به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، در جریان آن بازدید، داریوش فتحی، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان با استناد به گزارشی اعلام کرد که 12 هزار اصله درخت حوالی هشت مجموعه صنعتی در بختیاردشت اصفهان به خاطر نشت مواد نفتی خشک شده‌اند و برای درختان باقیمانده آن منطقه باید هرچه سریع‌تر کاری کرد.
آن روز و در آن جلسه هرچند برخی حاضران موضوع را به خاطر خام بودن داده‌های آن نادیده گرفتند و تنها بدان به عنوان خبری که به زودی سوخته خواهد شد نگاه کردند اما هرچه زمان گذشت عمق این فاجعه بیشتر مشخص شد. فاجعه‌ای که تنها در خشک شدن چند هزار اصله درخت محدود نمی‌شود.
خشک شدن این درختان با احتمال آتش گرفتن حدود 60 هزار اصله درخت بختیاردشت آن هم در کنار هشت مجموعه نفتی بزرگ چون پالایشگاه، پتروشیمی و... به یقین برای اصفهان یک فاجعه است، فاجعه ای که نفس این شهر را خاکستر می‌کند.
سایه آتش بر سر اصفهان
داریوش فتحی مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان میگوید: 15 سال پیش 60 هزار اصله نهال کاج در محدوده بختیاردشت به منظور کاهش آلودگی ناشی از فعالیت مجموعه‌های صنعتی بزرگ این منطقه کاشته شد اما هیچوقت فکر آن را هم نمی‌کردیم که 12 هزار اصله از آن نهال‌ها که حالا درختانی بزرگ شده‌اند به راحتی خشک شوند و احتمال آلوده شدن تمام آن 60 هزار اصله درخت در کنار قوت گرفتن احتمال آتش سوزی روز به روز افزایش یابد و نگرانی‌های ما را دو صد چندان کند.
وی که خبر خشک شدن این 12 هزار اصله درخت را فاجعه‌ای غیر منتظره می‌داند ، می‌افزاید:شواهد نشان می‌دهد که نشت مواد نفتی باعث خشک شدن این تعداد درخت شده است ، اما با این وجود هنوز هم منتظر هستیم تا نتیجه بررسی‌های کمیته حقیقت یاب مشخص شود و مسوولان این کمیته علت واقعی خشک شدن این درختان را اعلام کنند.
فتحی با اشاره به اسنادی مبنی بر آتش گرفتن چاه‌های آب این منطقه، ادامه می‌دهد: مدتی پیش زمزمه آلودگی آب چاه‌های این منطقه به مواد نفتی شروع شد و در پی آن آتش گرفتن چاه‌ها مهر تأییدی شد بر این زمزمه‌ها و این در حالی است که امروز زمزمه آتش گرفتن درختان خشک شده و آلوده به مواد نفتی به گوش می‌رسد و همه امید دارند که این نجواها هیچ وقت به واقعیت مبدل نشود.
محسن رنجبر، معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان نیز در همین رابطه با بیان اینکه درختان خشک شده این منطقه فقط منتظر یک جرقه برای آتش گرفتن هستند، میگوید: در حالیکه به خاطر نشت مواد نفتی چاه آب آتش می‌گیرد، نمی‌توان هیچ قولی مبنی بر آتش نگرفتن و شعله‌ور نشدن درختان خشک شده کنار این مجموعه‌های نفتی داد.
بزرگ زاد، مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اصفهان نیز که احتمال آتش گرفتن درختان خشک شده بختیار دشت را بعید نمی‌داند، میگوید: بالا بودن بار حریق مواد چوبی، وزش باد و سرعت بالای آتش سوزی باعث می‌شود که در مدت چند دقیقه پهنه گسترده‌ای از آتش منطقه را فرا بگیرد و این در حالیست که به خاطر شرایط آن منطقه و در کنار هم بودن درختان، امکان ورود خودروها برای مهار آتش در منطقه وجود ندارد و خاموش کردن آتش باید به صورت روباز انجام شود.
