خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: بسیاری از ما در قصه‌ها و داستان‌های کهن خوانده‌ایم که در روزگاری برای خواندن چندین صفحه کتاب و دست پیدا کردن به برخی از منابع مکتوب یک محقق و یا دانشمند رحل سفر برمی‌بست و به چهار گوشه عالم سفر می‌کرد تا شاید برگی و دفتری نادیده را پیدا کند و از متن آن اطلاعاتی برای خود کسب کند؛ اما در دوره مدرن شدن زندگی و جامعه، شیوه دستیابی به اطلاعات نیز دستخوش تحولات چندانی شده است و این روزها دیگر کمتر کسی است که لازم داشته باشد برای خواندن منبع مکتوبی دست به سفرهای دور و دراز به سبک هم‌سلفان قدیمی خود بزند و گاه تنها به واسطه ارتباطات اینترنتی می‌توان به عظیم‌ترین کتابخانه‌های جهان در آن‌سوی عالم نیز دسترسی داشت.
رویکرد ساده‌سازی بستر دسترسی به منابع مکتوب در کنار تحلیل و دسته‌بندی اطلاعات موجود در این منابع مهمترین شالوده فکری ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب با عنوان «کتابشهر ایران» است که این موسسه این روزها تاسیس چهل و یکمین فروشگاه خود را در دستور کار دارد.
«فروشگاه‌های زنجیره‌ای فروش کتاب موسسه کتابشهر ایران با شعار محوری کتابفروشی خانواده تاسیس شده است؛ شعاری که به دنبال تحقق بستری برای تحلیل و دسته‌بندی محصولات مکتوب برای ارائه مناسب و دقیق آن است و سعی دارد امنیت خاطر شهروندان و مخاطبان پیدا و پنهان کتاب را به منظور انتخاب آثاری که سلامت روانی آنها را تایید خواهد کرد، فراهم کند تا در کنار آن با جهت‌دهی به علایق آنها، زمینه تعالی فکری و فرهنگی آنها را نیز فراهم کند.»
این بخشی از سخنان حامد شفیق مدیر عامل موسسه کتابشهر ایران است که تاکید دارد رویکرد موسسه وی در این دسته‌بندی به معنی محدودسازی دسترسی مخاطبان نیست بلکه صرفا به دنبال دسته‌بندی آثار و ترویج آثاری است که مخل سلامت روانی جامعه نیست و از طرفی عادت کتابخوانی را در میان افراد جامعه ترویج می‌کند.
حامد شفیق مدیر عامل موسسه کتابشهر ایران
به گفته وی، الگوی کاری این موسسه بدون شک مهمترین بخشی است که می‌تواند زمینه‌ساز تکرار تجربه موفق آن در امر ترویج کتابخوانی باشد؛ موسسه‌ای که در شمایل جدید فعالیت خود از سال 1383 شیوه فعالیت یکپارچه‌ای را پشت سر می‌گذراند.
شفیق در این‌باره می‌گوید: کتاب شهر در حقیقت یک شرکت صددرصد متعلق به سازمان تبلیغات اسلامی است که عهده‌دار مدیریت و سیاستگذاری و توسعه ویترین کتابهای سازمان تبلیغات است. این موسسه در واقع به فعالیت واحدهایی با عنوان کتابسرا که تا قبل از آن در سازمان به فعالیت می‌پرداختند، انسجام داد و مزیت کاربری آنها را توسعه داد.
وی ادامه می‌دهد: در ابتدا نحوه کار این کتابفروشی‌ها اینطور بود که مدیرانش کارمندان موسسه بودند اما رفته رفته دفاتر تبدیل به کارگزاری شد که تفاوتش با شکل قبل از آن، در نحوه مدیریت آن است. از نظر من کتابفروشی مجموعه‌ای است از فضای تجاری، دکور، محتوا و فروشنده. ما در کتابشهر برای هر کدام از این گزینه‌ها مناسب‌ترین را انتخاب می‌کنیم و در نهایت نیز هر فردی با ورودش به این موسسه به سمت یک خرید مناسب هدایت می‌شود.
فروشگاه کتابشهر بندرعباس
شفیق این فعالیت را در ادامه یک مزیت فرهنگی بالا برای موسسه خود عنوان می‌کند و می‌گوید: فکر نمی‌کنم بیشتر از 2 هزار کتابفروشی فعال در کشور داشته باشیم. ما اگر 40 عدد از این 2 هزار عنوان را اداره کنیم یعنی اداره حدود تقریبا 2 درصد کتابفروشی‌های کشور که رقم بسیار بالایی است. ضمن اینکه کتابفروشی‌های ما معمولاً با مساحت بالا است یعنی میانگین کتابفروشی ما 80 مترمربع است در حالی که میانگین کتابفروشی‌ها در کشور 40 مترمربع است. یعنی ما فروشگاه کتاب به معنی سوپرمارکت فرهنگی داریم. تنوع کتاب هم سیاست این مجموعه است.
بازنگری برای تامین سلامت روانی
وی ادامه می دهد: موسسه کتابشهر در فرآیند ارائه محصولات فرهنگی، قائل به نوعی بازنگری در خروجی آثار مکتوب کشور است، به این معنی که به اعتقاد ما تمامی آثار مکتوب منتشر شده در کشور قابلیت ترویج و معرفی به عنوان یک اثر برای مطالعه را ندارد. بر همین اساس موسسه کتابشهر نیز در فروشگاه‌های خود به ترویج و معرفی آثاری می‌پردازد که حس امنیت خاطر و سلامتی روحی و روانی بالایی را به مخاطب منتقل می‌کند.
