اجرای طرح جامع ساماندهی اشتغال اتباع بیگانه/ سرشماری1.5میلیون خارجی

توکل حبیب زاده در گفتگوی مشروح با مهر در زمینه آخرین اقدامات به عمل آمده برای ساماندهی اشتغال اتباع بیگانه در ایران با اشاره به حضور تعداد نسبت زیاد خارجی ها در ایران به صورت مجاز و غیرمجاز، گفت: البته این افراد عمدتا به صورت غیرمجاز در ایران حضور دارند که چه بخواهیم و چه نخواهیم، بخشی از فرصتهای شغلی که نیروهای ایرانی می توانند در آنها فعالیت داشته باشند را اشغال می کنند.

استفاده از خارجیان مرسوم است

قائم مقام وزیر کار و امور اجتماعی در امور بین الملل با تاکید بر اینکه حضور اتباع بیگانه به ویژه در صنعت ساختمان سازی و برخی مشاغل دیگر محسوس است، اظهار داشت: در همه کشورها از نیروی کار خارجی استفاده می شود و این کار در ایران نیز صورت می گیرد.

حبیب زاده به بررسی وضعیت اشتغال و صدور کارت کار اتباع خارجی به صورت هفتگی در اداره کل اشتغال اتباع بیگانه از طریق هیئت فنی اشتغال خبرداد وتصریح کرد:این نهاد مسئول،تقاضاهای اشتغال اتباع بیگانه را هرهفته بررسی وطبق مقررات و همچنین بر اساس نیاز بازار کار داخلی کارت اشتغال صادر می کند.

وظایف هیئت فنی اشتغال

وی ارائه برنامه کاری درباره اشتغال اتباع بیگانه و در عین حال نیروهای متخصصی که از خارج کشور از طریق سرمایه گذاران خارجی وارد کشور می شوند را نیز بخش دیگری از فعالیت این هیئت برشمرد و بیان داشت: براساس نیاز این افراد را هم می پذیریم و آنها را در بخشهای مختلف به کار می گیریم.

این مقام مسئول در وزارت کار و امور اجتماعی افزود: در زمینه اشتغال اتباع بیگانه در ایران بررسی هایی صورت می گیرد ولی وقتی یک شرکت سرمایه گذار آورده ای داشته باشد چه بسا ممکن است به تعدادی متخصص نیز نیاز داشته باشد که آنها را با خودش می آورد و ما هم بایستی از این ظرفیتهای نیروهای خارجی در بخش هایی که متخصص داخلی نداریم، استفاده کنیم.

چه زمانی خارجیان"دردسر"ساز می‌شوند؟

به گفته حبیب زاده، اصولا اشتغال اتباع خارجی در یک کشور و هیچ کشور دیگری محدود نیست اما زمانی آن بخش از اشتغال اتباع خارجی برای ما دردسر ساز می شود که این افراد به صورت غیرمجاز باشند و مورد شناسایی نیز قرار نگیرند و بدون شناسایی و اطلاع دقیق از حضور آنها به صورت غیررسمی در بخشهای مختلف فعالیت کنند که طبیعتا ما به دنبال ساماندهی آن هستیم.

قائم مقام وزیر کار و امور اجتماعی در امور بین الملل تاکید کرد: با توجه به اینکه اتباع بیگانه علاوه بر تهدیدهایی که برای فرصتهای شغلی کشور می توانند ایجاد کنند فعالیت آنها از لحاظ امنیتی و دیگر زمینه ها نیز چالشهایی را برای کشور به دنبال خواهد داشت، به همین دلیل ساماندهی اتباع بیگانه در یک طرح جامع دیده شده است که متولی مستقیم آن وزارت کشور است ولی بیشتر در قالب یک کمیسیون اتباع بیگانه این موضوع ساماندهی می شود.

جزئیات طرح جامع ساماندهی اتباع بیگانه

وی به ابعاد اقامتی، امنیتی، اشتغال و اجتماعی حضور خارجی ها در کشور اشاره کرد و گفت: "طرح جامع ساماندهی اشتغال اتباع بیگانه" با در نظر گرفتن شرایط مختلف فعالیت خارجی ها در ایران به صورت یک کمیسیونی متشکل از وزارتخانه های ذیربط تشکیل شده است که در اجرای این طرح حضور دارند.