اشد برخورد با عاملان حادثه
احتمال آتش گرفتن درختان بختیاردشت و تاکید مسئولان شهری بر بحرانی بودن شرایط آن منطقه در حالیست که معاون سیاسی امنیتی استاندار اصفهان از برخورد قاطع با عامل یا عاملان خشک شدن درختان بختیاردشت خبر داده و میگوید: خشک شدن درختان بختیاردشت از یک سهل انگاری فاحش خبر می‌دهد که نمی‌توانیم بی‌تفاوت از آن بگذریم و به همین دلیل با عاملان این فاجعه زیست محیطی چه مسئولان پالایشگاه اصفهان باشند و چه مسئولان شهرداری و فضای سبز شهری، به صورت جدی، قضایی و قانونی برخورد می کنیم.
وی برخورد قضایی با عاملان خشک شدن 12 هزار اصله درخت را مشروط به تعیین نتیجه کمیته حقیقت یاب دانسته و ادامه می‌دهد: در خصوص خشک شدن درختان بختیاردشت دو نظریه متفاوت مطرح شده است.
نظریه اول بی‌آبی، سهل‌انگاری شهرداری در آبیاری این چند هزار اصله درخت و خشکی را عامل خشک شدن این درختان می‌داند و نظریه دوم نشت مواد نفتی پالایشگاه را مسبب این فاجعه مطرح می‌کند. در حقیقت مسئولان شهرداری، پالایشگاه اصفهان را مقصر می‌دانند و در مقابل مسئولان پالایشگاه، بی دقتی و سهل انگاری شهرداری را به عنوان عامل اصلی خشک شدن این درختان و آسیب دیدن چند هزار اصله درخت دیگر محدوده بختیار دشت قلمداد می‌کنند و این در حالیست که ما در کمیته "حقیقت یاب" هر دو نظریه را بررسی کرده‌ایم و نتایج آن را بزودی اعلام می‌کنیم.
اسماعیلی با بیان اینکه نمی‌توان گفت این چند هزار اصله درخت یک شبه خشک شده‌اند، می‌افزاید: واقعیت این است که 12 هزار اصله درخت در محدوده بختیاردشت اصفهان و در کنار چند مجموعه صنعتی آسیب دیده است و در واقع کمر بند سبز اصفهان را دچار آسیب کرده است اما این درختان یک باره خشک نشده اند و به همین دلیل بررسی‌ها در کمیته حقیقت یاب از جوانب مختلف انجام شده و برخوردها را متضمن اعلام نتیجه این کمیته کرده‌ایم.
وی میگوید: حفاظت از درختان و محیط زیست یک تکلیف برای مجموعه‌های صنعتی است و این مجموعه‌ها باید بیش از شهرداری و مجموعه‌های شهری نسبت به حفظ و توسعه محیط زیست احساس مسئولیت کنند و در این رابطه فی‌نفسه با انگیزه قوی‌تری عمل کنند.
وی ابراز امیدواری می‌کند که خشک شدن این تعداد درخت، آخرین واقعه تلخ استان باشد و میگوید: سهل‌انگاری رخ داده به هیچ وجه قابل بخشش نیست و با عاملان این واقعه تلخ به شدت برخورد می‌کنیم به این امید که نوع برخورد ما مانع تکرار چنین اتفاقات ناخوشایندی در این استان شود.
علیرضا نصر اصفهانی، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان نیز در این باره میگوید: درست است که گفته می‌شود با عاملان این قضیه برخورد می‌شود اما متأسفانه با وجود تمام مباحث مطرح شده و اظهارنظرهای مسئولان و کارشناسان، هنوز منبعی که استحکام قضایی داشته باشد، وجود ندرد و کار تمام نشده است. اگرچه شکایاتی در این خصوص تنظیم و به دستگاه‌های قضایی رسیده است.
