گردهم آیی زندانیان سیاسی عصر پهلوی در یک دایره‌المعارف

به گزارش خبرنگار مهر، دایره‌المعارف "زندان سیاسی عصر پهلوی" با هدف ارائه و تعریف واژگان، اصطلاحات و تعاریف متداول و مرسوم بین زندانیان سیاسی، واگویی برخی وقایع و رویدادهای تاریخی مرتبط با زندان سیاسی و بیان زندگی‌نامه مجریان، دست‌اندرکاران و عوامل این پدیده سیاسی در دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری تدوین می‌شود.

مدخل‌های این کتاب از منابع مکتوب و شفاهی موجود استخراج شده است و روند تدوین آن در طول چند سال گذشته بدین گونه بوده که پس از مطالعه کتابها و خاطرات شفاهی مرتبط با زندانی‌های سیاسی، طی نشست‌های مکرر با کارشناسان و نخبگان این فن و پس از جرح و تعدیل‌های فراوان، مدخل‌های منتخب مشخص شده‌اند و پس از انتخاب مدخل‌ها نیز اطلاعات مربوطه از منابع مختلف گرد آمده است.

تمامی مدخل‌ها، مرتبط با مقوله زندان و با تکیه بر زندان سیاسی است به استثنای چند مدخل که دلایل خاصی برای آمدنشان وجود دارد. مدخل‌های منتخب به دو گونه "موضوعی" و "الفبایی" درج و در انتها فهرست موضوعی مداخل نیز آورده شده است.

مدخل‌های این دایره‌المعارف دارای 20 طبقه‌بندی است که سرفصل‌هایی چون اصطلاحات حقوقی، اصطلاحات زندان، اتهامات، جرائم و احکام، مراسم، قوانین داخل زندان، اقدامات زندانیان، شکنجه، اعتقادات، حبسیه، سرگرمی‌های زندان، مناصب و سمت‌ها، وقایع و رویدادها، مکان عمومی، شکنجه‌گاه‌ها، اشخاص، سازمان‌ها، احزاب و گروه‌ها، ادارات، ابزار شکنجه و وسایل زندان را پوشش می‌دهد. 

گرچه امروزه اغلب دانشنامه‌ها تلاش می‌کنند تا برای گسترش دایره نفوذ در بین مردم، از انشایی ساده و بی‌تکلف بهره‌مند شوند، اما شیوه نگارش اثر حاضر متناسب با مخاطبان خاص شامل دانشجویان و تمامی افرادی است که با دانشی در این سطح قرار دارند.

هر مدخل دارای ورودیه‌ای شامل معرفی و بیان عصاره مدخل برای آشنایی مخاطب با حال و هوا و جنس مدخل است. همچنین برای یکپارچگی مقالات و نیز جامع و کامل بودن آنها، برای هر یک از مداخل طبقه‌بندی شده در موضوعات مختلف، نکات، ویژگی‌ها و شرایطی در نظر گرفته شده که نویسندگان مقالات آنها را رعایت می‌کنند.

واژگان و عباراتی که به عنوان مدخل انتخاب شده‌اند، حداقل در دو منبع مورد مطالعه (مکتوب و شفاهی) یا یک منبع موثق و معتبر به کار رفته‌اند و برای آن دسته از مفاهیم یا رویدادها و اقدامات که مدخل مکتوب و صریحی موجود نبود، مدخلی تازه ابداع شده است.

مدخل‌ها از اسفند سال 1299 تا 22 بهمن سال 1357 در سلطنت دو شاه پهلوی را در بر می‌گیرد. تعداد کلمات مقالات مداخل یکسان نخواهند بود و مداخل به 3 دسته کوتاه، متوسط و بلند تقسیم شده‌اند که مقالات کوتاه حداکثر 300 کلمه، مقالات متوسط حداکثر 800 کلمه و مقالات بلند حداکثر 2000 کلمه دارد.

تقویم دایرةالمعارف بر اساس سالشمار شمسی و در صورت نیاز قمری و میلادی است.