آموزش "قانون" در سه جلد منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، در جلد نخست این کتاب به سازشناسی قانون اختصاص دارد و مطالبی با سرفصل هایی چون، درباره ساز قانون، توضیحاتی درباره مشخصات اجرایی ساز قانون، آشنایی با خط موسیقی و تمرین ها و آهنگها منعکس شده است. در این کتاب آموزشی علاوه بر مقدمه ناشر و مولف، حسین دهلوی موسیقیدان برجسته موسیقی ایرانی نیز مقدمه از بر این کتاب نوشته است و دلایل و انگیزه های خود از همکاری در نشر این کتاب با ملیحه سعیدی مولف این سه اثر بیان کرده است.

این استاد مسلم موسیقی ایرانی در بخشی از صحبتهای خود در این کتاب به ساز قانون به عنوان سازی فراموش شده اشاره کرده و چنین گفت: قانون، سازی که سالهای دراز به دنبال رخدادهای گوناگون، در سرزمین اصلی خود به دست فراموشی سپرده شده، اینک چندسالی است که با فعالیتهای معدودی از نوازندگان و علاقمندان، با رنگ و بویی بیگانه، به این دیار بازگشته و مجددا در کنار دیگر سازهای ایرانی قرار گرفته است. طبیعی است که این ساز به سبب نوپایی اش در این عرصه از دستاوردهای آموزشی تدوین یافته و منطبق با نیازهای موسیقی ملی ایران تا حد زیادی ، بی بهره باشد.   

تدوین آموزش "قانون" موجب استحکام این ساز می شود                                        

حسین دهلوی در ادامه این مقدمه به دلایل همکاری خود با مولف اشاره کرد: کمبود شناخت نسبت به ساز قانون نخستین عاملی بود که مرا به قبول همکاری در تدوین این متد ترغیب نمود؛ چه این کار به درستی بخشی از آرمانهای من در راه پیشبرد موسیقی ایران منطبق بود و وظیفه فرهنگی ایجای می نمود تا به سهم خود با همه بضاعت اندکی که در این راه دارم، برای رفع این کمبود هنری کوشش نمایم، از سوی دیگر خانم ملیحه سعیدی به سبب علاقه خاصی که به ساز قانون دارند، از دیرباز، تلاشی را آغاز کرده بودند تا این ساز را از رنگ و بوی موسیقی سرزمین های دیگر - که اکثرا شیوه مبتذل آن به ما منتقل شده بود- برهانند و اجرای درستی از آن را در روال موسیقی ایرانی عرضه نمایند. از این جهت جا داشت تا با تدوین روش آموزشی این ساز، موجبات استحکام و انسجام این تلاش فرهنگی فراهم گردد.

ملیحه سعیدی در مقدمه مولف درباره این کتاب چنین آورده است: در این کتاب مختصری درباره تاریخچه، وسعت ساز قانون در ایران و پرده بندی خاص موسیقی ایرانی، یعنی تعیین تعداد کلیدهای تغییر دهنده صدا، که راه بهتری بر حصول نغمه های موسیقی ایرانی از این ساز است، عرضه، تشریح و توضیح داده شده است.

"قانون" به عنوان سازی مستقل شناخه نشده است

براساس این گزارش، بخشی از کتاب دوم از این مجموعه به تشریح اجرای ساز قانون و شناسایی نت ها با کلید"فا" اختصاص دارد و در ادامه قطعاتی چون، "زرد ملیجه "با اجرای ساده، چهارمضراب ماهور، تمرین برای اجرای "سه لاچنگ"، "دراب"، متن و حاشیه (چهارگاه)،"آرپژ"،"تریوله"،"سکستوله"،"آهنگ محلی طالش"(شور)، تمرین گام ها، پیش درآمد افشاری، پیش درآمد بیات ترک(سحرگه)، تکیه، چهارمضراب بیات ترک، رقص چوبی قاسم آبادی گیلان(افشاری)، دو ضربی بیات ترک ، رنگ سه گاه، به یاد گذشته (دشتی)،رنگ حربی (ماهور)، چهارمضراب راست پنجگاه ، اجرای نت های بدون مضراب ، چهارمضراب همایون، چهارمضراب نوا، رنگ فرح (همایون)، رنگ ماهور، بهارمست (سه گاه)، پیش درآمد ابوعطا ، پیش درآمد ماهور، نخست گلبانگ مضرابی (اصفهان)، رنگ نوا، پیش درآمد بیات ترک، رنگ پریچهر و پریزاد(اصفهان)، رنگ کوراوغلی، رنگ شور، رنگ ماهور (شهرآشوب)، رنگ چهارگاه، اصل نت زرد ملیجه منتشر شده است.      

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب سوم از مجموعه آموزش ساز قانون از سوی ملیحه سعیدی مولف این مجموعه به همسرش زنده یاد استاد احمد ستوده تقدیم شده است .

جلد سوم از کتاب آموزش ساز قانون با مقدمه از حسین علیزاده آغاز شده است ، این استاد مسلم موسیقی ایران در ابتدای نظریات خود در خصوص ساز قانون چنین آورده است : قانون از جمله سازهایی است که در موسیقی ایران زمین حضوری کم رنگ داشته و از روزگاران کهن ردپایی از آن دیده نمی شود. در تمام رساله ها و کتب قدیمی به عنوان یکی از سازهای ایرانی از آن نام برده شده اما در آثار صوتی باقی مانده از گذشته به عنوان سازی مستقل اثری از آن نمانده است.   

حسین علیزاده آهنگساز موسیقی اصیل ایرانی به احیای این ساز توسط اساتیدی چون روح الله خالقی و استاد حسین دهلوی اشاره کرده و چنین آورده است:  در چند دهه  گذشته هنرستان موسیقی ملی با مدیریت همیشه یاد استاد روح الله خالقی و استاد جسین دهلوی تلاش ارزنده ای درزمینه احیاء سازهای فراموش شده به عمل آوردند، که قانون یکی از آنهاست. در نتیجه ، با دعوت از زنده یاد مهدی مفتاح، نوازنده قانون، آموزش این ساز در هنرستان موسیقی ملی پایه گذاری شد و در این زمینه هنرجویان جوانی پا به عرصه هنر قانون نوازی گذارده و خود نیز شاگردانی قابل به جامعه عرضه کردند. از جمله شاگردان کوشا و پیگیر استاد مفتاح، خانم ملیحه سعیدی بودند که طی چهار دهه گذشته شاهد کوشش های شایسته ایشان در زمینه آموزش و نوازندگی و ترویج این ساز بوده ایم از این جهت خانم ملیحه سعیدی در عرصه موسیقی از دو جنبه مهم فعالیتی ارزنده داشته است 1 - موسیقیدانی پژوهشگر و خلاق و معلمی دلسوز، 2- ارتقا ارزش و جایگاه زنان در موسیقی.