نمایش وقف نامه ربع رشیدی در کره جنوبی

به گزارش خبرنگار مهر در تبریز، حسن خدایی پیش از ظهر سه شنبه در جمع خبرنگاران گفت: این نمایشگاه بین المللی از کتاب هایی که در حافظه جهانی به ثبت رسیده اند برگزار خواهد شد و از اول تا ششم ژوئن در سئول در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.

وی افزود: بنابراین از کشور ایران و شهر تاریخی و فرهنگی تبریز نیز وقف نامه ربع رشیدی از کتابخانه مرکزی تبریز که در سال 86 به ثبت جهانی در یونسکو رسیده در نمایشگاه آرشیو فرهنگ بین الملل شرکت خواهد کرد لذا سازمان آرشیو بین الملل کره جنوبی آثاری را که دارای اعتبار جهانی هستند به نمایش خواهد گذاشت.

خدایی افزود: آرشیو ملی کره جنوبی طی هماهنگی های به عمل آمده هزینه حمل و نقل و بیمه این اثر فاخر و نفیس را بر عهده گرفته است.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به گذشته ربع رشیدی و تاثیر خواجه رشیدالدین در احداث این مجموعه گفت: دوران وزارت او از حساس‌ترین دوره‌های فرهنگی و سیاسی تاریخ ایران است. خواجه رشید‌الدین برای ساماندهی،‌ تمرکز و تداوم تحقیقات و فعالیت‌های فرهنگی و علمی یک مجموعه بزرگ علمی، ‌آموزشی و پژوهشی به نام «ربع رشیدی» تأسیس کرد. این مجموعه به صورت شهرکی علمی در حومه شهر تبریز ساخته شد.

مدیر کل کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی ادامه داد: خواجه رشید‌الدین در پایتخت ایلخانیان و در گذرگاه کاروان‌های خاور و باختر مجموعه دانشگاهی ربع رشیدی را به عنوان یکی از بزرگترین تأسیسات روزگار کهن شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، گرمابه، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، پرورشگاه و کارگاه‌های صنعتی، پارچه بافی، کاغذ سازی و آهنگری و ... را پدید آورد.

به گفته وی، رشیدالدین برای تأمین پشتوانه مالی برای اداره این مؤسسات بزرگ، دارایی و املاک زیادی را وقف «ربع رشیدی» کرد.

خدائی یادآور شد: این موقوفات عمدتاً در ایران قدیم، ‌بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و‌سوریه بودند.

وی با بیان اینکه خواجه رشید‌الدین برای ساماندهی اداره «ربع رشیدی» و موقوفات آن وقف‌نامه‌ای تنظیم کرد افزود: او در این وقف‌نامه اطلاعاتی دقیق و مستند درباره شیوه فعالیت‌های علمی، ‌آموزشی، تشکیلات ربع، اوضاع فرهنگی آن عصر، ارزش خدمات خواجه در پیشبرد و توسعه امور فرهنگی و آموزشی و نکاتی درباره احوال شخصی‌اش نوشته است.

خدائی در خصوص وقفنامه یاد شده که در حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسیده است افزود: این نسخه به خط خود خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی و قسمتی از آن نیز به خط حاکم آن زمان تبریز است که فقط یک نسخه از آن در تمام جهان وجود دارد و این نسخه هم در حال حاضر در کتابخانه مرکزی تبریز نگهداری می شود.

خدایی خاطر نشان کرد: این نسخه تا سال 1348 شمسی در دست بازماندگان حاجی ذکاء‌الدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال این گنجینه ارزشمند را از خانواده ذکاءالدوله خریداری و سپس از روی این نسخه عکسبرداری و در سال 1350 شمسی در هزار نسخه منتشر کرد و همچنین در سال 1356 به کوشش مجتبی مینوی و ایرج افشار از روی نسخه اصل به صورت چاپ حروفی منتشر گردید.

مدیر کل کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه نام اصلی این وقف‌نامه «الوقفیه الرشیدیه بخط الواقف فی بیان شرایط امور الوقف و المصارف» و با آب طلا و به خط ثلث نگاشته شده است گفت: «وقف‌نامه ربع رشیدی» خرداد سال 1386در حافظه جهانی به ثبت رسید و محل نگهداری این گنجینه ارزشمند، کتابخانه مرکزی تبریز می باشد.

لازم به ذکر است، در حال حاضر بقایا و بناهای نیمه ویران «ربع رشیدی» تا قرن یازدهم که اولیاء چلپی و شاردن فرانسوی در سفرنامه خود از آن یاد کرده‌اند، وجود داشته و مورد بازدید علاقه مندان قرار می گیرد.

وقف نامه ربع رشیدی در خرداد ماه ۱۳۸۶ از سوی سازمان کتابخانه ملی ایران به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از ۲۱ تا ۲۵ خرداد در یونسکو برگزار شد، به‌همراه شاهنامه بایسنقری در فهرست میراث مستند این سازمان به‌ثبت رسید.