به گزارش خبرنگار مهر، بررسی اقتصاد گردشگری ایران در سطوح جهانی نشان می دهد ایران با وجود جاذبه های فراوان گردشگری، طبیعی، تاریخی و فرهنگی، هنوز نتوانسته به رتبه قابل قبولی در سطح جهان دست پیدا کند. همیشه و همه جا متولیان میراث فرهنگی و گردشگری ایران در سخنرانی ها و مصاحبه های خود که بیشتر نیز از صحبتهای یکدیگر کپی برداری شده به این نکته اشاره می کنند که ایران به دلیل برخورداری از اقلیم چهار فصل و رویشگاههای مختلف در رتبه چهارم و به لحاظ تنوع زیستی در جایگاه دوم دنیا قرار دارد اما در عمل اتفاقا صنعت گردشگری جایگاه مناسبی از نظر صنعت گردشگری در مقایسه با کشورهای دیگر ندارد.
به گواه آمار سازمان جهانی گردشگری سالانه بیش از ۶۰۰ میلیون نفر از نقاط دیدنی کشورهای مختلف بازدید می کنند اما در این بین سهم ایران با این شهرت و آوازه تنها دو میلیون نفر بوده است. تازه اگر این آمار را جزو آمارهای مستند و دقیق مدیران این سازمان به حساب آوریم. شورای جهانی سفر و گردشگری در گزارش های خود که به بررسی اثرات اقتصادی توریسم در ۱۸۱ کشور جهان از جمله ایران تا سال ۲۰۲۰ پرداخته است وضعیت نامطلوبی را برای آینده گردشگری ایران پیش بینی کرده است.
طبق پیش بینی های سازمان جهانی شورای سفر در سال ۲۰۲۰ میلادی تولید ناخالص داخلی جهان از گردشگری به مبلغی معادل ۱۱ هزار و ۱۵۱ میلیارد دلار می رسد که نسبت به سال ۲۰۱۰ رشد 4.4 درصدی خواهد داشت و نسبت اقتصاد گردشگری به 9.6 درصد کل تولید ناخالص جهان افزایش می یابد.
ایران در کجای سکوی آمارهای گردشگری ایستاده است؟
بر اساس سند چشم انداز 20 ساله گردشگری ایران باید 20 میلیون گردشگر خارجی تا سال 1404 هجری شمسی و 2025 میلادی داشته باشد. همچنین سهم ایران از درآمد گردشگری جهانی از هفت صدم درصد در سال 83 به دو درصد در سال 1404 برسد به گونه ای که ایران در سال 1404 سالانه نزدیک به 25 میلیارد دلار از محل گردشگر ورودی درآمد کسب کند.
از سویی دیگر براساس آخرین آمار این سازمان در حال حاضر از هر 12.3 شغل در سراسر دنیا یک شغل مربوط به صنعت گردشگری است. در سال ۲۰۱۰، صنعت گردشگری 8.1 درصد از کل مشاغل جهان را به خود اختصاص داده است. بنا بر آخرین گزارش های شورای جهانی سفر و گردشگری که آمار و وضعیت گردشگری کشورها را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ میلادی پیش بینی کرده است، ایران در سال ۲۰۱۰ میلادی رشد 3.9 درصدی در صنعت گردشگری داشته ولی گردشگری ایران تا سال ۲۰۲۰ با رکود مواجه می شود و این عدد به 3.8 درصد کاهش می یابد.
در سال ۲۰۱۰ میلادی درآمد حاصل از گردشگر ورودی به ایران حدود 2.4 میلیارد دلار بوده که 2.5 درصد از کل صادرات ایران را تشکیل می دهد و طبق پیش بینی سازمان جهانی شورای سفر در سال ۲۰۲۰ این رقم به 5.1 میلیارد دلار می رسد که معادل 2.4 درصد کل صادرات ایران است.
در رده بندی بین ۱۸۱ کشور بررسی شده در گزارش سازمان جهانی شورای سفر و در تولید ناخالص داخلی حاصل از گردشگری، ایران در رتبه ۳۰ قرار دارد و نسبت به اقتصاد ملی در رتبه ۹۵ و از نظر رشد اقتصادی در رتبه ۱۳۵ دنیا قرار گرفته است. ایران همچنین در بین ۱۲ کشور خاورمیانه هم از نظر اندازه خالص در رتبه ۳، نسبت به اقتصاد ملی در رتبه ۸ و از نظر رشد اقتصادی در رتبه ۹ قرار گرفته است.
