معرفی نمایش‌های خارجی جشنواره نمایش‌های آئینی و سنتی

هشت اجرای خارجی "درخت جادویی" به کارگردانی چنگیز اوزک از ترکیه (40 دقیقه)، "کمدیا دل آرته" کارگاهی از ایتالیا (60 دقیقه)، "دنیای مردگان" به کارگردانی آلدو پاسکوارو لوچیانو ناتینو از ایتالیا (60 دقیقه)، "بانوان وطن پرست" به کارگردانی گروه تئاتر فابر از ایتالیا (60 دقیقه)، "تئاتر نو و فلوت ژاپنی" به کارگردانی تسومورا ریجیرو از ژاپن (120 دقیقه)، "کابوکی مونیاما – ریو" به کارگردانی تروتوشی تاکاکو از ژاپن (40 دقیقه)، "سامولوری مولگائه" به کارگردانی یون کوانگ لی از کره جنوبی‌ (60 دقیقه)، "راکسو سامو" به کارگردانی اولیاکولی خودجاکولی از ازبکستان (80 دقیقه) در پانزدهمین دوره از جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آئینی و سنتی به روی صحنه می‌روند.

 

- مراسم بزرگداشت و تقدیر از 10 چهره فعال در زمینه اجرای نمایش‌های سنتی، آئینی، نقالی، شاهنامه‌خوانی و ... در پانزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش‌های آئینی و سنتی برگزار می‌شود. اسامی 10 چهره فعال در نمایش‌های آئینی و سنتی به این ترتیب معرفی شدند: مرشد محمد احدی، رحمت اسکندری، محمد بخش‌نیا، مجید جعفری، زین‌العابدین خالقی، مصطفی رحیم‌پور، حسن عظیمی، عباس گرگانی و رجبعلی صالحی.

 

- دبیرسومین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی گفت: ریشه‌شناسی واژگان اصلی در حوزه نمایش‌های آئینی و سنتی و انکشاف معانی حقیقی از ریشه‌ها مهم‌ترین طرح مسئله این چند دوره سمینار بوده است که با تداوم مباحث آن و تفکر و تبادل یافته‌ها به مرور زمان جامعه تئاتر ایران ناگزیر شود در روش‌های نگاه به نمایش‌های آیینی سنتی تجدید نظر کند.

 

حمیدرضا اردلان دبیرسومین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی سنتی با بیان این مطلب افزود: چرا که اساسا در دوره جدید، انسان آیینی یافت نمی‌شود تا نمایش آیینی تولید کند. اما می‌توان به آیین‌های مدرن فکر کرد و زمینه ایجاد حیات آیین جوامع بشری را از طریق تئاتر متفکر و آیینی مدرن فراهم آورد.

 

به گفته وی آیین و سنتی صرفا تئاتر نیست ما از نگاه متخصصان تئاتر جنبه‌های نمایشی آیین‌ها و سنت‌ها را "تئاتر آیینی و سنتی" می‌نامیم، بنابراین آیین و سنت به طور فراگیر و عام اهمیت دارد و از طریق آن تمام هنرهای آیینی مانند تئاتر، موسیقی، نقاشی، معماری و ... اهمیت پیدا می‌کنند.

 

دبیرسمینار نمایش های آئینی و سنتی گفت: جامعه هنری ما و هم چنین جامعه تئاتر ایران بسیار عملگراست. در آکادمی‌های ما هم مبنا تئوری‌های تئاتر مغرب زمین است و تئاتر یونان باستان به زبان ترجمه‌های انگلیسی و سپس فارسی به طور ژورنالیستی مطالعه می‌شود. این امر نایاب است که دانشگاهی ایرانی یک ورق نمایش اوریپید را به یونانی بخواند ... تمهید اینکه یک سمینار می‌تواند طرح مسئله کند یا دارایی‌های موجود را گزارش کند یا هیچ کاری نکند، سمینار را محض سمینار برگزار کند. هدف اصلی ما این است که طرح مسئله را تمرین کنیم و در بدترین حالت گزارشی خوب ارائه بدهیم.

 

وی در خصوص مسائلی که در این سه دوره سمینار طرح شده است عنوان کرد: ما با رجوع به ریشه زبان، واژگانی را که در معانی و مفاهیم آیینی سنتی بر تئاتر و نمایش حمل می‌شوند مورد پرسش قرار داده‌ایم؛ هم چنین به میان رشته‌ای‌ها که تئاتر آیینی را به دیگر هنرها و دیگر علوم مرتبط می‌کند، پرداخته‌ایم.

 

وی ادامه داد: به عنوان نمونه فضا در تئاتر و معماری و در نحوه تلقی آیینی مورد بحث قرار گرفته است یا از ذات اشیاء در آیین و تبدیل آن به شیء تئاتری پرسش شده است. اگرچه برخی از مباحث به عنوان مثال مقالاتی که طبق فراخوان به دست ما رسیده تا حدودی از این مبنا دور است اما یک نکته اساسی در آنها حائز اهمیت است: شرح آیین‌های نواحی  ایران، که ابتدا شناخته شوند و سپس در باطن آنها غور شود.

 

اردلان در ارتباط با ملاک های انتخاب سخنرانان خارجی خاطر نشان کرد: سعی کردیم با جریان‌های متفکر جهان در حوزه نمایش‌های آیینی، مردم شناسی و آیین، زبانشناسی، آیین، نشانه‌شناسی و پژوهش‌های اتنوموزیکولوژی که مبتنی بر تئاترهای آیینی است و ...  تماس داشته باشیم. حوزه‌های آیینی دیگر تمدن‌ها نیز ملاک دیگر بوده و سرانجام  سعی کرده‌ایم یک سخنران با ورودش به سمینار ما این پتانسیل را داشته باشد که فضای گفت‌وگوی بیرون از ایران را برای پژوهشگران ایرانی فراهم کند یا حداقل نمایش‌های آیینی ایران را در برنامه پژوهش‌های خود قرار دهد.

 

وی ادامه داد: پژوهشگرانی از نواحی ایران به سمینار دعوت کرده‌‌ایم که امید می‌رود اینها بذر تفکر و طرح مسئله در حوزه نمایش‌های آیینی در کل ایران را بپاشند، مانند علی عزیزی، امیر سهرابی، جهانشیر یاراحمدی، رامتین شهبازی، محمد هاشمی، میترا خواجه‌ئیان و اشرف سلطانی. موضوعات مقالات بیشتر کشف جنبه‌های آیینی نمایش‌های نواحی ایران است.