"جدایی نادر از سیمین" به زبان بین‌المللی روایت شد

به گزارش خبرنگار مهر، محمود سماک باشی صدابردار خوش سابقه سینمای ایران که آثار بسیاری از فیلم‌های سینمای ایران را در کارنامه خود دارد موفق شد، عنوان بهترین صدابردار را در جشنواره بیست و نهم فیلم فجر از آن خود کند و سیمرغی دیگر به سیمرغ های این فیلم اضافه کند.

این صدابردار یکی از دلایل موفقیت "جدایی نادر از سیمین" را همراهی و یک دلی همه عوامل در ساخت این فیلم دانست و گفت که اگر همیاری عوامل و البته اشراف و آگاهی فرهادی به آنچه می خواست نبود موفقیت این فیلم به هیچ عنوان حاصل نمی شد.

*خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: پیش از فیلم "جدایی نادر از سیمین" با اصغر فرهادی همکاری نکرده بودید، از این همکاری راضی هستید؟

- محمود سماک باشی: این فیلم نخستین همکاری من با اصغر فرهادی بود زمانی که فیلم "درباره الی" را دیدم از مجموع کار عوامل و همچنین قصه جذاب آن بسیار لذت بردم و به نوعی حسرت خوردم که چرا من در آن فیلم حضور نداشتم چون معتقدم که درباره الی فیلمی در سطح فیلم های درجه یک سینمای ایران است و زمانی که آقای فرهادی پیشنهاد صدابرداری این فیلم را به من داد با جان و دل پذیرفتم.

* پیشنهاد فرهادی را قبل از خواندن فیلمنامه پذیرفتید؟

- من به فرهادی و تفکری که در پس آثارش است ایمان دارد و معتقدم سیمای فرهادی یک سر و گردن از سینمای ایران بالاتر است و به پشتوانه همین اعتماد بود که قبل از خواندن فیلمنامه پذیرفتم که با مجموع عوامل همکاری کنم؛ ضمن اینکه در نخستین نشستی که با فرهادی داشتم او حدود سه ساعت و نیم همه فیلم را با جزئیات کامل پلان به پلان برای من تعریف کرد و خیلی تعجب کردم که چطور کاری را که هنوز شروع نکرده و فقط در مرحله فیلمنامه است را به طور دقیق با همه جزئیات تعریف می کند.

*فیلمنامه سر صحنه هم تغییر کرد؟

- نه به هیچ عنوان اصغر فرهادی در بیان مناسبات اجتماعی و روابط انسانی بین افراد بسیار ریزبین است و زمانی که فیلمنامه را تعریف می کرد انگار سر صحنه بود و همه عوامل و بازیگران را از نزدیک می دید و مجسم می کرد زمانی که فیلمنامه را خواندم متوجه شدم که فیلمنامه خیلی جذاب تر از آن تعریفی است که خود فرهادی ارائه داده بود و زمانی که رفتم سر صحنه آنقدر فیلمنامه کامل بود که عین سناریو ضبط شد.

* یکی از فاکتورهای موجود در فیلم وجود دیالوگ های فراوان در بیان روابط و احساسات بین کاراکترها بود که این ویژگی صدابرداری سر صحنه را بسیار حساس تر می کرد، صدابرداری در این پروژه را چطور ارزیابی می کنید؟       

- صدابرداری این فیلم نسبت به سایر فیلمهایی که کارکرده بودم ویژگی خاصی نداشت چراکه اغلب فیلمهایی که صدابرداری آن را به عهده داشتم آثاری پر از دیالوگ بود به عنوان مثال فیلم هایی مانند "دیوانه از قفس پرید"، آژانس شیشه ای"، "وقتی همه خوابیم"، "پستچی سه بار در می زند" و...از جمله فیلم های متکی به دیالوگ هستند در نتیجه از فیلم "جدایی نادر از سیمین" از جهت پر دیالوگ بودن برتری بر دیگر فیلم هایی که تا کنون کار کرده بودم نداشت؛ به این معنا که من سر فیلم های دیگر هم با یک یا دو بوم صداها را ضبط می کنم اما در این فیلم علاوه بر وجود همین تعداد بوم گونه های دیگری از صدابرداری را نیز تجربه کردم.

