شاه حسینی: قصه"تاوان" من را جذب کرد/ از ساخت سه فیلم ناراضیم

به گزارش خبرنگار مهر، نشست مجموعه تلویزیونی "تاوان" با حضور شهرام شاه حسینی کارگردان، آرش برهانی نویسنده، مینا لاکانی و کامران تفتی، بازیگران عصر یکی از روزهای گرم تیرماه در دفتر آنها برگزار شد. قبل از شروع نشست شاه‌حسینی از عوامل خواست هر سئوالی که پرسیده می‌شود همه نظرشان را بگویند تا نشست بهتر برپا شود. صحبتهای آنها را درباره این مجموعه در ذیل می‌خوانید.

*خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: آقای شاه حسینی برای شروع بگویید چطور شد تصمیم گرفتید بعد از ساخت چند کار ویدئویی مجموعه تلویزیونی "تاوان" را بسازید، مجموعه‌ای که به جنس کارهای مورد علاقه تان نزدیک است و از فضای کارهای سینمایی تان فاصله گرفته است؟

- شهرام شاه حسینی، کارگردان: هر قصه ساخت خودش را می طلبد. من نمی‌توانستم از "آقای هفت رنگ"، "تاوان" بسازم یا از "زن‌ها فرشته‌اند"، "گامهای معلق" را. شاید مجموعه "تاوان" به جنس کارهای مورد علاقه‌ام نزدیک باشد اما آنچه من را برای کارگردانی جذبم کرد قصه خوب بود. شاید آرش برهانی همین الان به من یک قصه کمدی بدهد که آن را دوست داشته باشم حتماً کار می کنم.

*پس اگر قرار باشد در تلویزیون کمدی بسازید "آقای هفت رنگ" را کارگردانی می‌کنید؟ چرا که شنیده بودیم شما از ساخت این فیلم راضی نبودید؟

- شاه حسینی: مسلماً کاری که ساخته‌ام مورد علاقه‌ام بوده زیرا در این صورت آن را نمی‌ساختم.

*ولی از ساخت این فیلم ناراضی بودید؟

- شاه حسینی: من از سه فیلمی که مورد علاقه‌ام بوده و ساخته‌ام ناراضی هستم، حتی هشت قسمتی که از پخش مجموعه "تاوان" گذشته و آن را دیده‌ام غصه‌دار می‌شوم چون فکر می‌کنم می‌توانستم بهتر از این بسازم. الان وقتی مجموعه را می‌بینم متوجه نقاط ضعفم می‌شوم چرا که می‌دانم چه کار کرده‌ام. اگر قرار باشد کمدی دیگری بسازم دقت بیشتری می‌کنم. اگر کمدی "آقای هفت رنگ" جواب نداده به دنبال اشکالات کارم می‌گردم که چرا این اتفاق افتاده است؟ یا ممکن است سراغ یک اثر فانتزی صرف بروم ولی دقت می‌کنم فیلمنامه زیربنای محکم و درستی داشته باشد.

*شما اشاره کردید وقتی هشت قسمت از مجموعه "تاوان" را دیده‌اید غصه‌دار شدید که می‌توانستید بهتر از این بسازید. قبل از ساخت این مجموعه چند تله فیلم ساختید که فیلمنامه آن آماده بود اما در مجموعه "تاوان" فیلمنامه کامل نوشته نشده بود و همزمان با تصویربرداری این کار انجام می شد. مسلماً با شلختگی هایی رو به رو بودید و فیلمنامه نظامند نبود. این مسئله شما را در طول کار اذیت نکرد؟

- شاه حسینی: اگر کلمه غصه‌دار را استفاده کردم به خاطر این نبود که کار خوب نشده اما من همیشه به این فکر می‌کنم که می‌توانستم بهتر از این هم بسازم. شما در مجموعه "تاوان" این شلختگی‌هایی که به آن اشاره کرده‌اید را دیدید؟

*نه، منظورم از شلختگی این بود که فیلمنامه نظامندی در اختیار نداشتید. ممکن است کلیت را در ابتدا می‌دانستید اما جزییات آن را نه.

- شاه حسینی: بهتر است پاسخ این سئوال را آرش برهانی دهد.

- برهانی: ما انتهای قصه را می‌دانستیم اما نه با همه جزییات. وقتی فیلمنامه نوشته می‌شد آقای شاه حسینی مرتب در جریان کار بود و با هم به نتیجه می‌رسیدیم به همین دلیل در اجرا کمترین تغییرات را داشتیم. ما قبلاً فیلم "گامهای معلق" را با هم کار کرده بودیم. بنابراین به روحیات یکدیگر در کار آشنایی داشتیم و می‌دانستیم از قصه چه می‌خواهیم. البته بخش عمده قصه نوشته شده بود و مابقی هم در طول کار انجام شد.

- شاه حسینی: بهتر است خانم لاکانی و کامران تفتی هم نظرشان را بگویند.

- لاکانی: من 10 تا 13 قسمت از کار را خوانده بودم.

