قاتل خاموش با بخاریهای روشن جان می گیرد/ ضرورت ارائه آموزش

به گزارش خبرنگار مهر، پاییز با تمام زیبایی دست می گذارد روی دکمه صعودی گاز گرفتگی تا شش ماهه دوم سال جای خود را در صفحه حوادث روزنامه ها باز کند.

این قاتل بی رنگ و بو و غیر محرک راحت‌تر از آنچه که فکرش را بکنید جان می گیرد، اگر چه هنوز اول راه پشت سر گذاشتن سرما هستیم ولی قاتل خاموش دست کم بیش از ۲۰ کشته و مجروح را در کشور به جا گذاشته است.

این آمار در اصفهان هم دست کم ندارد. مرتضی قادری مسئول آموزش مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی شهرستان اصفهان با اشاره به آمار سال گذشته در شهرستان اصفهان می گوید:سال 89 تعداد ۳۷۰ نفر دچار گازگرفتگی شدند که متاسفانه از این تعداد ۲۴ نفر جان خود را از دست دادند.

مونوکسید کربن پیر و جوان نمی شناسد وقتی قرار باشد با بی احتیاطی دفتر زندگی هزاران نفر بسته شود خیلی راحت آمار دو برابر می شود.

عدم کیفیت و تبلیغاتی که در رابطه با بخاریهای بدون دودکش می شود این آمار را بالا می برد بماند که نبود آموزشهای لازم برای پیشگیری از حوادث گازگرفتگی یکی از دلایل تلفات ناشی از این گونه حوادث است.

به گفته کارشناسان، حادثه مرگباری مانند گازگرفتگی با رعایت اصول ایمنی، مسئله بسیار ساده ای است که می تواند کاهش تلفات این حوادث را در پی داشته باشد. اما مناسب نبودن ساعت پخش تیزرهای تبلیغاتی و ناقص بودن اطلاع رسانی و کم شدن تاثیرگذاری تبلیغات و هشدارها از عواملی است که می تواند سیر صعودی مرگ و میر با گاز را افزایش دهد.

طبق آمار رسمی بیشترین افراد فوت شده سال گذشته در استان‌های تهران، خراسان رضوی، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی بوده اند و همچنین استان‌هایی که کمترین کشته شدگان گازگرفتگی سال گذشته از آنجا گزارش شده را می توان به ترتیب استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و ایلام و سمنان عنوان کرد.

به گفته صادق بیات احتمال مسمومیت به‌خصوص در هوای سرد وقتی که مردم درها و پنجره‌ها را برای جلوگیری از ورود سرما می‌بندند یا وقتی که این تجهیزات به خوبی کار نمی‌کنند بیشتر است، اغلب چیزی وجود ندارد که افراد را از مسموم شدنشان آگاه کند، شکایات سرماخوردگی یا بیماری‌ای که بر اثر خوردن غذای آلوده ایجاد می‌شود اشتباه گرفته می‌شود.

وی می افزاید: بسته به نوع ماده سوختنی سموم دیگری هم ممکن است در دود یا بخار وجود داشته باشد مثل سیانید، آمونیاک، کلرین و کلرید هیدروژن که به همان اندازه COمسموم‌کننده است.

صادق بیات ادامه داد: علائم مسمومیت با مونواکسیدکربن با ضعف، خستگی، خواب‌آلودگی سردرد، گیجی، منگی، درد سینه، تهوع، استفراغ و نبض تند آغاز می‌شود و درنهایت با درجه حرارت پایین کاهش سطح هوشیاری تشنجات تنفس نامنظم سطحی، تنفس ممکن است قطع شود و نبض کند شده و افت فشار خون شدت ‌گیرد.

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آن منجر به از دست رفتن هشیاری و مرگ می‌شود.

مشکل اصلی این است که زمانی که افراد در خواب به سر می‌برند این گاز فضای محل را پر کرده و در همین وضع باعث مرگ آنان می‌شود بدون آن که علامتی را تجربه کنند.

بنابراین لوازم گرمازایی مورد استفاده در اماکن مختلف به ویژه بخاری‌های گازسوز در خانه باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند تا هیچگونه نشت گازی نداشته باشند.

کارشناسان می‌گویند: نزدیک به ۹۰ درصد حوادثی که در به‌کارگیری وسایل گرمازا رخ می‌دهد، ناشی از بی‌توجهی به سالم بودن دودکش‌ها و بروز پدیده‌ای خطرناک به نام مکش معکوس است.

امروزه گاز طبیعی با سهمی نزدیک به ۶۲ درصد به یکی از حامل‌های مهم و ارزشمند انرژی کشور تبدیل شده است، در بسیاری از حوادث گازی که به‌طور معمول در فصل سرد سال اتفاق می‌افتد، نکته‌ای که بیشتر از همه نمود پیدا می‌کند بی‌توجهی به دودکشهاست که بنابر شهادت مکتوب در پرونده‌های موجود، اصلی‌ترین عامل در کشتار نامرئی انسان‌ها به شمار می‌آید.

همه‌ساله شماری از هموطنان به دلیل بی‌توجهی به نصب دودکش، استفاده از دودکش‌های مشترک، نصب غیرمجاز وسایل گازسوز و رعایت نکردن ضوابط فنی و ایمنی، جان خود را از دست می‌دهند.

