تهران در صدر استانهای مهاجر پذیر/ طرحهای ضربتی بی نتیجه است

 شهلا کاظمی پور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان این مطلب افزود: 22 درصد جمعیت استان تهران مهاجران هستند که در مدت سالهای 75 تا 85 به تهران وارد شده اند و البته این استان به میزان 6 درصد جمعیت خود مهاجر به سایر شهرهای کشور فرستاده است.

به گفته وی کمترین درصد میزان مهاجر به نسبت جمعیت در این دهه مربوط به استان سیستان با حدود سه و نیم درصد و بیشترین آن مربوط به استان قم با 13 و نیم درصد بوده است. همچنین نسبت جمعیت مهاجر به کل جمعیت در استان تهران 12 درصد است.

وی با بیان اینکه تهران با جذب 31 درصد از کل مهاجران کشور در صدر شهرهای مهاجرپذیر است ادامه داد: همچنین تهران از لحاظ جابجایی درون استانی نیز در صدر قرار دارد و 10 درصد جمعیت تهران مربوط به جابجاییهای درون استانی است.

کاظمی پور در مورد میزان ظرفیت تهران برای پذیرش جمعیت اظهار داشت: حد متناسب جمعیت برای یک شهر و حداکثر میزان پذیرش جمعیت در یک فضای قابل زیست از مسائل مطرح در محافل علمی است و یک شهر با وجود دارا بودن زیربنای قوی، به دلیل آلودگی محیط زیست برای پذیرش جمعیت محدودیت دارد و این نکته که نباید شهرها این قدر متورم شوند سالهاست از سوی کارشناسان به مسئولان تذکر داده شده است.

به گفته وی در طرح آمایش سرزمین یعنی توزیع متناسب جمعیت با امکانات میزان جمعیت مناسب در هر منطقه ای پیش بینی شده است.

معاون پژوهشی مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه با تاکید بر این که شهری مانند تهران نباید 50 سال رها می شد ادامه داد: تهران در بدو تاسیس شهری بود با 150 هزار نفر جمعیت ولی به تدریج بزرگ شد و در اولین سرشماری کشور در سال 1335 جمعیت آن به یک و نیم میلیون نفر رسید و این نشان می دهد که از گذشته گرایشی به سمت تهران به دلایل مختلف مانند پایتخت شدن و تخصیص اعتبارات و تمرکز واحدهای سیاسی و اداری وجود داشته است.

وی تصریح کرد: در سالهای اول انقلاب مهاجرت عظیمی به شهر تهران رخ داد که مهاجرت بی رویه نامیده می شود زیرا  این نوع از مهاجرت بر اساس دافعه مبداء صورت می گیرد بدون این که جاذبه ای از سوی مقصد وجود داشته باشد.

کاظمی پور افزود: شهر تهران ده بزرگی است که با برنامه ریزی رشد نکرده و اغلب خیابانهای آن به صورت غیرقانونی ساخته شده و در مرحله بعد امکانات شهری به آنها اختصاص داده شده و از موازین ساخت و ساز علمی برخوردار نیست.

وی تاکید کرد: حتی اگر شهری با استانداردهای زیربنایی ساخته شود معمولا توصیه نمی شود که جمعیت آن شهر از 50 هزار نفر تجاوز کند.

وی ادامه داد: شهر تهران در حال انفجار بوده و ساماندهی آن ضرورتی اجتناب ناپذیر است ولی اگر در مبداء فکری برای این مهاجران شود این جابجایی جمعیت ساماندهی می شود.

این پژوهشگر با تاکید بر این که جابجایی جمعیتی یک مسئله اجتماعی است که نباید بدون برنامه ریزی رها شود افزود: اجرای روشهای کنترل بر روی این جابجایی مستلزم بررسی جامعی است و در ابتدا باید جلوی رشد مهاجرت را به تهران بگیریم.

وی با بیان اینکه برای عملی شدن مهاجرت معکوس از تهران طرحی تحقیقاتی با مجموعه راهکارها که همزمان اجرا شوند نیاز است و طرحهای ضربتی جوابگو نیست گفت: بحث خروج پنج میلیون نفر از تهران یک ایده است ولی چگونگی اجرای آن مستلزم بررسی و طرح جامعی است.

وی تاکید کرد: کند کردن روند مهاجرت به سمت تهران خود به مرور مشکل جمعیت تهران را برطرف خواهد کرد.

کاظمی پور بیان داشت: باید سیاستی اتخاذ شود که استخدام ادارات از نیروهای بومی انجام شود و همچنین سیاست فعلی گزینش دانشجو خود ترغیب کننده مهاجرت دانشجوهاست چرا که عمده دانشجویان شهرستانی بعد از اتمام تحصیل در تهران باقی می مانند و باید امکان تحصیل با اساتید خوب در شهرهای دیگر ایجاد شود.

وی تاکید کرد: حدود 70 سال نسبت به موضوع جابجایی جمعیت در کشور اغماض شده و ساماندهی جابجایی جمعیت یک شبه امکانپذیر نیست و باید بودجه هایی برای مطالعه این موضوع اختصاص یابد.

این جمعیت شناس با تاکید بر این که باید سیاستهای توسعه برابر شهرها در کشور اتخاذ شود گفت: در چند سال اخیر به استانها بودجه بیشتری اختصاص پیدا کرده ولی به دلیل این که در استانها متخصص برنامه ریزی کمتری وجود دارد نمی توانند بودجه ها را به صورت مناسب جذب و مصرف کنند حال آنکه برای توسعه شهرها تنها توزیع پول تعیین کننده نیست.