- تفتی: من اصلاً چیزی نخواندم. وقتی نام "تاوان" می‌آید من چند نام را به یاد می‌آورم پژمان بازغی و شهرام شاه حسینی. آنچه اتفاق افتاد حاصل اعتماد و گپ و گفت بود.

*منظورتان اعتماد به شهرام شاه حسینی بود؟

- تفتی: بله، اعتماد به عمو شهرام بود، اعتمادی بدون هیچ قید و شرطی.

*شما که قبلاً با شاه حسینی تجربه کار نداشتید. پس چطور اعتماد کردید؟

- تفتی: ما قبلاً با هم تجربه‌ای نداشتیم، اما وقتی سر صحنه فیلم آقای فرح بخش شهرام شاه حسینی را دیدم پیش خودم گفتم چه جوان با انرژی است. فردای آن روز همراه پژمان بازغی که با او کار داشتم با عمو شهرام هم حرف زدم. او گفت نقشی دارد که فقط یک اسم دارد و هیچ چیز آن معلوم نیست. بعد از صحبت با من گفت هستی؟ و من هم نگاهی کردم و گفتم بله هستم. خدا را شکر قسمت‌های پخش شده نشان می‌دهد که کار آبرومندی شده است.

"تاوان" نتیجه تمام زحمات عمو شهرام است که در طول کار کشیده بود. من از بازی در این پروژه خیلی راضی هستم. مجموعه "تاوان" دو ستون اصلی دارد که خانم لاکانی و بازغی هستند، اما در کنار آنها شخصیت های دیگری هستند که هر کدام قصه خودشان را دارند. "تاوان" نتیجه ریسک شاه حسینی است. مسلماً خیلی دشوار است متریالی که در اختیار داشته باشید آنقدر پتانسیل نداشته باشد تا این همه شاخه پیدا کند، اما اتفاقی که افتاد این بود که هوشمندانه این کار انجام شد.

- شاه حسینی: در این نشست جای آقای مولایی تهیه کننده خالی است. در قصه "تاوان" ما سعی کردیم در کنار ستون‌های اصلی که پویان و مرجان بودند، شخصیت‌های دیگری هم قرار دهیم، کاراکترهایی که هر کدام قصه خودشان را داشته باشند نه اینکه به موتور اصلی قصه کمک کنند. مثلاً بهرام، هومن و ... هر کدام قصه مستقلی را به تصویر بکشند.

*یکی از نقاط قوت این مجموعه بودن داستانکهایی است که هر کدام قصه جداگانه ای دارند. درباره این داستانکها بگویید که اطلاعات اضافه به مخاطب نمی دهد اما تاثیرگذار هستند؟

- برهانی: قصد داشتیم در کنار شخصیتهای اصلی کاراکترهای فرعی را قرار دهیم که قصه زندگی آنها زندگی چند نفر دیگر را تحت تاثیر قرار دهد، به همین دلیل به مرور این شخصیتها به قصه اضافه شدند. البته فرم قصه پازل گونه نیست، بلکه قصه‌ها به موازات یکدیگر پیش می‌روند.

*فیلمنامه این مجموعه را دو نویسنده نوشته است. با توجه به اینکه قصه پیوسته است و تعداد شخصیت های فرعی هم کم نیستند، چطور به نتیجه مشترک می رسیدید تا تداخلی در کار ایجاد نشود؟ از سوی دیگر طرح اولیه این مجموعه هم چه کسی نوشت؟

- برهانی: طرح اولیه این مجموعه را حسین آبکنار نوشت که ما فقط از داستان یک خطی آن که یک جوان شهرستانی به تهران می آید و با خانمی پولدار ازدواج می کند، استفاده کردیم.

- شاه حسینی: فیلمنامه را برهانی نوشت و دیالوگها را معتمدی. او فقط دیالوگ نوشت و در قصه دخل و تصرفی نداشت.

*چطور علیرضا معتمدی برای نگارش دیالوگها انتخاب شد؟ و چرا آرش برهانی خودش این کار را انجام نداد؟

- شاه حسینی: ما یک سال و نیم روی فیلمنامه "تاوان" کار کردیم. تا اینکه تلویزیون به ما گفت باید کار را شروع کنیم. با توجه به اینکه آرش برهانی باید بقیه قصه را می‌نوشت فرصت نداشت دیالوگها را هم بنویسد. به همین دلیل این موضوع را با او مطرح کردم و برهانی هم استقبال کرد. همین تجربه را در فیلم "گامهای معلق" هم داشتیم.

- تفتی: خیلی از اتفاقات واقعی این مجموعه را که می‌بینید ماحصل ذهن باز شهرام شاه حسینی بود. من، بازغی، لاکانی و شاه حسینی برای اینکه اتفاقات قصه واقعی باشد خیلی صحبت می‌کردیم تا وقتی جلو دوربین می‌رویم تمام اتفاقاتی که به تصویر کشیده می‌شود برای مخاطب قابل باور باشد.

وقتی قرار بود نقش بهرام را بازی کنم که نوع حرف زدن‌اش با بقیه فرق می‌کرد با شهرام صحبت می‌کردم، اما او به من تاکید داشت که خیلی راحت حرف بزنم تا شخصیت‌ها و دیالوگ‌ها برای مخاطب باورپذیر باشد. یکی از ویژگی‌های این مجموعه این است که عنصر حقیقت در آن جریان دارد و در اجرا موج می زند.