نفس‌هایی که تدریجی قطع شدند
وی درباره اینکه چرا خبر خشک شدن این تعداد درخت این قدر دیر و پس از نابودی کامل آن‌ها اعلام شده است، میگوید: برداشت من هم مانند برداشت شما این است که خشک شدن این 12 هزار اصله درخت یک شبه و به یکباره رخ نداده است اما اگر نشت مواد نفتی عامل خشک شدن این درختان باشد پس به یقین به صورت پنهانی و ناپیدا در زیر زمین بوده که کسی آن را ندیده است.
نصر اصفهانی اضافه می‌کند: این درختان کنار یکدیگر و به صورت مجموعه‌ای کاشته شده‌اند، بنا بر این زمانی که ریشه یک درخت به مواد نفتی آلوده و خشک می‌شود، چون درخت دیگری هم کنار آن درخت بوده و به صورت زنجیره‌ای بهم پیوسته عمل کرده است نمی‌توان دیگر کاری کرد. به عبارتی وقتی کل منطقه آلوده شده و این آلودگی به صورت زیرزمینی بود کسی نمی‌توانسته کاری انجام دهد بنابراین فرقی نمی‌کند که کسی امروز این خبر را بفهمد یا دو ماه دیگر از آن مطلع شود، چرا که کل ریشه‌ها آلوده شده‌اند و کار از کار گذشته است.
وی می‌افزاید: نشت این مواد نفتی به صورت آشکار و با پمپ مشخص و از روی زمین صورت نگرفته است که کسی ببیند به جای آب دارند به این درختان نفت می‌دهند که بخواهد جلوی آن را بگیرد. بنابراین گرچه مرگ این درختان تدریجی بوده است اما این اتفاق به صورت دفعی و ناگهانی برای منطقه روی داده است.
عضو شورای شهر اصفهان ادامه می‌دهد: خشک شدن این درختان فاجعه‌ای است که نمی‌شود آن را جبران کرد. چرا که منطقه صنعتی مورد نظر از یک امکان بزرگ و با ارزش در اکسیژن گیری به شدت محروم شده است و سال‌های سال باید منتظر ماند تا درختان دیگری جایگزین شوند و حال اگر مقصر یا مقصرین این فاجعه هم اگر مشخص شوند که تا به امروز مشخص نشده است، نمی‌توانند این فاجعه را به هیچ عنوان جبران کنند.
وی میگوید: اما مسئولان قضایی ما باید با توجه به دریافت نظر کارشناسان به دقت و هرچه سریع‌تر به این مسئله رسیدگی کنند و مشخص کنند که چه کسی یا کسانی در این اتفاق ناگوار اغماض و سهل انگاری کرده‌اند تا با آن‌ها به صورت جدی برخورد شود.
مقصر از سمتش برکنار شود
نصر اصفهانی با بیان اینکه همیشه تکرار اشتباه از خود اشتباه بزرگتر است، می‌افزاید: به جای منحرف کردن مسئله نابودی این 12 هزار اصله درخت، باید در جریان قضاوتی که شاکی و متشاکی به طور یکسان می‌توانند ادله خود را ارائه کنند، مقصر شناخته شود تا از فاجعه‌های بزرگتر جلوگیری کنیم، چرا همیشه مثلی هست که میگوید "از مرگ پدرم نمی‌ترسم، ترسم از این است که عزرائیل در خانه‌ام را بشناسد".
وی میگوید: قبل از اینکه دوستان ما در شهرداری بخواهند نسبت به این مسائل شکایتی را تنظیم کنند و از حق و حقوق شهر دفاع کنند، سازمان محیط زیست باید پیشگام باشد و شکایت کند. چون مأموریت نخست مدافعان محیط زیست همان‌طور که از اسمش پیداست دفاع کردن از محیط زیست و منابع طبیعی است.
وی می‌افزاید: اگر بخواهیم از چنین اتفاقی که به حق تلخ و تأسف آور است بی تفاوت بگذریم و از مجازات مقصران در هر مقام و مسئولیتی که می‌خواهند باشند، به سادگی چشم بپوشانیم، فردا هم به همین سادگی اتفاق تلخ‌تری می‌افتد و دیگر نمی‌شود کاری کرد.
