افت کیفیت آموزشی دانشگاهها/ ریشه اصلی نابسامانی علوم انسانی

به گزارش خبرنگار اعزامی مهر، رضا عامری جمعه در نشست آمایش آموزش عالی در دانشگاه هرمزگان با بیان اینکه آمایش آموزش عالی یک طرح کلان ملی است، گفت: تا کنون ملاک‌ها و مقیاس‌های جمعیتی از نظر تعداد دانشجو و استاد در گروه‌های مختلف تحصیلی و اینکه این آمار چگونه باید باشد تدوین شده است و اکنون باید رشته‌های در اولویت کمیته‌های آمایش آموزش عالی استان‌ها را استخراج کنیم و چارچوب  مسئولیت دانشگاه بزرگ هر استان در حوزه شکل دهی به آمایش آموزش عالی را تعیین کنیم.

مدیرکل دفتر نظارت ارزیابی آموزش عالی از یک ماه فرصت برای روسای دانشگاه‌ها خبر داد تا گزارش آمایش آموزش عالی استان خود را جهت استفاده در نسخه نهایی آمایش آموزش عالی ارائه دهند و گفت: وزیرعلوم  تاکید دارد که طرح ملی آمایش آموزش عالی هر چه سریعتر آماده و اجرایی شود.

عامری در تدوین وجه تمایز طرح آمایش آموزش عالی با سایر طرح‌ها و اسناد موجود گفت: برنامه‌هایی که تا به حال تدوین شده بیشتر شامل دیدگاه‌های از بالا به پایین است. اما شورای عالی انقلاب فرهنگی در تماس‌هایی که با وزارت علوم برقرارکرده تاکید داشته که آمایش آموزش عالی آخرین حلقه از زنجیر همه اصناف و برنامه‌هایی مانند نقشه جامع علمی کشور است که باید قابلیت عملیاتی شدن داشته باشد.

وی در تشریح آنچه که در طرح آمایش آموزش عالی باید مشخص شود، گفت: استان‌های اولویت‌دار در توسعه آموزش عالی و اینکه توسعه آموزش عالی در کدام گروه‌ها، کدام مقاطع و براساس جمع‌آوری شناخت قابلیت‌ها و مزیت‌های نسبی استانی و ملی صورت گیرد، باید تعیین شوند.

عامری از انتشار اطلس آموزش عالی 89-1388 کشور در آینده نزدیک خبر داد  گفت:‌ در انتظار اطلس آموزش عالی 90-1389 نیز هستیم که آخرین اطلاعات طرح آموزش عالی را براساس آن تدوین کنیم.

مدیرکل دفتر نظارت ارزیابی وزارت علوم از استخراج ماتریسی اهداف ماموریت‌های آموزش عالی به عنوان یکی از محورهای مدنظر در آمایش آموزش عالی خبر داد و گفت: به عنوان مثال ماموریت‌های هر کدام از زیرنظام‌های آموزش عالی را به طور تفکیک شده در آمایش آموزش عالی مورد توجه قرار داده‌ایم به طوری که تا پایان برنامه پنجم توسعه باید 60 درصد فعالیت دانشگاه پیام نور در حوزه پذیرش دانشجوی مجازی صورت گیرد. 

عامری درباره علوم انسانی نیز گفت: ریشه اصلی نابسامانی علوم انسانی آنجا است که افراد نخبه‌تر فکر می‌کنند نباید وارد این رشته‌ها شوند.

مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم در تشریح عوامل افت کیفیت آموزشی در دانشگاه‌ها گفت: شکاف میان عرضه و تقاضای آموزش یکی از عوامل افت کیفیت آموزشی است لذا در آمایش آموزش عالی هدفمان این است که بررسی کنیم هدف از تربیت 4 میلیون دانشجو چیست.

عامری از عدم توازن میان برون‌دادها و نیازهای بازار کار به عنوان عامل دیگر افت کیفیت آموزشی نام برد و گفت:‌عدم توازن میان محتوای آموزشی و نیازهای آموزشی واقعی فراگیران و جامعه از مواردی است که افت کیفیت آموزش را به بار می‌آورد. بسیاری از آموزش‌هایمان حتی در رشته‌هایی که انتظار نگاه کاربردای داریم نیز جنبه نظری و تئوریک دارد.

وی اشتباه در قوانین سازماندهی و مدیریت نظام‌های آموزشی را یکی از عوامل افت کیفیت آموزشی دانست و گفت: باید پیش‌نویس استانداردهای آموزشی و ارزشیابی را استخراج و تدوین کنیم. به عنوان مثال یکی از معیارهای این استانداردهای آموزشی شاخص استاد به دانشجوست که براساس واقعیت گرایی در دانشگاه پیام نور یک به 250، در دانشگاه‌های دولتی یک به 18 و در دانشگاه‌های غیردولتی غیرانتفاعی یک به 40 در نظر گرفته شده است.

مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی وزارت علوم شکاف بین تقاضای واقعی و عرضه آموزش عالی را مورد اشاره قرار داد و گفت: در سال 85 این شکاف وجود داشته اما اکنون این شکاف بیشتر شده است و واقعاً فارغ‌التحصیلان بیکار یک معضل شده‌اند. جالب اینکه هنوز هم برخی دانشگاه‌ها در این رشته‌ها که فارغ‌التحصیلان بیکار دارند متقاضی هستند و عرضه گرایی آموزش عالی بدون توجه به ماموریت‌ها را دنبال می‌کنند.

عامری در بخش دیگری از سخنانش گفت: باید در هر 100 هزار نفر از جمعیت کشور 5 هزار نفر به طور بالقوه دانشجو وجود داشته باشد.

وی درباره شیوه‌های آموزش فراملی و بین‌المللی به ایجاد دوره‌های مشترک با دانشگاه‌های خارجی و همچنین ایجاد شعبه‌های دانشگاه‌های کشور در خارج از کشور اشاره کرد و گفت: به ویژه دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس، صنعتی شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، صنعتی اصفهان، شیراز، فردوسی مشهد و تبریز برای راه‌اندازی شعب این دانشگاه‌ها در خارج از کشور مورد توجه هستند اما راه‌اندازی شعب دانشگاه‌ها در خارج از کشور محدود به این 10 دانشگاه نمی‌شود و همه دانشگاه‌ها در صورتی که شرایطش را دارند می‌توانند این اقدام را عملی کنند.

مدیرکل دفتر نظارت و ارزیابی آموزش عالی درباره رشته‌های اولویت‌داری که در شعبه‌های دانشگاه‌های داخل در خارج کشور در اولویت قرار دارند نیز به رشته‌های شیعه شناسی، ادیان و تاریخ تمدن، فلسفه اسلامی- ایرانی وهنر اسلامی- ایرانی اشاره کرد.