*چطور؟   

- طبق خواست فرهادی و البته با وجود مخالفت های من علاوه بر دو بوم حاضر در صحنه برای هریک از بازیگران از "HF"، مکروفن بی سیم (هاچ اف) استفاده کردم.

- چرا مخالف بودید؟

- به هرحال هریک از عوامل فنی سینما تجربیات و اصولی در حرفه های خود دارند که طبق آن پیش می روند اما اصغر فرهادی خواست که این اتفاق بیافتد و چون معتقدم که یک سینماگر حرفه ای کسی است که در خدمت فیلمنامه و ایده آل کارگردان باشد من هم به خواست کارگردان فیلم تن دادم و سعی کردم آنچه در ذهن فرهادی است پیاده کنم؛ اما از آنجا که فیلم متکی به دیالوگ است و در خارج از کشورهم این فیلم دیده شد و مورد تایید تماشاگر قرار گرفت صدابرداری حساس تری را نیز می طلبید چراکه ممکن است تماشاگر خارجی از طریق زیرنویس خیلی متوجه دیالوگ ها نشود و زمانی که تماشاگر متوجه دیالوگ های یک فیلم نشود یعنی 50 درصد یک فیلم را درک نکرده است اما به دلیل اینکه قدرت بازیگری در این فیلم بسیار بالا است و تمام روابط بین آدم ها و احساسات را بیان می کند مخاطب جذب شد.      

*موقعیت این فیلم را در سینمای جهان چطور ارزیابی می کنید. 

- هنر موسیقی از جمله هنرهایی است که بنابر سلیقه مخاطب می توان انواع آن را دنیا شنید و لذت برد در واقع موسیقی هنری بین المللی است این فیلم هم مانند موسیقی به زبان بین المللی دست یافته است به این معنا که بیننده بدون اینکه خیلی متوجه دیالوگها باشد حس فیلم را درک می کند و رسیدن به این زبان مستلزم این است که سینما را زبان بین المللی بدانیم و دیگر اینکه کارگردان به گونه ای بازیگران را هدایت کند که بازیگران در عین اینکه خلاقیت های بازی در نقش را ارائه کنند بتوانند ورای دیالوگها احساسات خود را نیز منتقل کنند.    

* صداگذاری این فیلم کاری از محمدرضا دلپاگ بود، نظر شما نسبت به صداگذاری این فیلم چیست؟

- به هیچ عنوان هنگام صداگذاری و میکس فیلم حاضر نمی شوم چراکه معتقدم هنر صداگذاری یک حرفه دیگر است و صدابرداری اگر بتواند صدای خوبی از مجموع کار را در اختیار صداگذار بگذارد او نیز با توجه به بضاعت خود اثری قابل قبول از آب درمی آورد و معتقدم آقای دلپاک هم همینطور بود او توانست به خوبی از عهده این کار برآید و در زمان صداگذاری طی تماسی که با محمدرضا دلپاک صداگذار فیلم جدایی نادر از سیمین داشتم از اینکه منابع خوبی در اختیار او گذاشتم خیلی سپاسگذاری کرد و زمانی که فیلم را هم دیدم متوجه خلاقیت های صداگذار شدم و دلپاک هم مانند سایر عوامل با تمام وجود صداگذاری فیلم را انجام داده بود.

* به عنوان آخرین سئوال اصغر فرهادی تا چه اندازه به پیج و خم های صدابرداری آشنا است؟

-فرهادی صدای فیلم را به خوبی می فهمد به عناصر صدابرداری سر صحنه آگاه است اما توانایی های فنی سینما به گونه ای نیست که بتوان ایده آل ها را فراهم کند، اما عشق وعلاقه ای که فرهادی به حرفه صدابرداری دارد و آموخته صنعت سینما است  فکر نمی کنم که کاری را بدون صدابرداری صحنه جلو ببرد و خوشبختانه ترفندهای کار را می شناسد من سر صحنه با همان گوشی که در اختیار فرهادی گذاشته بودم ، مشابه همان گوشی را نیز خودم داشتم در نتیجه فرهادی هم همان صدایی را می شنید که من به عنوان صدابردار می شنیدم و اشکالات را تصحیح می کرد و ضبط نهایی می رسید.