وی با بیان اینکه جرم و مجازات باید همواره با هم همخوانی داشته باشند، عزل مسئول یا مسئولان مقصر در وقوع این اتفاق را کمترین مجازات می‌داند و میگوید: اگر کسی به عمد چنین کاری را انجام داده باشد او را باید به خاطر سوء مدیریت و بی توجهی به حفظ محیط زیست از سمتش برکنار کر دو این حداقل مجازاتی است که می‌توان برای مقصر یا مقصران این حادثه در نظر گرفت البته جریان مجازات نباید در مسیرهای انحراف قرار بگیرد به نحوی که حقی از کسی ضایع نشود و از سویی مقصر هم فرافکنی نکند و جرمش را بپذیرد.
کوتاهی کردیم
البته گفته‌های نصر اصفهانی در حالیست که قربانی، سخنگوی شورای شهر اصفهان با بیان اینکه گزارش‌های مربوطه تحویل مقامات استان شده است و منتظر برخورد از طریق مقامات استانداری اصفهان هستیم، میگوید: بررسی‌ها انجام شده است، مدیرکل محیط زیست هم به عنوان مسئول مستقیم بررسی علل این اتفاق در کنار مسئولان خدمات شهری و فضاهای سبز اصفهان و شهرهای اطراف نیز از طریق قضایی پیگیر این قضیه بوده‌اند و به صورت قطعی و بدیهی مشخص شده که در خصوص این درختان اهمال صورت گرفته است و به محیط زیست هم صدمات جبران ناپذیری وارد شده است.
دیوار را کج نکنید
اما لاهیجان زاده، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان بر خلاف نظر قربانی، معتقد است که مطرح کردن برخورد شدید قضایی و امثال آن چون در حال حاضر علت خشک شدن این درختان معلوم نیست، همان کج نهادن دیوار تا ثریاست.
وی میگوید: تا کنون بیش از 10 عامل موثر در خشک شدن درختان این منطقه مشخص شده است اما مسئله اینجاست که هنوز کسی یا سازمانی به عنوان مقصر معرفی نشده چرا که نتایج تحقیقات هنوز اعلام نشده است.
وی درباره پروسه شکل گیری تحقیق در خصوص پرونده خشک شدن درختان ضلع شرقی مجموعه‌های صنعتی پالایشگاه ، پتروشیمی ، نیروگاه و... میگوید: چند هفته پیش شهرداری به استانداری اصفهان گزارش داد که تعدادی درخت در ضلع شرقی مجموعه‌های صنعتی پالایشگاه ، نیروگاه ، پتروشیمی و... خشک شده است و احتمال آن می‌رود که نشت مواد نفتی علت خشک شدن این تعداد درخت باشد.
وی می‌افزاید: استانداری نیز گزارش شهرداری را به ستاد مدیریت بحران استان اصفهان فرستاد و پیرو آن جلسه‌ای تشکیل و طرح موضوع شد و کمیته‌ای به منظور بررسی و ریشه یابی علل خشک شدن این درختان شکل گرفت. این کمیته را نیز اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، دو نماینده از مرکز تحقیقات کشاورزی استان اصفهان، یک نماینده از دانشگاه خورا‌سگان، یک نماینده از دانشگاه صنعتی و نمایندگان شرکت‌های آب منطقه‌ای استان، اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان و سه نفر از نمایندگان مجموعه‌های صنعتی حوالی این درختان تشکیل می‌دادند.
وی ادامه می‌دهد: بعد از تشکیل این کمیته، بازدیدی از محل حادثه انجام گرفت و شرح کاری مبنی بر نمونه برداری از خاک ، آب و گیاهان زنده و خشک شده محل مذکور تعریف و کار نمونه برداری از محل انجام گرفت .بعد از اتمام نمونه گیری نیز جلسه‌ای تشکیل و گزارش پیشرفت کار ارائه و مقرر شد که نمونه‌ها به آزمایشگاه‌هایی که توانایی انجام آنالیز را دارند ارجاع شود که خوشبختانه این کار نیز انجام شده است.
