افشای پشت پرده سیاست دوگانه آمریکا/ ویکی لیکس از نگاه بدبینانه

نشست بررسی اسناد ویکی لیکس که سر و صدای زیادی در جهان به وجود آورده است با حضور کارشناسان مسائل آمریکا و علوم استراتژیک در خبرگزاری مهر برگزار شد.

"کیهان برزگر" معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه و کارشناس مسائل بین الملل، "فواد ایزدی" استاد دانشگاه تهران، "سید محمد مرندی" استاد دانشگاه و رئیس موسسه مطالعات اروپا و آمریکایی شمالی دانشگاه تهران، "سید حامد موسوی" تحلیلگر مسائل سیاسی و "محمد حسن قدیری ابیانه" سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در مکزیک و کارشناس عالی علوم استراتژیک از جمله این کارشناسان بودند.

کیهان برزگر معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه و کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که "تاثیر اقدامات ویکی لیکس بر فضای بین المللی چیست؟" گفت: انتشار اسناد محرمانه توسط سایت "ویکی یکس" نوعی بی اعتمادی و تنش را در جهان افزایش داده است و آن نوع نگاه افکار عمومی به نظام حاکم در سطح بین المللی است و همانطور که در گذشته وجود داشته نوع دیپلماسی پنهان، سیات قدرت و منفعت محوری و اینکه هر کشوری باید به فکر خود باشد، مخصوصا در نوع نگاه آمریکا به جهان این اسناد ویکی لیکس خودش را نشان داده که ایالات متحده در معادلات جهانی چگونه با زد و بند روابط خود را با دیگر کشورها و علیه کشورهای دیگر جلو می برد.

وی افزود: قسمت مهم این اسناد مربوط به کشورهای خاورمیانه بوده و این قضیه را تقویت می کند که شاید این اسناد با هدف خاصی منتشر شده و اینکه خاورمیانه در نوع نگاه آمریکا به مسائل منطقه ای و جهانی چه قدر دارای اهمیت است. البته این سوال ایجاد می شود چطور کشوری مثل آمریکا که خودش را قدرت بزرگ می دانند سعی می کند با اعمال فشارها ائتلاف های مختلفی را به وجود آورد.

معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه اظهار داشت: به طور مثال یکی از اسناد نشان می دهد که دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به نوعی وابستگی به آمریکا داشته است و این شبهات را در ذهن ایجاد می کند که انتخاب "یوکیو آمانو" با هدف ایالات متحده برای فشار بر برخی از کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران همراه بوده است. همچنین سندی دیگر نشان می دهد که رئیس جمهوری آمریکا به نوعی با یک دوگانگی سعی کرده به ایران نزدیک شود، یعنی در همان زمان که صحبت از آن می کرد که دست خودش را به سوی این کشور دراز کرده، در همان زمان و پشت پرده سعی می کرد سیاست های سخت و تحریمی را علیه ایران دنبال کند که این خودش نوعی دوگانگی را نشان می دهد.

برزگر افزود: همچنین اسناد زیادی نشان می دهد که آمریکا چطور در تلاش برای برقراری ارتباط با کشورهای عربی مخصوصا با رهبران کشورهای عربی محافظه کار علیه ایران است. در نهایت می توان نتیجه گرفت که انتشار اسناد نوعی بی اعتمادی و تنش را در روابط کشورهای منطقه و نوع نگاه آنها به نگاه همسایگی یا روابط آمریکا با دیگران ایجاد می کند.

وی در پاسخ به این سوال که "نقش محافل قدرت در آمریکا همانند لابی اسرائیل و یا شرکت های چند ملیتی و گروههای اقتصادی قدرتمند در انتشار اسناد ویکی لیکس چیست؟" گفت: یکی از بدبینی هایی که وجود دارد، این است که این اسناد هیچ چیزی در مورد روابط اسرائیل در صحنه منطقه ای و جهانی منتشر نمی کند، این درحالیست که رژیم صهیونیستی اساسا در حال حاضر قسمت عمده مشکلات جهان و خاورمیانه است.

