سونامی رایانه ای پشت دیوار اخلاق و هویت جوانان

به گزارش خبرنگار مهر، بررسی ها نشان می دهد، ایران در خاورمیانه به لحاظ نفوذ کل کاربران به جمعیت مقام سوم را دارد پژوهش های اواخر سال 2010 نشان می دهد از میان 77 میلیون جمعیت ایرانی، 33 میلیون و 200 هزار نفر از دنیای وب استفاده می کنند، که همه اینها در مقایسه با سال 2000 و استفاده تنها 250 هزار تن از دنیای دهکده جهانی، رشدی 133 برابر را تایید می کند.

چندی پیش اعلام شد، 18 هزارشبکه ماهواره ای در دنیا وجود دارد که بخشی از آنها یعنی بیش از چهار هزار برنامه به زبان فارسی پخش می کنند.

شبکه اجتماعی فیس بوک بیشتر از 700 میلیون عضو دارد این در حالی است که روزانه بیش از 70 میلیارد پیامک هم به موازات ارتباطات رایانه ای در سراسر جهان، مبادله می شود.

هر چند 10 درصد مطالب اینترنت، مطالب مستهجن وغیراخلاقی است اما می توان با استفاده درست و بهینه و مدیریت بهره وری، دنیای سرشار از اطلاعات مفید، مثبت و سازنده را در اسرع وقت به خانه ها آورد و این تهدید را به فرصت تبدیل کرد.

بی تردید نسل آینده کشور ما، محصول فن آوری و تکنولوژی مفید است، اما باید پذیرفت عملیاتی کردن و پیشگیری از مشکلات تربیتی کار صاحب نظران پژوهنده، معلمان، محققین و اندیشمندان است.

علی اصغر احمدی روان شناس و استاد دانشگاه علامه مهمترین خلائی که از گذشته تاکنون وجود داشته و هنوز به سامان نشده است را فرهنگ استفاده از دنیای تکنولوژی می داند.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: بخش عمده مشکلات فراوری جامعه به لحاظ پنهان کاری و مخفیانه عمل کردن، هنگام استفاده از فن آوری ارتباطات است.

وی گفت: اگر این مخفی کاری ها از رفتار کاربران حذف شود کاربری تکنولوژی سراسر سوء استفاده خواهد بود.

این پژوهشگر عرصه خانه و خانواده می افزاید: خانواده ها در عرصه رقابتی یا میزان اصرار فرزندان، مبادرت به تهیه انواع دستگاه های پیشرفته ارتباطی از جمله کامپیوتر، رایانه شخصی، ابزار بازی یا تلفن همراه می کنند اما نمی دانند استفاده نامناسب، شخصی سازی و پنهان کاریها، تا چه حد اجزای شخصیت فرد را از هم جدا می سازد.

انقلاب رایانه ای

برخی از نگرانی هایی که درباره نتایج تماشای تلویزیون به عمل آمده،‌ درباره آثار رایانه ها نیز صدق می کند با کوچکتر، سریعتر و ارزان شدن رایانه ها، استفاده از آنها نیز افزایش بی نهایت زیادی یافته است.

یک بررسی تایید می کند که 28 درصد از دانش آموزان جهان در منزل و 60 درصد در مدرسه از رایانه استفاده می کردند.

شگفت آور آن بود که 27 درصد از کودکان پیش دبستانی نیز با رایانه کار می کردند البته یکی از مهمترین دلایل این استفاده معرفی اینترنت بوده است.

رقمی حدود 25 هزار شبکه مرتبط با یکدیگر که با سرورهای خود چند صد هزار رایانه میزبان را در سطح جهان تشکیل می دهند، آماده تبادل اطلاعات هستند و به شما امکان می دهند که با افراد مختلف در سراسر جهان مرتبط شوید نتیجه حاصل وجود شبکه ای غیرمتمرکز از داده هاست که در هزارها رایانه ای که شبکه را تشکیل می دهند به نمایش درمی آید.

