دکتر محمد بقایی (ماکان) در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که برای داشتن تفکر انتقادی تاچه اندازه نیازمند یک زبان صریح و شفاف هستیم؟ گفت: قبل از اینکه منتقد نیاز به زبانی صریح و شفاف داشته باشد حاجت به ذهنی شفاف، صریح و به دور از حب و بغض دارد. بنابراین آنچه که پایه اصلی انتقاد قرار می‌گیرد ذهن روشن و عاری از تأثیرات و القائات خارجی است. بنابراین زبان و شیوه بیان در کار انتقاد در مرحله ثانوی جای دارد. زبانی که هر منتقد سلیم النفسی به کار می‌گیرد باید از اصیل‌ترین، باوقارترین ومنزه‌ترین واژگان شکل گرفته باشد زیرا هدف از انتقاد به واقع هدایت و نشان دادن طریق سازندگی است.
وی افزود: با کلی‌گویی درخصوص یک اثرخواننده آن نقد راه به جایی نمی‌برد. زیرا منتقد در واقع هر موضوع مورد انتقادی را کالبدشکافی می‌کند و صحیح و سقیم موضوع مورد بررسی خود را صراحتاً نشان می‌دهد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه تعلیم و تربیت درپاسخ به این سؤال که آیا پالایش زبانی را نقطه آغاز خوبی برای تفکر انتقادی می‌دانید؟ گفت: چنانچه گفته شد آنچه درکار انتقاد اولویت دارد پالایش ذهنی است که خود به خود به پالایش زبانی منجر می‌شود.
بقایی اظهار داشت: از اینجاست که برخی در سخنان خود اشاره به [انتقاد صیح] دارند حال آنکه انتقاد ذاتاً صحیح است و صفت صحیح برای آن کاملاً زاید به نظر می‌رسد. آنچه سبب چنین برداشتی می‌شود این است که برای انتقاد تعریف و الگوی درستی درذهن بسیاری ازکسان که خود را منتقد می‌دانند وجود ندارد.
نظر شما