دانشگاه شناور؛ شناور بر روی آب
به گزارش خبرنگار مهر، دانشگاه شناور در برخی کشورهای پیشرفته اروپا و آمریکا در قالب شناورهای تحقیقاتی بر روی آب که به آموزش پدیده های دریایی به دانشجویان و دانش آموزان می پردازد دارای سابقه است. نخستین کشتی دانشگاهی جهان "کشتی پژوهشگر" نام دارد که دانشگاهی شناور بر سطح اقیانوس های جهان است که بین 200 تا 400 دانشجو در آن مشغول به تحصیل هستند.
یکی از دلایل عملیاتی نشدن دانشگاه شناور تا کنون این بوده که دانشجویان ایرانی فارسی زبان هستند و غیر از زبان فارسی مقداری هم به زبان انگلیسی تسلط دارند این درحالیست که در دانشگاههای حاشیه دریای خزر دانشگاهی نداریم که زبان انگلیسی زبان دومش باشد.
روسای دانشگاههای عضو اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه خزر که شامل حدود 10 دانشگاه ایرانی و 40 دانشگاه خارجی است در جلسه اخیر مجمع عمومی این اتحادیه در داغستان برای ورود به فاز عملیاتی شدن دانشگاه شناور اقدام به انتخاب رئیس دانشگاه گیلان جهت عهده داری مسئولیت راه اندازی این دانشگاه کردند.
شکل گیری دانشگاه شناور نیاز به کار کارشناسی دارد و دانشگاه گیلان بر اساس انتخاب اعضای اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه خزر مأمور شده تا پیش نویسی برای مدل اجرایی پذیرش دانشجو در این دانشگاه تهیه و در جلسه آتی روسای دانشگاههای عضو اتحادیه مطرح کند.
* مفهوم دانشگاه شناور مورد نظر اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه دریای خزر چیست؟ در واقع وجه تسمیه چنین دانشگاهی چه مواردی می تواند باشد؟
- دانشگاه شناور حاصل همکاری مشترک آموزشی کلیه دانشگاههای عضو اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه دریای خزر است. در این مفهوم دانشجو اجازه دارد از چندین دانشگاه انتخاب واحد کند البته نه به طور همزمان. یعنی دانشجوی این دانشگاه می تواند ترم های مختلف تحصیلی را در دانشگاههای مختلف عضو اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه خزر بگذراند. یعنی دانشجو می تواند در ترم ها یا سالهای مختلف کشورها و دانشگاههای مختلف را برای تحصیل انتخاب کند.
طبیعی است که دانشجو در یک ترم نمی تواند در بیش از یک دانشگاه تحصیل کند. به عنوان نمونه دانشجوی دانشگاه آستارا خان می تواند درخواست کند که ترم چهارم تحصیلی اش را در یکی از دانشگاههای باکو که عضو اتحادیه است بگذراند. در صورتی که دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد باشد می تواند بخشی از تحقیقات پایان نامه کارشناسی ارشد را در یک دانشگاه و بخش دیگر را در دانشگاه دیگر عضو اتحادیه تکمیل کند.
* مزیت تحصیل در دانشگاه شناور برای داوطلبان آموزش عالی چیست؟
- دانشجو فرصت آشنایی با فرهنگ های کشورهای مختلف را پیدا می کند و بحث توریسم دانشجویی با ادامه تحصیل در دانشگاه یک کشور خارجی محقق می شود و دانشجو می تواند از امکانات کشور میزبان که در سطح دانشجویی ارزان تر نیز است استفاده کند و توریسم فرهنگی محقق شود.
مزیت دیگر این است که دانشجو فرصت پیدا می کند تحصیل خود را در یک دانشگاه دیگر که در برخی دروس دارای اساتید برجسته تری است تحصیل کند. همچنین دانشجو می تواند با ایده ها و اساتید مختلفی آشنا شود و قطعا برای گذراندن دروس در یک دانشگاه خارجی حاشیه دریای خزر باید با زبان آن کشور آشنا شود.
* هر دانشگاهی معمولا یک مرجعی به عنوان عالیترین مرجع تصمیم گیری برای دانشگاه دارد که در اصطلاح "هیئت امناء" نامیده می شود. وضعیت هیئت امناء دانشگاه شناور به چه ترتیب است؟
- مجمع عمومی اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه دریای خزر که شامل روسای دانشگاههای عضو است تا کنون نقش هیئت امناء برای دانشگاه شناور را بازی کرده است.
* با توجه به اینکه محوریت دانشگاه شناور حداقل در زمینه تهیه شیوه نامه این دانشگاه را دانشگاه گیلان عهده دار شده است، جایگاه وزارت علوم ایران درباره این دانشگاه چیست؟
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه دریای خزر را به رسمیت می شناسد و مدیرکل دفتر همکاری های بین الملل وزارت علوم نیز نظارت ویژه ای بر روی فعالیت های دانشگاههایی که عضو اتحادیه دانشگاههای حاشیه دریای خزر دارد.
هر چه که در اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه خزر تصویب می شود با توافق طرفین صورت می گیرد. دانشگاههای ایرانی عضو اتحادیه خود را تابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می دانند. همچنین قرار است آئین نامه و شیوه نامه مربوط به دانشگاه شناور طوری نوشته شود که مغایرت با قوانین آموزشی کشورها نداشته باشد.
بخش هایی از قوانین آموزشی دانشگاههای عضو این اتحادیه شبیه یکدیگر است. به عنوان نمونه نمره مشروطی یا سقف واحدهایی که دانشجویان در یک ترم می توانند اخذ کنند در این کشورها مشابه یکدیگر است.