حبیب زاده تصریح کرد: بخش اول این ساماندهی به منظور شناسایی اتباع بیگانه صورت پذیرفته و از این طریق تعداد قابل توجهی از این افراد در وزارت کشور ثبت نام شدند تا بتوان در مراحل بعدی اجرای طرح آن را دنبال کرد. ما به عنوان وزارت کار موضوع اشتغال را مدنظر قرار می دهیم و این بخش کار برای ما مهم است، قائدتا ما در چارچوب هیئت فنی اشتغال به موضوع اشتغال اتباع بیگانه رسیدگی می کنیم.

کار خارجیان فقط براساس قانون کار

این مقام مسئول در وزارت کار و امور اجتماعی گفت: در چارچوب قوانین و مقررات موجود هر جا ما به نیروی کار خارجی نیاز داشته باشیم که نیروی کار داخلی نتواند و یا تمایل نداشته باشد در آن حوزه به کار اشتغال پیدا کند، ما از نیروی خارجی استفاده می کنیم؛ در واقع نکاتی که قانون کار در زمینه اشتغال اتباع بیگانه در کشور مدنظر قرار داده است اجرا می شود.

وی با تاکید دوباره براین موضوع که هرهفته مجوزهای کاراتباع بیگانه درهیئت فنی اشتغال با توجه به نیاز بازار وبه صورت حساب شده صادر می شود، افزود: این کار به صورت روتین انجام می شود، چون آن بخشی از کار که برای ما ایجاد چالش می کند، بخش غیرمجاز حضور اتباع خارجی در ایران است.

هیچ کشوری اتباع بیگانه بدون مجوز را برنمی تابد

قائم مقام وزیر کار در امور بین المل ادامه داد: هیچ کشوری بر نمی تابد که اتباع خارجی به صورت غیرمجاز و بدون اینکه شناسایی شده باشند درآن کشورمشغول به فعالیت شوند بنابراین وضعیت اتباع بیگانه باید شناسایی شود تا با توجه به چارچوب قوانین، مقررات و با توجه به نیاز بازار کار داخلی از آنها استفاده به عمل آید.

حبیب زاده اظهار داشت: قسمت سوم حوزه کاری بین الملل در وزارت کار و امور اجتماعی اشتغال خارج از کشور است که در این حوزه نیروی کار سرریز بازار و نیروهای متخصص و ماهری که در بازار کار ایران امکان یافتن شغل نداشته باشند و همچنین کارجویانی که به دنبال کار هستند و در بازار کار ایران شغل مورد دلخواه خود را پیدا نمی کنند، اینها مورد شناسایی قرار می گیرند و تسهیلاتی نیز از سوی بخش های مختلف به آنها اختصاص می یابد که اگر بتوانند از ظرفیتهای بازار کار خارجی استفاده کنند.

برنامه های اعزام به خارج

این مقام مسئول در وزارت کار تاکید کرد: در این بخش وزارت کار به عنوان یک دستگاه حاکمیتی کار اجرایی انجام نمی دهد، یعنی ما خودمان نیروی کار به خارج کشور اعزام نمی کنیم ولی اگر لازم باشد حمایتهای مورد نیاز را از بخش خصوصی که متولی این کار است به عمل می آوریم تا کاریابی‌های خارجی که از وزارت کار مجوز فعالیت در حوزه کاریابی دریافت می کنند بتوانند به وظایف خود عمل کنند.

وی خاطر نشان کرد: بنابراین وزارت کار حمایتهای قانونی و اداری لازم را از اینها به عمل می آورد و اگر لازم باشد تلاش می کند در موافقت نامه های دو جانبه با کشورهای مختلف نیز موضوع تبادل نیروی کار را پیش بینی کند، پس در چارچوب یادداشت تفاهم‌هایی که خواهیم داشت، این موضوع را مورد توجه قرار می دهیم و در قالب قراردادهای خود کاریابی‌ها نیز این موضوع دنبال می شود.

رکود جذب نیرو در بازار جهانی

قائم مقام وزیر کار در امور بین الملل اظهار داشت: هم اکنون در زمینه اعزام نیروی کار به خارج نیز با کاریابی‌های خارجی فعالیت می کنیم ولی با توجه به رکود اقتصادی حاکم بر دنیا این مسئله تا حدودی کمرنگ شده است، ضمن اینکه کشورهایی که زمانی به شدت نیرو پذیر بودند با وضعیت اقتصادی پیش آمده، بسیاری از فرصتهای شغلی خود را از دست داده اند.