- برهانی: قصه آدم‌های "تاوان" واقعی است. علاوه بر آن انتخاب‌های شهرام صحیح بود. هر کس که این مجموعه را ببیند متوجه می‌شود کار برای شهرام شاه حسینی است.

*خانم لاکانی شما خیلی گزیده بازی می‌کنید و برخلاف دیگر بازیگران که سعی دارند هر انتخابی داشته باشند، اما مرتب بازی کنند، شما این طور نیستید. مجموعه "تاوان" چه ویژگیهایی داشت که بازی در این پروژه را پذیرفتید؟

- لاکانی: سالها است که ناخواسته بازیگر تلویزیون شده‌ام. نقشهایی که معمولاً برای تلویزیون نوشته می‌شود تخت و تک بعدی است یا سیاه و یا سفید مطلق. به همین دلیل انتخاب بازیگر محدود می‌شود به همین دلیل دلم می‌خواهد در کاری که بازی می‌کنم لذت ببرم و با آن ارتباط برقرار کنم. وقتی خلاصه قصه "تاوان" را خواندم اعلام آمادگی برای بازی در این پروژه را کردم.

به نظرم نقش مرجان واقعی و ملموس بود. در جامعه امروز ما زنانی همچون مرجان زیاد دیده می‌شوند که زندگی گسترده‌ای دارند. عاشق می‌شوند و باز هم به خاطر شکستهایی که می‌خورند اعتماد می‌کنند. در واقع مرجان از آن دسته نقشهایی بود که به واقعیت نزدیک است. احساس کردم این نقش با دیگر نقشهایی که بازی کردم متفاوت است. نمونه این نقشها را در تلویزیون کم داریم. معمولاً کارها در تلویزیون چارچوب دارد اما نقش مرجان ویژگی های زیادی داشت به همین دلیل نقش را پذیرفتم.

البته در ابتدا کار کردن با آقای شاه حسینی برایم سخت بود چرا که قبلاً تجربه‌ای با او نداشتم. در این سالها به غیر از آقای سهیلی‌زاده با بقیه کارگردانانی که کار کردم که قبلاً با آنها تجربه‌ای نداشتم ولی از آنجایی که فیلمهای سینمایی شهرام شاه حسینی را قبلاً دیده بودم به عنوان یک جوان خوشفکر و خوش آتیه به او اعتماد کردم چرا که می‌دانستم کارگردانی از سینما که قرار است در تلویزیون کار کند صد در صد تفاوتهایی دارد. البته آقای شاه حسینی هم من را تحمل کردند.

- شاه حسینی: خواهش می کنم شما ما را تحمل کردید!

- لاکانی: در مجموع برای رسیدن به نقش مرجان خیلی سختی کشیدم، چون آقای شاه حسینی هم خیلی به من کمک نکرد. البته فرصت این کار را هم نداشت چون من زمانی به گروه ملحق شده بودم که دو ماه از تصویربرداری این مجموعه گذشته بود ولی غیر منصفانه بود بازیگری برای نقش اول آورده شود و زیاد با او صحبت نشود.

- برهانی: فکر می‌کنم دلیل این مسئله این بود که آقای شاه حسینی به انتخاب خودش اعتماد داشت. قبل از خانم لاکانی بازیگر دیگری انتخاب شده بود اما احساس می کردم این همان بازیگری نیست که ما می خواهیم؛ ولی وقتی خانم لاکانی انتخاب شدم مطمئن بودم انتخاب درست است.

*چرا دیر به انتخاب خانم لاکانی رسیدید؟

- شاه حسینی:وقتی بازیگران قرار است برای پروژه‌ای انتخاب شوند، فهرست بازیگران در اختیار ما گذاشته می‌شود و یکی یکی نام‌ها به خاطر مشغله کاری، مناسب نبودن با نقش یا دستمزد بالا خط می‌خورند. قبل از اینکه خانم لاکانی انتخاب شود ما بازیگر دیگری انتخاب کردیم که بنا به دلایلی از بازی انصراف داد. هم او به کارهایش رسید و هم من.

بعد از انصراف آن بازیگر این طور نبود که فهرست دیگری بیاوریم و شروع به انتخاب کنیم، بلکه به نتیجه رسیدیم که خانم لاکانی ایفاگر نقش مرجان باشد. همان طور که خانم لاکانی اشاره  کردند من کمک زیادی به او نکردم، چون دو ماه از کار گذشته بود و وقتی او به گروه آمد روزهای اول زیاد با بچه‌ها اخت نشده بود، اما کم کم این مسئله برطرف شد، ولی در مجموع من به انتخابم اعتماد داشتم.

*مرجان سردی خاصی دارد و شما توانسته‌اید در بازی این سردی را نشان دهید، بدون آنکه سرد بودن این شخصیت مخاطب را آزار دهد. این کار برایتان دشوار نبود؟ و این سردی تا چه حد به شخصیت خودتان نزدیک است؟