به گزارش خبرنگار مهر، دکتر محسن جوادی سومین سخنران همایش بزرگداشت سهروردی بود که امروز پنجشنبه در سالن اجتماعات فرهنگسرای اشراق درشهر قیدارنبی و با موضوع "بررسی تطبیقی نظریه سعادت درفارابی و سهروردی"سخنرانی کرد.
وی گفت: فارابی یکی ازبرجسته ترین نمایندگان تفکر مشایی است ومقایسه با سهروردی که برجسته ترین چهره حکمت اشراقی است می تواند نشان دهد که تلاش سهروردی چه نتایجی در پی داشته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه قم افزود: نخستین نکته مشترک در هر دو این است سعادت را جزء حکمت نظری می دانند و نه حکمت عملی؛ بنابراین می توان این دو را سعادت باور دانست به این معنا که در ابتدا سعادت را مشخص می کنند و بر مبنای آن می گویند در عمل چه باید کرد اما نکته دوم مشترک میان این دو این است که آنها در بحث از سعادت، بر اساس شناخت انسان (انسان شناسی) عمل می کنند یعنی به نظر آنها برای دانستن سعادت نخست باید بدانیم که انسان چیست؟
جوادی در ادامه به نقاط اختلاف سهروردی و فارابی پرداخت و گفت: فارابی در سخنانش در باب انسان کاملا بر سنت مشایی قرار دارد. حال آنکه سهروردی حکیمی اشراقی است. فارابی انسان را ظهور و بروز عقلانیت می داند این تفاوت خودش را در اینجا نشان می دهد که سعادت از دیدگاه فارابی یک علت ندارد بلکه مجموعه ای از عوامل است که سعادت را می سازد در حالی در دیدگاه سهروردی حتی اگر این موارد هم وجود داشته باشند نقش مقدمه را دارند و آنچه که اهمیت دارد رهایی است.
این پژوهشگر فلسفه خاطرنشان کرد: حکمت اشراق در بحث از اخلاق دارای ظرفیت هایی است اما اینکه آیا این ظرفیتها تحقق پیدا کرده اند یا نه بحثی دیگر است. به نظر من گرایشهایی مشایی بر اخلاق زمینه بیشتری را فراهم کرده اند تا راههای وصول به سعادت مورد بحث قرار گیرند.
جوادی گفت: این که نظام سهرودی با مبنای کشف و شهود چگونه می تواند نظامی اخلاقی ارائه کند باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین مهم است که ما بتوانیم داده ها یا یافته های فلسفه اشراق را به زبان استدلالی جدید ارائه دهیم.
کمانی زاده: سه گانه حسن، عشق و حزن سه اصل آسمانی اند
دکتر طاهره کمانی زاده آخرین سخنران همایش بزرگداشت سهروردی بود که درباره"حسن و عشق در رساله فی حقیقه الاعشق سهروردی" سخنرانی کرد.
وی گفت: هر چند در منظومه اشراقی سهروردی فقط یک رساله به عشق اختصاص یافته اما وی حق حقیقت سه گانه حسن، عشق و حزن را به خوبی درآنها مطرح کرده است. در رساله فی حقیقه الاعشق این سه گانه منشاء مابعدالطبیعی دارند و از عقل کل ناشی شده اند.
کمانی زاده افزود: سه گانه حسن، عشق و حزن در واقع سه اصل آسمانی اند که یک بار در دادستان آدم و ملائکه و بار دیگر به نحو کاملتر در داستان یوسف ، یعقوب و زلیخا طرح شده اند که در اندیشه اشراقی با حفظ هویت ملکوتی خود به جهان مادی ما آمده و هر یک مظهری یافته اند.
عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه زنجان خاطرنشان کرد: سهروردی در رساله سه گانه حسن، عشق و حزن در مراحل و مراتب مختلف از عشق حکایت می کند. در این حکایت هم به فکر مابعدالطبیه یونانی توجه دارد و هم به اندیشه مغانی و هم از اشارات قرآنی بهره می گیرد.
وی ادامه داد: رساله عشق سهروردی چون بسیاری دیگر از آثار وی از سه سنت بزرگ ایرانی، اسلامی و یونانی بهره می برد بی آنکه بویی از انتقاد به مشام برسد. در فضای آکنده از عطر جان فزای جاویدان خرد ، از ترکیب این سنت های معنوی حقیقت واحدی که همان معنای اشراقی مهر است، به ظهور می رسد.
کمانی زاده در پایان تاکید کرد: سهروردی در نهایت تبیینی رمزی از عشق ارائه می کند که البته متفاوت از تببین عرفانی است.
نظر شما