برزگر خاطر نشان ساخت: رژیم اسرائیل برنامه هسته ای مخفی و ابهام آمیزی دارد و هیچ کس نمی داند تعداد تسلیحات اتمی این رژیم تا چه اندازه است یا اقداماتی در مورد نقض حقوق بشر همانند حمله به کاروان آزادی یا ترور دانشمندان دیگر کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران انجام می دهد. این شک وجود دارد که نقش گروههای طرفدار رژیم صهیونیستی در محافل قدرت آمریکا یا نقش خود اسرائیل در این اسناد چه چیزی بوده است و این ابهام وجود دارد که این اسناد چگونه به صورت انتخابی گزیده شده اند و تابحال اشاره ای در این زمینه نشده است.

معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه در پاسخ به این سوال که " آیا واقعا این اسناد اسناد سطح بالا و تاثیر گذاری است یا اسناد پیش پا افتاده و عادی؟" اظهار داشت: تاثیرات این اسناد بیشتر در حوزه روابط و نوع نگاه کشورها به یکدیگر است. ممکن است این اسناد تاثیری بر تضعیف یا افزایش نقش قدرت کشورها در صحنه بین المللی به خصوص در کوتاه مدت نداشته باشد اما در حوزه های دیگر مثل حوزه تاریخ، اسناد و روابط خارجی زمینه هایی را برای تجزیه و تحلیل ایجاد می کند.

وی در پاسخ به این سوال که "سابقه انتشار این گونه اسناد در غرب چگونه است؟" گفت: قبلا مخصوصا در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کارهای پشت پرده ای توسط سازمانهای اطلاعاتی در زمینه سرنگونی حکومت ها و دخالت ها در امور داخلی کشورها صورت گرفته است اما اهمیت تکنولوژی و سرعت اطلاعات در عصر حاضر به گونه ای است که به این مسئله یک ویژگی عمومی هم داده شده است و انتشار اسناد در این حد و با این شکل تاثیر جدی بر روی افکار عمومی غرب دارد. در واقع انتشار اسناد در غرب پیشتر در حوزه خصوصی بوده و الان به حوزه عمومی آمده است.

برزگر در پاسخ به این سوال که "چه کسانی می توانند پشت افشای این گونه اسناد باشند؟" خاطرنشان ساخت: دو دیدگاه یکی خوشبینانه و دیگری دیدگاه بدبینانه وجود دارد. دیدگاه خوشبینانه می گوید که این انتشارات حاصل عصر تکنولوژی است که در عصر اینترنت و سرعت انتقال اطلاعات به همان اندازه درجه خطا و کم دقتی در انتقال اطلاعات وجود دارد.

وی افزود: البته یک دیدگاه بدبینانه وجود دارد و آن اینکه این مسئله با برنامه بوده است. به طور مثال می توان به نقش صهیونیست ها یا گروههای حامی رژیم اسرائیل در درون آمریکا اشاره کرد. تمامی رهبران محافظه کار عرب در مورد حمله نظامی آمریکا به ایران اجماع نظر داشتند یا اینکه بر اساس اسناد ویکی لیکس تمامی کشورهای منطقه به نوعی برای توقف برنامه هسته ای ایران و اعمال فشار علیه این کشور نظر مشترک داشتند و اسرائیلی ها از این موضوع نیز نفع می برند.

معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه گفت: اسناد همچنین نشان می دهد که خطر یک ایران اتمی در منطقه در حال پر رنگ شدن است و بسیاری از کشورهای منطقه مخصوصا اعراب محافظه کار از این مسئله نگران هستند.

وی افزود: در عین حال سندی وجود دارد که سعی می کند روابط ایران و سوریه را متشنج کند و در این بین تنها صهیونیست ها نفع می برند. همچنین حمایت های ایران، حماس و حزب الله در درون منطقه را منفی در نظر می گیرد. بنابراین بر اساس دیدگاه بدبینانه پشت پرده اسناد کسانی هستند که از انتشار آن نفع می برند.

معاون امور بین الملل مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه نشان کرد: اگر به صورت واقع گرایانه نگاه کنیم، باید از خودمان این سوال را بپرسیم که چرا این اسناد به صورت انتخابی منتشر شده، چرا در حوزه سیاست خارجی انتخاب شده اند و چرا اساسا در مورد مسائل خاورمیانه پر رنگ هستند.

ادامه دارد...