هنوز باید منتظر بمانیم
وی با بیان اینکه در آن جلسه گزینه‌های زیادی که در خشک شدن این 12 هزار اصله درخت تأثیر داشته‌اند مطرح شد که نشت مواد نفتی فقط یکی از این گزینه‌ها بود، میگوید: تصاویری نیز از خشک شدن تعدادی درخت در بالادست پالایشگاه که مخالف شیب زمین است و نیز تصاویر دیگری از خشک شدن درختان مناطق دیگری که ارتباطی هم به نشت مواد نفتی نداشتند ، ارائه شد و به همین دلیل تصمیم گرفتیم که برای حوزه بختیار دشت طرح جامعی را تعریف کرده ، عوامل مختلف را سنجیده و پس از آن نظر نهایی را اعلام کنیم.
لاهیجان زاده در توضیح به این سئوال که چرا تا قبل از چند هفته پیش کسی متوجه خشک شدن این 12 هزار اصله درخت نشده بود، میگوید: درباره این سئوال شما هم در آن جلسه به صورت مفصل بحث کردیم و نتایج بحث‌ها نشان داد که شهرداری از سال 87 مکاتباتی را در خصوص خشک شدن درختان بختیار دشت داشته است به نحوی که در سال 87 طی مکاتبه‌ای با مرکز تحقیقات کشاورزی استان اعلام می‌کند که تعدادی درخت در این منطقه خشک شده است، مرکز تحقیقات کشاورزی نیز پیرو این نامه مطالعاتی را انجام و اعلام نظر کرده و درخواست می‌کند که برای خشک شدن این درختان در آن منطقه ،مطالعات جامعی صورت بگیرد؛ اما از آنجایی که بعد از اولین مکاتبه، درخواست دیگری را دریافت نمی‌کند، این موضوع نیز در حد همان مطالعه و مکاتبه باقی می‌ماند.
وی با بیان اینکه عوامل زیادی چون خشکسالی، گرد و غباری که از غرب کشور وارد استان می‌شود، نحوه مدیریت آب، شیوه‌های آبیاری و... در خشک شدن این درختان نقش داشته‌اند، ابراز امیدواری می‌کند که به زودی نتایج آنالیز نمونه‌ها مشخص و علت خشک شدن این تعداد درخت نیز معلوم گردد.
نوش دارو پس از...
گفته های مسئولان استان اصفهان در حالی مطرح می شود که حکایت خشک شدن درختان بختیاردشت و بررسی علل آن شده است همان نوش دارو پس از مرگ سهراب، چرا که اگر از هزینه میلیاردی که صرف کاشت و نگهداری 60 هزار اصله درخت این منطقه در طی 15 سال گذشته شده است بگذریم و نسبت به میزان اکسیژنی که این درختان تولید می کردند و اصفهان هم اکنون از آن محروم شده است نیز بی تفاوت باشیم، باز نمی توانیم از خطر آتش سوزی، فاجعه جبران ناپذیری که از آتش گرفتن این 60 هزار اصله درخت در کنار هشت مجموعه صنعتی نفتی و شرایط خاص منطقه برای مهار آتش در امان بوده و متصور شویم که با جریمه کردن یا برکناری یک مسئول همه چیز ختم بخیر شده است و این اتفاق هم می تواند در لابلای تمامی اتفاقات تلخ زیست محیطی این استان از میز یک مدیر به میز مدیر دیگری برود. باید باور کنیم که اگر به مطالعات علت خشک شدن درختان این منطقه در سال 87 توجه کرده بودیم، امروز لازم نبود که فاتحه خوان درخت های خشکیده و دل نگران سایه آتش و خاکستر بر سر این شهر باشیم.
نظر شما