حبیب زاده ادامه داد: درحال حاضر بحث اعزام نیروی کار و پذیرش کارجویان دیگر کشورها به شدت در همه کشورها فروکش کرده است و کشورهایی مانند استرالیا و کانادا که همیشه به شدت مهاجر پذیر بودند در این وضعیت اقتصادی راکد بسیاری از فرصتهای شغلی خود را نیز از دست داده اند.

این مقام وزارت کار تصریح کرد: در شرایط فعلی فضا خیلی برای اعزام نیروی کار به خارج مساعد نیست ولی با این حال کاریابی‌های خارجی در تلاش هستند، چون از همین محل امرار معاش می کنند. البته در این حوزه باید اعلام کنم که یکسری دفاتر به عنوان مهاجرتی نیز فعالیت دارند که به صورت غیرقانونی اقداماتی را دارند و از این طریق نیروی کار و کارجویانی که قصد یافتن شغل در خارج از کشور دارند را جذب می کنند.

توصیه به کارجویان: سراغ مهاجرتی‎ها نروید

این مقام مسئول وزارت کار درامور بین الملل با توصیه ای به کارجویان و متقاضیان اشتغال درخارج از کشور، اظهار داشت:  من پرهیز می دهم کارجویان را ازاینکه به سراغ این دفاترمهاجرتی غیرقانونی بروند، چون این دفاتر به هیچ وجه تحت نظارت وزارت کار و امور اجتماعی نیستند و مجوز قانونی فعالیت در این حوزه را نیز ندارند.

به گفته حبیب زاده، این دفاتر اولا مبالغ فراتر از تعرفه قانونی از نیروی کار متقاضی اعزام به خارج دریافت می کنند و همچنین پس از اعزام نیروی کار به خارج از کشور نیز آنها را به حال خود رها می کنند و هیچگونه حمایتهای قانونی دیگر از آنها به عمل نمی آورند.

کارجویان را در خارج کشور رها می کنند

وی افزود: درخیلی از موارد نیروی کار ایرانی که از طریق دفاتر مهاجرتی به خارج کشور اعزام می شوند، با مشکلات زیادی روبرو می شوند و ما توصیه اکید داریم که کارجویان ما به کاریابی‌هایی که از وزارت کار و امور اجتماعی مجوز فعالیت دارند مراجعه کنند و بر اساس مقررات با پرداخت مبالغ بر اساس تعرفه های مشخص قانونی، از امکانات و تسهیلات این کاریابیها بهره مند شوند.

قائم مقام وزیر کار در امور بین الملل به موضوع تفاوتهای ورود و خروج نیروی کار از کشور اشاره کرد و بیان داشت: در خصوص نیاز کشورها به نیروهای کار دیگر کشورها هم اکنون تفاوتی که بین ورود نیروی کار به ایران با کشورهای دیگر وجود دارد موضوع مربوط به ورود به تعداد بالای نیروی کار غیرمجاز خارجی فاقد تخصص و مهارت است.

وجود 1.5میلیون نیروی کار خارجی در ایران

حبیب زاده در پاسخ به سئوالی درباره برنامه های وزارت کار برای جلوگیری از خروج نیروهای متخصص، تحصیل کرده و یا سرمایه گذاران از کشور و تعاملات بین وزارتخانه های کار و کشور گفت: این همان موضوع طرح ساماندهی جامع اتباع بیگانه است که درآن، طرح عمدتا نیروی کارغیرمتخصص غیرمجاز خارجی را هدفگذاری کرده که حداقل آنها را شناسایی کنیم.

وی به تعداد اتباع بیگانه شناسایی شده در ایران اشاره کرد و با اعلام اینکه برآوردها حاکی از وجود 1.5میلیون نفر نیروی کار خارجی در ایران است که سرشماری شده اند و اطلاعات آنها نیز به ثبت رسیده است، اظهار داشت: البته این تعداد در حال کار در ایران بودند که کسی اطلاعی از آنها نداشته است.

