جنبه ایدئولوژیک و مذهبی جهاد اقتصادی مغفول مانده است

به گزارش خبرنگار مهر، نشست بازخوانی مفهوم جهاد اقتصادی از منظر مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با سخنرانی دکتر علی طیب‌نیا استاد اقتصاد، عصر سه شنبه 20 دی‌ماه در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برگزار ‌شد.

این نشست یازدهمین و آخرین نشست از سلسله نشست هایی بود که به همت گروه مطالعات توسعه اسلامی مؤسسه تحقیقات و توسعه اقتصادی دانشگاه تهران برگزار شد.

علی طیب نیا در ابتدای این نشست با بیان اینکه جهاد اقتصادی مفهومی است که درک ماهوی آن نیازمند تعمق در چگونگی نسبت یافتن عمل جهادی با عمل اقتصادی است، گفت: لیکن عمل اقتصادی خود در منظومه ای از ارکان و روابط قابل درک است.

طیب نیا اظهار داشت: در نظام متعارف غربی، عمل اقتصادی همراه با اصول و مفاهیم دیگری در رابطه با حداکثرسازی نفع شخصی البته متکی به جهان بینی خاص قرن هفده به بعد، حداکثرسازی سود بنگاه، عقلانیت اقتصادی، نقش بازار و سرمایه داری قابل درک است.

وی تصریح کرد: در مقابل مفهوم جهاد در شبکه ای از مفاهیم مبتنی بر جهان بینی اسلامی معنا می یابد، لذا برای فهم جهاد اقتصادی ضروری است که به سؤالاتی پاسخ داده شود که در این مجال به دنبال طرح تأملاتی در جهت حل و فصل این سؤالات خواهیم بود.

این محقق و استاد دانشگاه در ادامه گفت: آیا مفهوم عمل جهادی در عرصه اقتصاد در مدل یا الگوی متعارف غربی قابل هضم است؟ اگر نه، چگونه و در چه مواضعی این مفهوم با یک الگوی بدیل که در اینجا الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است تلاقی پیدا می کند؟

وی افزود: عرصه عمل اقتصادی اهتمام به مناسبات دنیایی است در حالی که مفهوم جهاد مبتنی بر نگرشی که حیات آخرتی را طلب می کند در چه بستر نظری این دو با هم قابل جمع هستند؟

طیب نیا با بیان اینکه تعارفی که در مورد جهاد اقتصادی مطرح شده درست است گفت: اما باید در نظر داشت که جنبه ایدئولوژیک و مذهبی جهاد اقتصادی مغفول مانده است. جهاد به عنوان یک اسم به معنای جنگ است اما به هر جنگی جهاد گفته نمی شود بلکه جهاد دارای بار ایدئولوژیک و بار ارزشی مخصوص به خود است.

طیب نیا با بیان اینکه جهاد از مفاهیم اساسی اسلام است، اظها کرد: بنابراین مفهوم آن ارتباط اساسی با جهان بینی اسلامی دارد. قبل و بعد از انقلاب اسلامی برنامه های مختلف اقتصادی اجرا شد که با فرهنگ و ویژگی های سنتی ما همخوانی نداشت. تلاش در این جهت را نمی توان جهاد اقتصادی نامید.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: جهاد اقتصادی تلاش مجدانه و ایثارگرانه در جهت حل مشکلات اقتصادی کشور با توجه به ارزش های اسلامی و واقعیت های دینی جامعه است. در شناسایی وضع موجود باید واقعیت ها را وارد الگو کرد؛ حتی انسان جهادگر اسلامی را می توان در مقابل انسان اقتصادی غربی قرار داد.

به گزارش مهر، در این مراسم دکتر فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران هم حضور یافت و پس از سخنرانی دکتر طیب نیا طی سخنانی با تشکر از دست اندرکاران برگزاری این گونه نشست ها این موضوع را بسیار مهم خواند و گفت: مسئولیت سنگین و حجم کاری باعث می شود که نتوانیم در این نشست ها حضور یابم و از آن استفاده کنم. کاش می توانستم در این نشست ها حاضر می شدم و از مطالب مطرح شده استفاده می کردم.

وی با بیان اینکه سطح علمی دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران از آن دوران زمان تحصیل ما بسیار بالاتر است، اظهار امیدواری کرد که مکتب اقتصادی دانشگاه تهران توسط اساتید و دانشجویان این دانشگاه تدوین و راه اندازی شود تا گام هایی در جهت توسعه و رشد کشور برداشته شود.