مدیرعامل موسسه کتابشهر در پایان این گفتگو و در توضیح بیشتر گزینش آثار می‌گوید: در دنیایی که شما بمباران اطلاعاتی می‌شوید برای پیدا کردن آنچه که حقیقت یا نزدیک به حقیقت است، دچار مشکل هستید. این یعنی باید سعی کنید اطلاعاتی که وارد ذهنتان می‌شود از مجاری درست وارد شوند. به اعتقاد من بسیاری از کتابهای ما این روزها خیلی آشفته و پراکنده به مخاطب اطلاعات می‌دهد، یعنی انسانی که دچار بحرانی در زندگی‌اش شده است می‌گوید حالا این بحران را تبدیل کنم به کتاب. حالا کار ما در کتابهشر این است که کتاب‌هایی که بیشتر مردم را افسرده می‌کند، کمتر تبلیغ کنیم. گرچه این کتابها در بازار هستند که اگر کسی آنها را می‌خواهد، بتواند به آنها دسترسی پیدا کند ولی ما نباید ترویجش کنیم؛ این اساس کار کتابشهر در ارائه آثار است. اساسی که نوعی سلامت روحی و روانی را برای مخاطبان و مراجعان به فروشگاه‌های این موسسه فراهم می‌آورد.
حجت الاسلام والمسلمین سیدمهدی خاموشی در افتتاحیه فروشگاه شماره دو کتابشهر تهران
سهم هر بازدید کننده؛ هفت هزار تومان
موسسه کتابشهر و فروشگاه‌های کتابفروشی آن در حال حاضر از حیث اقتصادی به عنوان یک موسسه خودکفا به فعالیت در بسیاری از استانهای کشور مشغول است از تهران تا شهرهایی مثل بم، خاش، مبارکه، نهبندان و سمیرم.
فروشگاه‌های موسسه با وجود اینکه به طور عمده از حیث مکانی متعلق به سازمان تبلیغات اسلامی است اما از حیث درآمد و کارکرد اقتصادی متکی به گردانندگان آنهاست. این فروشگاه‌ها به طور عمده جدای از خرید کتاب برای ارائه عمومی از طریق کارگزار می‌توانند به واسطه موسسه کتابشهر نیز آثار قابل توجهی را با تخفیف مناسب دریافت و به مخاطبانشان ارائه کنند.
تعداد عناوین کتابهای موجود در فروشگاه‌های موسسه نیز به تناسب همین مساله و با توجه به اقبال عمومی از آنها متغیر است. به عنوان مثال فروشگاه کتابشهر بوشهر 21هزار عنوان کتاب را در محل خود به مخاطبان ارائه می‌کند و کتابفروشی دیگری در یک از شهرهای استان اصفهان در حدود 4600 عنوان اثر را به خوانندگان خود ارائه می‌دهد.
موسسه کتابشهر علاوه بر سامانه فروش کتاب اقدام به انتشار نشریه‌ای با نام ویترین نیز می‌کند. ویترین در واقع نشریه‌ای است که برترین آثار به منظور معرفی به مخاطبان فروشگاه‌های کتابشهر را در قالبی متنوع به آنها معرفی می‌کند و هر فرد حاضر در این فروشگاه می‌تواند نسخه‌ای از آن را به منظور راهنمایی شدن در امر خرید به صورت رایگان دریافت کند که این موضوع نیز نشان از نگاه مدیریتی روزآمد این موسسه در برقراری ارتباط با مخاطبان خود است.
یک تخمین ساده از میران مراجعه و خرید کتاب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای موسسه کتابشهر نشان می‌دهد که سهم هر بازدیدکننده از خرید کتاب در این موسسه مبلغی بیش از هفت هزار تومان است که در روال اقتصادی این روزهای جامعه مبلغی قابل اعتنا به شمار می‌رود که نشان از موفقیت این الگوی اقتصادی در فروش کتاب دارد.
فروشگاه کتابشهر تهران
مطابق با آمار ارائه شده از سوی این موسسه در مهرماه سال جاری موسسه کتابشهر ایران بیش از 28 میلیون تومان و فروشگاه کتابشهر بوشهر نیز بالغ بر 25 میلیون تومان کتاب را برای مخاطب متوسط 160 نفر در روز برای تهران و 300 نفر در روز برای بوشهر بوده است در حالی که در فروشگاه زاهدان این آمار به حضور 900 نفر در روز و فروش نزدیک به 5 میلیون تومان در ماه به ثبت رسیده است.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتابشهر در مجموع تمامی استانداردهای لازم برای ایجاد یک فروشگاه فرهنگی را در خود جمع کرده است. مساحت، زیبایی، تعدد آثار و نیز انتخاب شیوه‌ای مطلوب برای ارائه کتاب به مخاطب ساختاری است که می‌تواند الگوی مناسبی جهت ارائه و معرفی کتاب در تمام کشور را برای سایر نهادهای دولتی و غیر دولتی مشابه فراهم کند.
الگوی کتابشهر یکی نمونه موفق برای مبدل کردن فرهنگ خرید کتاب به عنوان بخشی از لاینفک از سبد اقتصادی خانوار است. نمونه‌ای که ساختار آن الگویی مناسب برای ایجاد دسترسی آسان جامعه به کتاب و محصولات فرهنگی مناسب در جامعه را فراهم می‌آورد و حتی می‌تواند منبع الهامی برای خلق تجربه‌های تازه‌ای از این دست بشود.
نظر شما