خلاف تصور عامه، محصولات احتراق (ازجمله گازسمی منواکسیدکربن) باید از طریق دودکش خارج شود، اما وجود اختلاف فشار غیرعادی دودکش‌های وسایل گازسوز موجود در واحدهای مسکونی، با طی مسیری معکوس، وارد فضای مسکونی می‌شود، این پدیده همان مکش معکوس است که بی‌صدا و خاموش جان افراد را می‌گیرد.

اما در حالیکه به عقیده کارشناسان استانداردهای وسایل گرمایشی ما در کشور و در حال حاضر بر اساس رفرنس‌های معتبر و استاندارد‌های کشورهای پیشرفته است اما وسایل گاز‌سوز حرارتی، چه بخاری‌های دود‌کش‌دار و چه بدون دود‌کش، نیاز به بازنگری دارند چون هنوز در خیلی از موارد و به‌خصوص در رابطه با وسایل پر‌خطر این استانداردها رعایت نمی‌شوند و این وظیفه مؤسسه استاندارد است که بر اجرای این استانداردها نظارت دقیق داشته باشد.

علاوه بر بی‌احتیاطی مردم در استفاده از این وسایل، استانداردی هم برای آنها وجود ندارد و نظارت بر کیفیت محصولات گاز‌سوز یا کنترل کیفی آن‌ها به هیچ‌وجه در حد مطلوب نیست در حالی‌که مسئولان مؤسسه استاندارد باید بدانند که این استانداردها اجباری هستند نه اختیا‌ری.

آنچه بر این گفته ها صحه می گذارد این است که طی دو یا سه سال اخیر بخاریهای بدون دود‌کش تبلیغات بسیاری دارند، در حالیکه تا‌کنون هیچگونه آموزشی به مصرف‌کننده مبنی بر اینکه این محصولات در مکان‌های خاص خود و در فضاهای عمومی‌تر باید استفاده شوند نه در خانه، داده نشده است.

در این میان شهاب رضایی کارشناس آموزش سازمان آتش نشانی شهرداری اصفهان با اعلام نظر در این رابطه می گوید: استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در اماکن محصورممنوع است.

وی می افزاید: مرگهای خاموش مرگ ناشی از گاز COبه شمار می رود از این رو لازم است شهروندان با توجه به فرا رسیدن فصل سرما تمام نکات ایمنی را رعایت کنند تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری شود.

وی بر چکاپ وتست دودکشهای وسایل گرمایشی منازل تاکید وتصریح می کند: لازم است شهروندان دقت در زمان قبل و پس از نصب وسایل گرمایشی داشته باشند.

رضایی استفاده از بخاری‌های بدون دودکش در اماکن محصور را ممنوع اعلام کرد و گفت: چون فضاها بسته است، اکسیژن محیط کم و ممکن است باعث مسمومیت افراد و یا حوادث ناگوارتری شود.

کارشناس آموزش سازمان آتش نشانی شهرداری اصفهان با بیان اینکه شهروندان می بایست برای وسایل گرمازا به منظور کاهش میزان گازگرفتگی و خطرات ناشی ازآن دقت لازم را داشته باشنداظهارمی دارد: مردم بایداز استفاده از روشهای غیراصولی در نصب‌و راه اندازی وسایل گرمازا و اجاق‌های گاز همچون شیلنگ‌های بلند برای انتقال گا، عدم استفاده از بست محکم، رها کردن شیلنگ گاز روی زمین و غیره به منظور جلوگیری از بروز هر گونه آتش سوزی خودداری کنند.

وی به شهروندان توصیه می کند: به منظور پیشگیری از هر گونه حادثه و خطر احتمالی ناشی از انتشار گاز منواکسید کربن در استفاده از وسایل گرمایشی، اصول ایمنی را از جمله مراقبت و کنترل در مورد انتقال درست و کامل محصولات احتراق بخاری، آبگرمکن و.... از طریق دودکش بررسی دودکش و اطمینان از باز بودن مسیر دودکش و خاموش کردن وسایل گرمایشی هنگام ترک منزل یا محل کار رعایت و توجه کنند.

در این رابطه مرتضی قادری مسئول آموزش مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی شهرستان اصفهان نیز به اقدامات اولیه در برخورد با فرد مصدوم گازگرفته اشاره کرد و می گوید: در برخورد با موارد گازگرفتگی باید جلوی دهان و بینی خود را با ماسک یا پارچه مرطوب بپوشانید، وسیله‌ گرمازا را خاموش و درب و پنجره را باز کنید، فورا مصدوم را از منطقه آلوده وارد هوای آزاد کرده و سریعا با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید، کمربند و یقه مصدوم را باز کنید، در صورت کاهش هوشیاری مصدوم، اقدام به باز کردن راه هوایی وی کرده و در صورت لزوم اقدام به احیای قلبی ریوی کنید و سپس در صورت نیاز با آتش نشانی (۱۲۵) تماس بگیرید.

با تمام اینها متاسفانه با اینکه هر ساله با آغاز فصل برگ ریزان توصیه های ایمنی در تمام شهر دیده می شود اما باز هم صفحه حوادث روزنامه ها جایی برای این موارد باز می کنند.

.................................

گزارش: دریا قدرتی‌پور