اقامت در ایران با اشتغال تفاوت دارد

این مقام وزارت کار و امور اجتماعی با تاکید بر اینکه این موضوع (اقامت اتباع بیگانه در ایران) با موضوع اشتغال آنها به کلی متفاوت است، گفت: هم اکنون پروانه های کار اتباع خارجی را به نسبت میزان نیاز صادر می کنیم و این موضوعات با اقامت آنها در ایران متفاوت است چون اقامت خارجی ها در ایران یک موضوع است و صدور جواز اشتغال نیز موضوعی دیگر.

معاون وزیر کار و امور اجتماعی تصریح کرد: در حال حاضر ممکن است صدور جواز حضور خارجی ها در ایران انجام شود ولی الزاما برای آنها پروانه کار صادر نمی شود، این طرحی که از آن صحبت شد (طرح جامع ساماندهی اتباع بیگانه) در مرحله اول به شناسایی نیروی کار غیرمجاز خارجی در ایران می پردازد و حداقل خوبی این طرح در این بود که این افراد شناسایی شدند.

اولویتهای صدور پروانه کار در ایران

حبیب زاده افزود: ولی این به آن معنی نیست که کل افراد مجاز و یا غیرمجاز حاضر در ایران پروانه کار دارند و می توانند اشتغال داشته باشند، البته کارفرمایان باید توجه داشته باشند که اگر از نیروی کار خارجی در زمانی که همان شغل را می توانند در اختیار نیروی ایرانی قرار دهند استفاده کنند، جریمه خواهند شد و این اقدام یک تخلف محسوب می شود؛ بنابراین استفاده از افراد خارجی بدون مجوز کار و پروانه اشتغال در ایران ممنوع است.

قائم مقام وزیر کار و امور اجتماعی در امور بین الملل در پاسخ به این سئوال که اولویتهای صدور کارت اشتغال برای اتباع خارجی چیست؟ بیان داشت: چون هر هفته پروانه های جدید کار به صورت یکساله صادرمی شود آمار دقیق و ثابتی وجود ندارد، در هر حال صدور پروانه اشتغال برای اتباع خارجی گاهی به صورت موقتی و گاهی نیز به صورت یکساله است.

100تا 120هزار تومان برای هر کارت کار

وی خاطر نشان کرد: هم اکنون به ازای صدورهر پروانه کار یکساله برای اتباع خارجی حاضر در ایران که به صورت قانونی وارد کشور شده باشند، هزینه دریافت می شود؛ بنابراین هم اکنون هزینه صدور کارت اشتغال اتباع بیگانه در ایران بر اساس قوانین موجود، رقمی بین 100 تا 120هزار تومان است که از اتباع بیگانه دریافت می شود.

این مقام مسئول وزارت کار با اعلام این موضوع که افراد خارجی متقاضی دریافت کارت کار باید با اداره کل اتباع خارجی مراجعه کنند و این اداره کل در حوزه بین الملل وزارت کار وجود دارد، بیان داشت: البته این درخواست مشمول افرادی می شود که ورود آنها به کشور قانونی باشد و در آن حوزه ای که فعالیت می کنند نیروی کار ایرانی و متخصص داخلی وجود نداشته باشد.

هشدار به کارفرمایان متخلف

حبیب زاده شرط دیگر درخواست صدور کارت اشتغال برای اتباع خارجی را تخصص ومهارت خاص آنها در مشاغل و حرف گوناگون دانست و افزود: آنها باید از توانمندیهای خاصی برخوردار باشند تا ما بتوانیم از تخصص آنها برای انتقال دانش و فن به نیروی داخل کشور استفاده کنیم.

وی گفت: همچنین در جایی که نیروی متخصص داخلی وجود نداشته باشد آنوقت هیئت فنی اشتغال طبق مقررات برای اتباع بیگانه مجاز، پروانه اشتغال صادر می کند ولی این به آن معنی نیست که هر خارجی حاضر در ایران که مجوز حضور دارد بخواهد پروانه اشتغال نیز بگیرد.

قائم مقام وزیر کار در امور بین الملل توصیه ای را نیز به کارفرمایان و واحدهای تولیدی کرد و اظهار داشت: کارفرمایان توجه داشته باشند افراد خارجی را که به کار می گیرند حتما باید پروانه کار داشته باشند، چون در غیر این صورت، بازرسان وزارت کار که به واحدهای تولیدی مراجعه می کنند آنها را به خاطر به کارگیری غیرمجاز اتباع بیگانه جریمه خواهند کرد.

..........................

گفتگو از علی احمدقاسمی