مشغله شبانه روزی

اینترنت، روشی برای ملاقات با دیگران، ماجراجویی، سهیم شدن در افکار و تجارب دیگران، کاریابی، گذاشتن قرار ملاقات یا پیدا کردن زوج، پرسیدن سوال یا ارائه رهنمود، منابع اطلاعاتی هزاران دانشجوی دانشگاه، ادارات دولتی و پژوهشگران است.

اینترنت مانند مرکز خریدی است که هرگز تعطیل نمی شود، جایی که شما می توانید هرچه می خواهید بخرید.

علاوه بر نقش ارتباطی، هر یک از صدها هزار سرور اینترنت به کتابخانه ای کوچک شباهت دارد؛ هر سرور اطلاعات مخصوص به خود را نگهداری و فهرستی از آنها تهیه می کند و تصمیم می گیرد کدامیک را ذخیره و کدامیک را حذف کند.

گرچه اینترنت مشابه یک کتابخانه است، ولی این کتابخانه فاقد فهرست کارتی است هر سرور بدون ایندکس کردن یا مرجع گذاری متقاطع کل پایگاه اطلاعاتی، اطلاعات را ذخیره می کند.

برای یافتن موضوع خاص، برنامه های متعددی به نام موتورهای کاوشی وجود دارد که به شما امکان می دهند، صرفا با تایپ کردن واژه یا واژه های موضوع و فشار بر کلید ورود، پایگاه اطلاعاتی را در عمیق ترین ژرفای وسیع آن به کاوید.

شبکه جهانی که در سال 1992 ایجاد شد، مسئول اصلی انفجار جمعیت استفاده کنندگان از اینترنت در چند سال گذشته بوده است.

این فرایند، کل جهان را بر روی دانش آموزان می گشاید و در دستان آنان قرار می دهد.

والدین در جستجوی محدودیت

هر چند والدین و قانون گذاران در جست و جوی ابزاری هستند که با نصب آن در رایانه ها بتوانند دسترسی کودکان را به مطالب انحرافی محدود کنند، اما آثار دقیق انقلاب رایانه ای به کودکان و نوجوانان هنوز کاملا روشن نیست.

محمد اعزازی روان شناس که تاکنون پژوهش های متعددی در خصوص آثار مخرب استفاده نامناسب از رایانه ها را ارائه داده است، می گوید: بسیاری از والدین شکایت می کنند که کودکان بیشتر از آنچه قبلا صرف تماشای تلویزیون می کردند، اکنون وقت خود را صرف استفاده از رایانه می کنند.

وی می افزاید: استفاده از رایانه ممکن است اعتیادآور باشد، به طوریکه برخی از معتادان کامپیوتر در انزوا زندگی می کنند.

روابط چهره به چهره مقهور روابط الکترونیکی

وی می گوید: اینترنت خدمت به جامعه ای جدید، یعنی دهکده الکترونیک را آغاز کرده است ولی روابط چهره به چهره قبلی در راستای این تحول مقهور روابط الکترونیکی شده است.

اعزازی با اشاره به اینکه هرچند وسعت رخداد این پدیده به خود فرد مربوط است اما برای برخی، روابط فرد به فرد همیشه از برقراری تماس از طریق رسانه الکترونیکی مهمتر باقی می ماند.

دوگانگی شخصیت

یکی از مهمترین مشکلات نسل امروز در خصوص استفاده از رایانه و دنیای وب، ایجاد دوگانگی یا چندگانگی شخصیت است.

اینها از یافته های جدید محمد احمدی است، که در رابطه با مراجعات فردی خویش به دست آورده است.

وی می گوید: والدین غافل از اینکه شخصیتی پنهانی در کودکان و نوجوانان در حال شکل گیری است فقط در صدد مهیا کردن لوازم و امکانات الکترونیکی مورد خواست فرزندان خویشند.

این روانشناس به خبرنگار مهر می افزاید: دوگانگی و یا چند گانگی شخصیت به این معناست که فرد در تنهایی آنی نیست که در جمع، میان دوستان، اعضای خانواده، مدرسه و اجتماع ظاهر می شود.

