به گفته یک نویسنده و منتقد ادبیات کودک، عمده نقدهایی که امروز در نشریات گوناگون منتشر می‌شود، «فراگفتمانی» است و این نقدها نه تنها برای خانواده‌ها که برای پدیدآورندگان کتاب هم کاربردی ندارد و فقط به کار معدود منتقدان ادبیات کودک و نوجوان می‌آید.

سیدعلی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر، نقد برای این گروه سنی را به دو بخش درون و برون گفتمانی تقسیم و بیان کرد: نقد درون گروهی بر ویژگی‌های متن استوار است و خود اثر را به لحاظ ادبی مورد بررسی قرار می‌دهد. در حالی که نقد فراگفتمانی به ابعاد گوناگون یک شعر یا داستان چون وجه جامعه شناختی، روان‌شناختی، اسطوره‌شناختی و... توجه می‌کند.

به گفته نویسنده کتاب «آن‌که رفت آن‌که آمد» عمده نقدهایی که امروز در نشریات گوناگون منتشر می‌شود، «فراگفتمانی» است و این نقدها نه تنها برای خانواده‌ها که برای پدیدآورندگان کتاب هم کاربردی ندارد و فقط به کار معدود منتقدان ادبیات کودک و نوجوان می‌آید. کاشفی خوانساری، مخاطب نقد ادبیات کودک و نوجوان را به چند دسته تقسیم کرد و افزود: دسته‌ای از نقدها تنها برای دست‌اندرکاران و پدیدآورندگان ادبیات کودک و نوجوان نوشته می‌شوند؛ برخی نقدهای روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و ... است که به افراد باسواد و متخصصی تعلق دارد که با این مقوله‌ها آشنا هستند. دسته سوم، نقدهایی است که به زبان ساده و برای پدر و مادرها و کتابداران و مربیان نوشته شده‌اند و بخش آخر، آثاری هستند که به زبان ساده به نگارش درآمده‌اند و قدرت تحلیل را بالا می‌برند. ما به نقدهایی نیاز داریم که تنها برای متخصصان یا پدیدآورندگان نوشته نشده باشد.

به گفته شاعر مجموعه «سروده‌های پس از مرگ» نقد کاربردی، نقدی است که مردم را به خواندن کتاب تشویق و آنها را در انتخاب کتاب کمک کند. مخاطب این نقد، کارشناسان و متخصصان نیستند و تعداد خوانندگانش با شمار نویسندگان برابری نمی‌کند.

کاشفی خوانساری، نقد ژورنالیستی را راهی برای عمومی شدن نقد دانست و افزود: نقدهایی که در روزنامه‌ها و مجلات عمومی منتشر می‌شود، جنبه عام دارد و به معرفی و انتخاب کتاب کمک می‌کند؛ وگرنه نقدهایی که در فصلنامه‌ها و نشریات تخصصی منتشر می‌شود به کار عمومی شدن فضای نقد و نقادی نمی‌آید.

برچسب‌ها