به گزارش خبرنگار مهر در کرمان، پیشینه تاریخی قالی کرمان که به پیش از دوران صفویه مربوط می شود نشان از پیشرو بودن صنعت فرش در استان دارد حتی برخی از این صنعت به عنوان پایه اقتصادی استان در گذشته نام می برند که با ذوق هنری مردم کویر در هم آمیخته است.
روزگاری صدای نقشه خوانی قالی بافان کرمانی در خانه های روستایی و کوچه و برزن کرمان به گوش می رسید و در کمتر خانه ای دار قالی دیده نمی شد اما هم اکنون صدای قالی بافان خاموش شده است و در کمتر خانه ای هنوز داری برپا ایستاده است.
وجود کارگاههای بزرگ و قدیمی فرش و نیز تعداد زیاد فرشباف در 20 تا 30 سال گذشته مصداقی بر این امر است.
فرش ریشه در فرهنگ و اعتقادات کرمانیها دارد
صنعت فرش کرمان که ریشه در فرهنگ و اعتقادات مردم دارد سالیان درازی است که به دلایل مختلف اعتبار و پیشینه بسیار بزرگ خود را از دست داده تا جایی که در چند سال اخیر مسئولان کشوری مرتبط با فرش بدون در نظر گرفتن سابقه طولانی فرش کرمان، دیگر شهرهای کشور از جمله تبریز، یزد و ... را به عنوان مراکز اصلی تولید فرش معرفی می کنند.
قالی باف کرمانی
قالی کرمانی جایگاه خود را از دست داده است
منوچهر مظفری یکی از اساتید دانشگاه و فعالان باسابقه فرش استان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهارداشت: سابقه فرش کرمان در سالهای اخیر به نحوه چشمگیری رو به افول نهاده و حتی در مقطعی مثل سال 79 مسئولان فرش کشور، طرحی برای از میان برداشتن و توقف تولید فرش کرمان مطرح کردند.
اما در راستای برگرداندن اعتبار فرش کرمان و احیای دوباره این صنعت بزرگ استان، در سالهای اخیر فعالیتهایی از جمله برگزاری جشنواره های فرش اجرا شده است.
مظفری در رابطه با برگزاری چنین همایشهایی در استان گفت: در این چنین جشنواره هایی مسئولان، بافنده را از روستا به شهر آورده و با اهدای جایزه ای از وی پذیرایی می کنند که باید گفت: این کار فایده چندانی ندارد بلکه دقت نظر در مشکلات پایه ای بافنده ها از قبیل بیمه می تواند یاری بخش این قشر هنرمند باشد.
این استاد دانشگاه در رابطه با مسائل و مشکلاتی که باعث به حاشیه راندن فرش کرمان شد، افزود: در دهه 50 و 60 اتفاقاتی افتاد که باعث آغاز رکود طولانی مدت در زمینه فرش شد.
فرش بافی می توانست به شغل اول در کرمان تبدیل شود
وی یادآور می شود: در سالهای قبل از انقلاب و نیز سالهای ابتدای انقلاب، فروش و صادرات فرش رواج بسیاری داشت و به طور متوسط از هر کارگاه فرش بافی هر هفته چندین ماشین فرش به تهران فرستاده می شد.
نقشه قالی کرمان
وی ادامه می دهد: در آن زمان به علت فروش و اقبال مناسب بازار از فرش کرمان، پیش بینی می شد در صورتیکه اوضاع به همین نحو ادامه پیدا کند در20 سال آینده هیچ شغلی غیر از قالی بافی وجود نداشته باشد و همه مردم کرمان به این حرفه روی آورند.
مظفری می افزاید: با توجه به اینکه در بازار تقاضای زیادی برای فرش کرمان وجود داشت و کارگاههای موجود در کرمان نمی توانستند جوابگوی نیاز بازار باشند، کشورهای دیگر نیز به فکر تولید قالی افتاده و با استفاده از درگیری ایران در جنگ توانستند پیشرفت های خوبی در این زمینه داشته باشند.