* شیوه پذیرش دانشجو در دانشگاه شناور چگونه خواهد بود و این دانشگاه چه ساز و کارهای آموزشی خواهد داشت؟
- یک سناریو برای پذیرش دانشجو در دانشگاه شناور این است که پذیرش صرفا بر اساس دانشجویان موجود دانشگاههای عضو اتحادیه دانشگاههای حاشیه دریای خزر باشد. به عنوان نمونه دانشجوی دانشگاه گیلان درخواست می کند که یک ترم تحصیلی خود را در چارچوب دانشگاه شناور در یک دانشگاه دیگر عضو اتحادیه بگذارند.
سناریوی دوم برای پذیرش دانشجو در دانشگاه شناور این است که این دانشگاه نسبت به جذب دانشجو از ابتدا به ساکن اقدام کند. در این صورت دانشگاه شناور یک آزمون سنجش علمی در سطح بین المللی برگزار می کند و در واقع یک مرکز آزمون نیز تاسیس خواهد کرد.
دانشگاه شناور یک مرکز آموزش نیز باید داشته باشد تا از طریق اینترنت نسبت به آزمون سنجش علمی بین المللی، ثبت نام، پذیرش و بقیه امور پذیرش و خدمات آموزشی اقدام کند. این مرکز آموزش در واقع هدایت گر و هماهنگ کننده دانشجویان بین دانشگاههای عضو اتحادیه خواهد بود.
دانشجویان دانشگاههای ایرانی عضو اتحادیه دانشگاههای دولتی حاشیه دریای خزر با صدور معرفی نامه و مجوز این اتحادیه به دانشگاه مقصد معرفی می شوند. سعی می شود دانشگاه شناور به عنوان یک روش برای اجرای واقعی آنچه که تحت عنوان تبادل استاد و دانشجو در بسیاری از توافقات بین دانشگاهی ذکر می شود بکار گرفته شود.
در صورتی که دانشجویی ابراز علاقه کند یک ترم را در دانشگاهی مانند دانشگاه آستارا خان بگذراند طی نامه ای به این دانشگاه معرفی می شود. دانشگاه آستارا خان برای ارائه سرویس به این دانشجو هزینه دریافت می کند. بهتر این است که هزینه ها در قالب توافقات متقابل دانشگاهها صورت گیرد یعنی دانشگاه آستارا خان نیز بتواند یک دانشجو برای یک ترم تحصیلی به دانشگاه ایرانی اعزام کند.
در مدل تبادل دانشجو باید مشخص شود که هر کدام از دانشگاههای عضو اتحادیه دانشگاههای حاشیه دریای خزر چه تعداد سهمیه دارد که بتواند در این سیستم آموزشی ورود پیدا کند چرا که اگر یکباره به فرض یکهزار نفر علاقمند شوند در قالب دانشگاه شناور در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان تحصیل کنند نه تنها امکاناتش را نداریم بلکه از عهده هزینه هایش نیز بر نمی آئیم.
در شیوه نامه ای که دانشگاه گیلان مأمور شده برای دانشگاه شناور تهیه کند باید به برخی سئوالات پاسخ داده شود مانند این که سهمیه هر دانشگاه برای اعزام یا پذیرش دانشجو مشخص شود و همچنین رشته های معینی که هر کدام از دانشگاههای عضو اتحادیه در آن ممتاز و قوی هستند مشخص شود تا دانشجویان دانشگاه شناور بتوانند انتخاب کنند.
* هزینه های تحصیل در دانشگاه شناور چگونه محاسبه می شود؟
- تحصیل در دانشگاه شناور با پرداخت هزینه همراه است اما به نظر می رسد بهترین راه این است که دانشگاههای عضو اتحادیه با تبادل پایاپای دانشجو هزینه ها را پوشش دهند چرا که انتقال پول دردسرهای خود را دارد. تبادل پایاپای دانشجو یعنی اگر 5 دانشجوی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در چارچوب دانشگاه شناور به مدت یک ترم به دانشگاه آستارا خان رفتند، 5 دانشجوی دانشگاه آستارا خان نیز به مدت یک ترم به گرگان بیایند.
* درباره موضوع روادید برای داوطلبان دانشگاه شناور چه تدابیری در نظر گرفته شده است؟
- موضوع روادید دانشجویان از طرف وزارت امور خارجه حل خواهد شد. دانشجویان دانشگاه شناور برای خروج از کشورشان باید ویزای دانشجویی اخذ کنند که تسهیلات لازم در این زمینه توسط نماینده وزارت امور خارجه که در اتحادیه دانشگاههای حاشیه دریای خزر حضور پیدا می کند فراهم می شود و مغایرت آئین نامه ای برای دانشجویان بوجود نمی آید.
* نحوه صدور مدارک دانشگاه شناور چگونه است؟
- مرکزی که مدیریت و انسجام و هماهنگی دانشگاههای حاشیه خزر را بر عهده دارد مدرک نهایی برای دانشجویان دانشگاه شناور را صادر خواهد کرد.
دانشگاه شناور یک خاصیت از دوره های مشترک بین دانشگاههای ایران و دانشگاههای خارجی را نیز دارد. به این ترتیب که دانشجوی دانشگاه شناور اگر در 8 دانشگاه تحصیل کرده باشد مدرک نهایی که دریافت می کند توسط آن 8 دانشگاه گواهی می شود. به عبارتی می توان گفت مدارک دانشگاه شناور برچسب و برند همه دانشگاههای اتحادیه خزر را دارا است.
---------------------------------------------
گزارش و مصاحبه: نیما شایان
نظر شما