محمدابراهیم اقلیدی در گفتگو با خبرنگار مهر، از تصمیم ناشر کتاب "هزار و یک شب" برای انتشار این اثر حجیم و مهم ادبی به ترتیب زمانی خبر داد و گفت: این اتفاق تا به حال در ایران رخ نداده و آنگونه که مسئولان نشر مرکز گفتند، قرار است همه قصه‌های این کتاب را به ترتیب شب به شب و توالی زمانی خوانده شدن قصه‌ها چاپ کنند.
وی با اشاره به یکی از ترجمه‌های متقدم این کتاب (ترجمه تسوجی) افزود: متاسفانه "هزار و یک شب" با وجود اهمیتش، در ایران زیر ذره بین قرار نگرفته و مردم کمتر این ترجمه را می‌خوانند و منتقدی هم نیامده این ترجمه را نقد کند.
این مترجم پیشکسوت گفت: البته بعدها و بر اساس تحقیقات غربی‌ها و همچنین پژوهش‌های کسانی مانند جلال ستاری، اشکالات نسخ عرضه‌شده از این کتاب در ایران برملا شد منتهی آنگونه که باید درباره ترجمه‌های آن صحبت نشده است.
اقلیدی اضافه کرد: من در ترجمه‌ای که ارائه کردم قصه‌ها را بر اساس مضمون جدا کردم و یکی از دلایل این کار هم ترغیب مخاطب به خواندن همه قصه‌ها بود. تا جایی که من اطلاع دارم الان نسخه‌ای از مجلدات این تصحیح در بازار نیست اما گویا نشر مرکز می‌خواهد در چاپ جدید، قصه‌ها را به ترتیب شب به شب چاپ کند.
قصه های هزار و یک شب که به زبان عربی آن را "الف لیله و لیله" می گویند، حدود 300 سال قبل توسط آنتوان گالان فرانسوی ترجمه شد و 150 سال بعد عبد‌الطیف تسوجی به سفارش دربار محمدشاه قاجار آن را به فارسی برگرداند که با وجود خلاصه‌سازی، زبان نسبتا کهن ترجمه، خطاهای فراوان ترجمه فارسی، وجود غلط‌ها و دگرخوانی‌ها در نسخه عربی مورد استفاده و نبود امکانات روز چاپ، تاکنون بهترین نمونه ترجمه "هزار و یک شب" به زبان فارسی است.
هر چند همین مشکلات سبب شد تا کسان دیگری هم به صرافت ترجمه این اثر به فارسی بیفتند؛ نخستین بار موسی فرهنگ در سالهای ابتدایی دهه 30 به مدیر انتشارات گوتنبرگ پیشنهاد داد به جای تصحیح و ویراستاری ترجمه تسوجی متن کامل گالان برگردان فارسی شود که به دلیل عدم موافقت، او تنها ویراستاری وغلط‌گیری ترجمه تسوجی را انجام داد و اندک قصه‌ها را به کار اضافه کرد. در سال های ابتدایی دهه 80 هم انتشارات هرمس ویرایش تازه‌ای از متن تسوجی را با برخی توضیحات و پانوشت‌ها در دو جلد و در بیش از 2300 صفحه به بازار کتاب عرضه کرد.تصحیح اقلیدی از هزار و یک شب نیز در چند مجلد توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.
هر چند همین مشکلات سبب شد تا کسان دیگری هم به صرافت ترجمه این اثر به فارسی بیفتند؛ نخستین بار موسی فرهنگ در سالهای ابتدایی دهه 30 به مدیر انتشارات گوتنبرگ پیشنهاد داد به جای تصحیح و ویراستاری ترجمه تسوجی متن کامل گالان برگردان فارسی شود که به دلیل عدم موافقت، او تنها ویراستاری وغلط‌گیری ترجمه تسوجی را انجام داد و اندک قصه‌ها را به کار اضافه کرد. در سال های ابتدایی دهه 80 هم انتشارات هرمس ویرایش تازه‌ای از متن تسوجی را با برخی توضیحات و پانوشت‌ها در دو جلد و در بیش از 2300 صفحه به بازار کتاب عرضه کرد.تصحیح اقلیدی از هزار و یک شب نیز در چند مجلد توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.
نظر شما