دهه 60 آغاز عقب گرد قالی کرمانی
این استاد دانشگاه از سالهای ابتدایی دهه 60 به عنوان سالهای اوج عقبگرد و ایجاد اختلال در فرش کرمان یاد کرد و گفت: با افزایش اقبال تجار از فرش کرمان، اهالیِ برخی از روستاها با خارج کردن کارهای خود از دست تجار، خود اقدام به تولید و فروش کردند که همین امر باعث شد، به علت عدم وجود کارشناس حرفه ای، تقلب در فرش آغاز شده و قالی بافان با سوء استفاده از سابقه خوب فرش دستباف کرمان، شروع به تولید فرشهای بی کیفیت، تنها به منظور افزایش سود کنند.
این فعال با سابقه فرش با بیان مثالی درباره سایر تولید کنندگان فرش در کشور تصریح کرد: عکس این قضیه در تبریز اتفاق افتاد، به صورتیکه در حال حاضر نیز در این شهر اکثر خانه ها هنوز هم دار قالی دارند.
وی ادامه داد: می توان گفت، علت استقبال از بافت قالی در چنین شهری، حفظ کیفیت و عدم تقلب در بافت فرش است و این در حالی رخ داده که طرح و رنگ فرش در کرمان بسیار بیشتر و متنوع تر از سایر نقاط کشور بوده است.
تقلب در بازار فرش به قالی کرمان لطمه زد
این استاد دانشگاه، تقلب در بافت، طرح و مواد به کارگرفته شده در قالی کرمان را دلیلی بر فروش بسیار نامناسب فرش در کرمان دانسته و می گوید: در حال حاضر بدلیل از دست دادن اعتبار فرش کرمان، هیچ کس رغبتی برای حضور و فعالیت در این بازار ندارد.
نقشه خوانی قالی بافان کرمان
مظفری همچنین با طرح مشکلات مالی دامنگیر جامعه افزود: با توجه به کاهش درآمد اقشار مختلف مردم، شاهد تبدیل شدن فرش دستباف به عنوان کالایی لوکس و تجملی هستیم.
این استاد دانشگاه گفت: در سالهای اخیر استقبال از این فرش به نحو خیره کننده ای کاهش یافته و اکثر مردم خواستار فروش فرش های دستباف قدیمی خود شده اند.
وی با ارائه راهکارهای اجرایی برای بازگشت قالی کرمان به مرغوبیت و اعتبار گذشته می افزاید: در صورتیکه در حال حاضر از مواد اولیه مرغوب استفاده و کیفیت فرش خود را بالا ببریم باز هم به دوران پررونق و اوج فرش کرمان خواهیم رسید و حتی بیشتر از گذشته در بازار جهانی مطرح خواهیم شد.
این استاد دانشگاه می گوید: تجزیه و تحلیل در زمینه نیاز بازار امروز نشان می دهد، در صورتیکه فرش باکیفیت بالا و طرح و رنگ مرغوب تولید شود، حتی اگر قیمت تمام شده فرش زیاد باشد، مشتری مناسب برای فرش وجود دارد و این مهم می تواند زمینه ساز رونق مجدد فرش شود.
حمایت از قالی بافان برای احیاء فرش کرمان ضروری است
مظفری حمایت تجار از بافندگان کم درآمد را لازم دانسته و با اشاره به اهمیت پرداخت حقوق به بافنده در حین کار می گوید: در حال حاضر یک قالیباف در حدود چهار ماه روی یک قالی کار و آن قالی را 500 هزار تومان می فروشد که با توجه به هزینه 100 هزار تومانی بابت مواد اولیه، درآمد چندانی برای بافنده باقی نمی ماند .
وی تصریح می کند: در همین حال و در صورت افزایش کیفیت قالی کرمان و عدم تقلب در آن، حمایت از بافندگان که امروزه از اوضاع بسیار نابسامان مالی رنج می برند، نیز به نحو مناسب تری انجام خواهد شد.
وی با ارائه راهکاری در زمینه ایجاد یک محل برای تبادل افکار و مشورت بافندگان می گوید: بی خبری بافندگان از حال یکدیگر را نیز دلیلی بر محرومیت هر چه بیشتر این قشر از جامعه شده به طوری که این مهم باعث دور شدن بافنده ها از هم و در نتیجه تحت احاطه درآمدن این قشر توسط تجار و سرمایه داران شده است.
نظر شما