت است که از انجمنها حمایت کند. به فرض اگر مترجم یا نویسنده مستعدی بخواهد وارد بازار کار شود هیچ چتر حمایتی برایش وجود ندارد؛ ناشران، تازهکارها را تحویل نمیگیرند و آثارشان را نمیخوانند و منتشر نمیکنند؛ آنها که پیگیر هستند و سماجت به خرج میدهند، میمانند و عده دیگری که توانمند و با استعداد هم هستند از دایره خارج میشوند.
مدیر فرهنگی نشر افق معتقد است، انجمنها سیاسی رفتار نمیکنند، بلکه این دولتها هستند که همه چیز را سیاسی میکنند و آنکه قدرت و پول دارد، نباید سیاسی رفتار کند. به هر حال آدمها تفکرات خاص خود را دارند و نمیتوان به آدمها گفت فکر نکنید و دولتها نباید بگویند فلان انجمن، طرفدار اصلاحات و ما اصولگرا هستیم؛ پس هیچ ارتباطی با فلان انجمن نداریم. دولت مثل پدر خانواده است. پدرها فرزندان خودشان را به یک میزان دوست دارند و هرگز نمیگویند من به پسر کوچکم محبت نمیکنم، چون شلخته است.