۱۲ خرداد ۱۳۸۹، ۱۰:۲۱

ایران، سیاست و آینده‌شناسی-5

آینده‌پژوهی فرآیندی علمی و عملی است

آینده‌پژوهی فرآیندی علمی و عملی است

استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه پیش بینی علمی فرآیندی منطقی و تجربی،‌ مبتنی بر قواعد حاکم بر واقعیت است، گفت: آینده‌پژوهی فرآیندی علمی عملی است و علاوه بر پیش‌بینی علمی، شامل مجموعه‌ای از گزینشها و پیشنهادهای عملی است.

به گزارش خبرنگار مهر، همایش "ایران، سیاست و آینده شناسی" عصر روز سه شنبه 11 خرداد در تالار شیخ مرتضی انصاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران پیگیری شد.

در نشست "آینده آموزش و پژوهش علوم سیاسی و روابط بین‏الملل در ایران"، دکتر ابوالفضل دلاوری استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی به بررسی موضوع  "ذهنیت پیشگو و آینده پژوهی؛ درآمدی به مشکلات آینده پژوهی سیاسی در ایران" پرداخت و تصریح کرد: آینده پژوهی با دیگر انواع آینده بینی، نظیر غیبگویی پیامبرانه ، پیشگویی و پیش‌بینی تفاوتهایی اساسی دارد.

وی افزود: غیبگویی پیامبرانه مبتنی بر داعیه ارتباط با منشاء خلفت (وحی) است و بنابراین، فرآیند ویژه، فراعلمی و حاوی احکام قطعی است. پیشگویی، مبتنی بر علوم غریبه نظیر نجوم، رمل، جفر، ارتباط با ارواح است. بنابراین، فرآیندی غیرعینی، شخصی و فاقد خصلت بین الاذهانی است. این نوع آینده بینی نیز احکامی قطعی صادر می‌کند. 

دلاوری در ادامه به تعریف پیش‌بینی علمی پرداخت و گفت: پیش بینی علمی فرآیندی منطقی- تجربی،‌ مبتنی بر قواعد حاکم بر واقعیت، روشمند و قابل حصول برای همه و حاوی احکام نسبی است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه آینده‌پژوهی فرایندی علمی است، خاطر نشان کرد:  آینده پژوهی اما، فرآیندی علمی- عملی است و علاوه بر پیش‌بینی عملی، شامل مجموعه‌ای از گزینش‌ها و پیشنهادهای عملی است.
 
استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: به عبارت دیگر، ‌در آینده پژوهی، نه فقط وضعیتهایی که ممکن است براساس روندهای ناشی از واقعیتهای موجود در آینده رخ دهند، بلکه همچنین تصویرهایی از آینده‌های ممکن و مطلوب و سرانجام، گزینش‌ها، برنامه‌ها، سیاستها و اقداماتی که باید توسط کنشگران صورت گیرد تا وضعیتهای محتمل و ممکن را به وضعیتهای مطلوب نزدیک‌تر سازد، مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرند.

وی در پایان تصریح کرد: بنابراین در این رویکرد، علاوه بر توانایی پیش بینی علمی، توانایی برای آینده اندیشی و آینده نگاری نیز لازم است.
 
عیوضی: هدف آینده پژوهی استفاده بیشتر از ملاحظات آینده محور در فرآیند تصمیم گیری است
 
دکتر محمدرحیم عیوضی در این همایش به بررسی موضوع "روش شناسی آینده پژوهی در مطالعات سیاسی" پرداخت.

مدیر گروه آینده پژوهی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) با اشاره به اینکه آینده پژوهشی ابعاد جهانی یاقته، گفت: امروزه عرصه مطالعات آینده پژوهی بعد جهانی یافته و نگاهی به مبانی جهانی شدن و انتظارات جهانی منتج از آن برای هر جامعه توسعه‌خواه، ضرورت تحول در رویکرد به این علم را ایجاد نموده است.

وی افزود: از سویی کمتر جامعه‌‌ای را می‌توان سراغ داشت خود را مصون از تغییرات سیاسی- اجتماعی ناشی از جهانی شدن بداند و یا در جهان مشرف به تغییرات عظیم به آینده خویش علاقه‌مند نباشد.

عیوضی یادآور شد: توسعه روزافزون این علم در قلمروهای مختلف نشان می‌دهد شناخت و درک صحیح تهیه و تنظیم قواعدی برای تحولاتی که در آینده اتفاق می‌افتد و براساس آینده شناسی قابل پیش‌بینی می‌شود موجب دستیابی به مرزهای دانش سیاسی و هدایت این دانش در جهت انجام تحقیقات بنیادی و انجام برنامه ریزی بلندمدت و کوتاه مدت و پیشگیری از نتایج زیانبار رویدادهای پیش‌بینی نشده سیاسی خواهد بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی تصریح کرد: این امر منجر به پدید آوردن نگرشی سیستماتیک و منظم و منطقی به تحولات آتی که در زندگی انسانها اثر مستقیم دارد، خواهد شد. لذا هدف از آینده پژوهی تولید روشمند دانش راهنما و استفاده بیشتر از ملاحظات آینده محور در فرآیند تصمیم گیری است.
کد خبر 1094090

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha