انتشار ترکیبات بیوشیمیایی توسط گیاهان به دلیل کم آبی و آلودگی هوا

غزال کردرستمی کارشناس منابع طبیعی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در فضای سبز شهری دمای افزایش یافته محیط، فشار ناشی از اقلیم شهری، بودجه آبی نامناسب که معمولا"باعث می شود گیاهان یا در شرایط غرقابی و یا خشکی مفرط بسر ببرند. ضمن اینکه خاک نامناسب به نحوی که ریشه بسیاری از درختان که نیازمند به Endo/Ecto Mycorrhiza هستند که از آن بی بهره می مانند گیاهان را تحت فشار قرار می دهد.

وی افزود: نشت گاز از محل اتصال های شبکه زیرزمینی گاز که به خاک و ریشه صدمات جدی وارد می آورد،
آلودگی هوا، که باعث کاهش وسعت و تعداد برگ ها، آسیب دیدگی روزنه ها و تغییر تعداد آنها در واحد سطح شده و تناسب طبیعی موجود میان شاخه های اصلی به فرعی را از بین می برد ، شور شدن ناگهانی خاک در نتیجه پخش نمک بر سطح معابر در فصل زمستان ، حفاری های گوناگون در اطراف ریشه آسیب رسانی شدید به ساختمان ریشه ، بدون توجه به اینکه ، درخت موجود زنده ایست که اگر ریشه آن آسیب ببیند ، مجروح شده و این جراحت ممکن است مرگ آن را موجب شود از دیگر عواملی است که به گیاهان شهری آسیب می رساند.

به گفته کرد رستمی عدم رعایت فاصله میان ساختمان های گوناگون و درختان و نیز عدم رعایت فاصله لازم میان درختان و حتی بی‌توجهی آشکار نسبت به کاشت درختان بلند قامت در زیر خطوط انتقال نیرو ،محدود ساختن یقه درخت توسط سنگ فرش، آسفالت، سیمان که مانع تنفس درخت می شود گیاهان را در شرایط دشواری قرار می دهد.

به گفته وی، به عنوان معیاری سرانگشتی ، اطرف یقه درختان می بایست حداقل به اندازه دایره ای به قطر تاج درخت آزاد بوده و خاک آن از هرنوع عاملی که باعث فشردگی و اختلال در تنفس ریشه شود ، به دور بماند . در این محدوده حتی کاشت چمن و سایر گیاهان پوششی که تشکیل ریشه های سطحی و فشرده می دهند ، به هیچ وجه توصیه نمی شود.

کرد رستمی تصریح کرد: شرایط بسیار نامناسب در رویشگاه‌های شهری؛ مانند ردیفکاری های حاشیه خیابان ها و بزرگراه‌ها، رفیوژ ها ، لچکی ها ، میادین سبز نیز گیاهان را در شرایطی متفاوت با محیط طبیعی قرار می دهد.

وی اضافه کرد: در این رویشگاه‌ها گیاهان همواره تحت تأثیر گرما و آلودگی هوای اگزوز خودروها قرار دارند . علاوه براین وزش باد حاصل ازعبور سریع خودروها به عنوان فشاری مستمر بر اندام ای هوایی گیاه محسوب می شود .

به اعتقاد کرد رستمی تنها شاید پارک های شهری را بتوان به عنوان رویشگاه مناسب ارزیابی کرد. البته در اینجا نیز از آنجا که ترکیب گیاهی به دلخواه صورت می گیرد ، احتمال بروز رقابت میان تاج و ریشه گیاهان منتفی نیست. بخشی از هزینه سنگین واکاری گیاهان ، به ترکیب نامناسب گیاهی باز می گردد.

به گفته وی، در چنین شرایط بسیار نامساعدی احتمال انتشار ترکیبات بیوشیمیایی توسط گیاهان در واکنش به فشارهای محیطی وجود دارد . کما اینکه در طبیعت نیز ، بخصوص در مناطق خشک که درختان و درختچه ها بیشتر بر سرِ دستیابی به منابع آب با یکدیگر رقابت می کنند ، گیاهان از خود واکنش های آللوپاتیک allelopathic نشان می دهند . بخصوص در برابر آلودگی هوا، واکنش های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی گیاهان نه تنها دور از ذهن نیست ، که ثابت نیز شده است.