بنابراین از نظر جذب جهانگرد نیز در سال ۲۰۰۹ فرانسه در جایگاه اول، آمریکا دوم و اسپانیا سوم بوده است و بعد از چین، ایتالیا و انگلیس، کشور ترکیه رتبه هفتم جذب گردشگر را در دنیا به خود اختصاص داده است ولی در مورد ایران آماری از سوی سازمان جهانی جهانگردی برای سال ۲۰۰۹ ارائه نشده است.
همچنین درحالی که آمار جهانگردان ورودی به ایران در سال ۲۰۰۷ میلادی ۲ میلیون و ۲۱۹ هزار نفر ثبت شده است این آمار برای سال ۲۰۰۸ میلادی ۲ میلیون و ۳۴ هزار نفر گزارش شده که کاهش زیادی داشته است.
بزرگنمایی سفرهای داخلی در مقابل گردشگران ورودی
این کاهش ورود گردشگری درحالی است که همواره متولیان گردشگری در کشور سعی در مخفی نگه داشتن این آمار دارند و آمار سفرهای داخلی ایران را چنان بزرگ و خارق العاده نشان می دهند که دیگر جایی برای انتقاد به کاهش ورود گردشگر خارجی به ایران باقی نماند. چنانچه در نوروز امسال اعلام کردند" 160 میلیون سفر داخلی در ایران انجام شده و نشان می دهد که مردم ایران نسبت به سالهای گذشته با مقوله سفر و گردشگری بیشتر آشنا شده اند!" اما بر خلاف تصور مسئولان، ایرانیان در مقایسه با سالهای گذشته علاقه زیادی به مسافرتهای خارجی پیدا کرده اند به طوری که بیش از چهار میلیون ایرانی در سه ماهه نخست امسال به کشورهای دیگر سفر کرده اند.
حسن یوسفی، کارشناس گردشگری در این باره به خبرنگار مهر گفت: ایران به عنوان یک کشور گردشگر فرست در میان کشورهای دیگر شناخته شده است به عنوان مثال هر ساله ترکیه یکی از بهترین برپاکنندگان تور گردشگری در میان ایرانیان است که در ایام تعطیلات بیشترین توان خود را به کار می گیرند تا گردشگران بیشتری را به کشورشان جذب کنند. بنابراین با مقایسه آمار ورودی و خروجی گردشگران می توان فهمید که ایران نتوانسته حداقل موازنه را میان دو کشور برقرار کند. در واقع ایران نه تنها در گردشگری طبیعی و فرهنگی، بلکه در گردشگری مذهبی نیز آنچنان که برای کشورهای عراق و عربستان گردشگر می فرستد، گردشگر جذب نمی کند.
نبود برنامه مدون برای گردشگری
فعالان صنعت گردشگری دلیل ناکامی ایران در توسعه گردشگری و رقابت با دیگر کشورها را نبود برنامه جامع و مدون در این حوزه می دانند. هر چند که در اوایل دهه ۸۰ برنامه جامعی مطرح شده بود اما این موضوع همچنان مغفول مانده است و با دوبار مطرح شدن پی در پی طرح ادغام سازمان ایرانگردی و جهانگردی با میراث فرهنگی، طرح جامع گردشگری ایران نیز به بایگانی رفت. سازمان میراث فرهنگی نیز در طی سالهایی که به عنوان سازمان مستقل فعالیت کرد و حتی در زمانی که به معاونت ریاست جمهوری پیوست نتوانست برنامه جامع گردشگری ایران را به سرانجام برساند و حداقل رتبه گردشگری ایران را در میان کشورهای همسایه بالا ببرد.
کارشناسان گردشگری معتقدند مردم در جاده ها زیاد تردد می کنند اما گردشگری داخلی به معنای واقعی آن که مسافر به اقتصاد جامعه محلی سود برساند هنوز در ایران وجود ندارد. چون رشد گردشگری داخلی مستلزم آن است که گردشگر در مقصد پول خرج کرده و از مراکز اقامتی و رفاهی استفاده کند نه اینکه مواد غذایی خود را از مبدا با خود به مقصد ببرد و در چادر کنار خیابان بخوابد.
۰۲:۴۷ - ۱۳۹۹/۰۹/۱۵
نظر شما