وی افزود: گاه افراد به مرحله ای می رسند که حتی از شخصیت پنهانی خود متنفرند و البته این موضوع در بین بزرگسالان نیز به وفور دیده می شود.

وی می گوید: در مراجعات روزانه ام بارها شاهد نقش بازی کردن افرادی هستم که با قفل گذاری روی کامپیوتر یا تلفن همراه، پیامک های دریافتی و ارسالی شان با آنچه در مواقع دیگر از خود بروز می دهند کاملا متفاوتند.

لزوم پرورش خلاقیت

احمدی معتقد است کامپیوتر به تدریج فکر کردن ما را مختل می کند ما را از نقاد بودن به استفاده کننده ای منفعل تبدیل می سازد البته هرچند در انتخاب گذرگاه ها فعالیم ولی به تدریج آدمهایی ابله و غیرفعال می شویم.

وی می گوید: پای کامپیوتر نشستن بدون پرورش جنبه های خلاقانه، آدم ها را احمق می کند.

وی با اشاره به شواهد و قرائنی که در بحث هوش هیجانی مطرح است، می افزاید: ثابت شده، کودکان یا حتی بزرگسالان در مقابل کامپیوتر دچار نوعی دیوانگی می شوند پیام های خاص و منفی که به مغز ارسال می شود، فرد هیجانی شده و به لحاظ عصبی تسخیر می شود اینجاست که او هیچ تسلطی بر رفتار خود نداشته و این اصطلاح را بارها می شنویم که "اصلا نفهمیدم چی شد!"

وی از ایجاد برانگیختگی نوجوانان پسر و دختر در چت روم ها و گذرگاه های وب می گوید و می افزاید: ما بایستی به فکر لحظاتی که فرد احمقانه رفتار می کند و بدون فکر، تمام زندگی یا خصوصی ترین تصاویر و فیلمهای خود را در اختیار جنس مخالفش قرار می دهد، باشیم.

توجه به فرایندها

این استاد دانشگاه علامه و صاحب دهها عنوان کتاب تربیتی در خصوص خانه و خانواده توصیه می کند: دوره ما دوره اطلاعات صرف نیست زمان اندیشیدن و فکر کردن است، فرزندان ما باید از بین دنیای اطلاعات، مدیریت استفاده و انتخاب را بیاموزند.

افراد بایستی به خوب اندیشیدن تشویق شوند تنها پرداختن به ظواهر، کارگشا نیست.

وی به والدین توصیه می کند، کامپیوتر را در منزل شخصی نکنند، در محلی قرار بدهند که قابل دید و دسترسی کل اعضا باشد.

این محقق از والدین می خواهد دانش استفاده از رایانه را بیاموزند و حتمأ در منزل از آن استفاده کنند.

وی پیشنهاد می دهد حتی المقدور، فرزندان در خانه تنها نباشند، و در جایی تعریف شده اعضای خانواده تلفن های همراه خود را قرار بدهند تا جنبه های پنهان کاری آن به حداقل برسد.

این مدرس آموزش خانواده عشق به خدا بدون عوامل ایجاد کننده دافعه اجبار را بهترین سکوی سلامت خانواده و جامعه معرفی می کند و می گوید: بازی های کامپیوتری به طور مطلق نباید منع شود ولی مداخله خوب والدین و کمک به انتخاب درست از سنین کودکی مجوز سلامت آنان در دوره نوجوانی و جوانی است.

وی افزایش عزت نفس و کرامت انسانی بر پایه فرهنگ قرآنی را از مهمترین عوامل کاهش عقده های حقارت موجود در جامعه و متوسل شدن به هویت بیگانه معرفی می کند.

وی یادآور می شود: وقتی در خانه شرایط بهتربودن مهیا شود، فطرت پاک فرزندان، آلوده عوامل بیرونی نخواهد شد.

......................................

گزارش از عزت خیابانی