روسیه برنده نمایش صلح بین کاخ سفید و کرملین

به گزارش خبرگزاری مهر، در شرایطی که "دیمیتری راگوزین " نماینده دائم روسیه در ناتو در آخرین بیانات خود از اختصاص جایزه ای به مبلغ صد میلیون دلار به کسی که بتواند ثابت کند ناتو برنامه نظامی در تقابل با روسیه ندارد، خبر داد، توجه به نوع روابط ناتو و مسکو در سال های اخیر می تواند واقعیت های حاکم بر این روابط را روشن کند.

مسائل مختلفی عامل تداوم تنش دوران جنگ سرد بین آمریکا و وارث اتحاد جماهیر شوروی سابق است که ایجاد سپر موشکی آمریکا در اروپای شرقی، تجدید پیمان کاهش سلاح های استراتژیک، گسترش ناتو به شرق، انرژی، موضوع هسته ای ایران و دخالت غرب در جمهوری های سابق شوروی از جمله موارد اختلاف بین این دو قدرت هستند.

اگرچه با آغاز دوران ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور آفریقایی تبار ایالات متحده که تنش زدایی را شعار خود قرار داده بود، چنین به نظر می رسید که یخ های بی اعتمادی بین مسکو و واشنگتن در حال ذوب شدن است، این اتفاق نیافتاد و همچنان بی اعتمادی بین طرفین موج می زند.

با روندی که روابط مسکو و واشنگتن به خود گرفته است، به نظر می رسد که روابط روسیه و آمریکا از حالت نمایشی سال 2009 در آمده و واقعیت های پنهان موجود در تخاصم بین دو طرف بیشتر نمایان می شود.

نمایش تجدید روابط بین واشنگتن و مسکو که با فشار دکمه "ریست" توسط هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا در حضور سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه انجام شد در واقع اوج حرکت نمایشی دولت جدید ایالات متحده برای تجدید روابطی بود که بسیار تحت تاثیر دخالت های واشنگتن در کشورهایی مثل گرجستان بود.

دخالت غرب به رهبری آمریکا در امور سیاسی اوکراین که در نهایت به شکست انقلاب نارنجی و روی کار آمدن دوباره روس گراها در این کشور انجامید و همچنین دخالت غرب در مناقشه قفقاز که با شکست دولت میخائیل ساکاشویلی در جنگ علیه دولت های خودمختار اوستیای جنوبی و آبخازیا به پایان رسید، همگی حاکی از زنده بودن جنگ سرد بین غرب و روسیه است.

در مسائلی مثل استقرار سپر موشکی آمریکا در شرق اروپا نیز همچنان اختلافات باقی است و در حالی که روس ها خواهان حذف کامل آن هستند، آمریکایی ها تنها حاضر به تغییر مکان یا نوع فرماندهی و استفاده از آن شده اند. تهدید مسکو به استقرار موشک های اسکندر خود در مرزهای اروپای شرقی، مانع از عملی شدن آرزوهای آمریکایی ها برای مهار سلاح های استراتژیک روسیه شد.

تجدید پیمان کاهش سلاح های استراتژیک نیز از دیگر موضوعات مورد اختلاف است که هنوز مذاکرات واشنگتن و مسکو درباره آن نتیجه ای نداشته است و در حالی که لاوروف وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرده است، پیمان جدید آمریکا و روسیه درباره کاهش تسلیحات هسته ای ممکن است ظرف چند هفته آینده امضا شود، رابرت گیبز سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده است، واشنگتن قصد ندارد در مذاکرات در این باره عجله به خرج دهد .

در خصوص گسترش ناتو به شرق نیز، روس ها برنده بازی شدند و در حالی که در نشست های گذشته ناتو، موفق شدند از مطرح شدن عضویت گرجستان و اوکراین در پیمان نظامی آتلانتیک شمالی جلوگیری کنند، با اعمال نفوذ در حاکمیت کی یف و تفلیس و تضعیف غربگراها، انگیزه کشورهای مزبور را برای پیوستن به این پیمان از بین بردند.

در موضوع انرژی نیز باز این روس ها هستند که تاکنون برنده بوده اند و روسیه با ایجاد اوپک گازی به کمک جمهوری اسلامی و همچنین ایجاد خط لوله جریان جنوبی به عنوان طرح رقیب طرح نابوکو، همچنان گاز را به سلاح استراتژیک خود در بازی با اروپا تبدیل کرده است. از نظر کارشناسان مسائل انرژی با تغییر جهت بوجود آمده در میان دولتمردان کشورهای حوزه خزر و آسیای میانه برای نزدیک شدن به روسیه به جای اتحادیه اروپا یا حداقل احتیاط در این باره، طرح نابوکو، طرحی شکست خورده است.

یکی از مهمترین کانون های چالش بین غرب و روسیه نیز موضوع فعالیت های هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی است که این موضوع نیز به خودی خود به یکی از موارد تقابل و تعامل دو قدرت تبدیل شده است.

----------------------------------------------------

نگارش: حمداله عمادی حیدری