"آشوربانیپال"؛ سنگ نوشته ای غریب در میان صخره های ایلام

به گزارش خبرنگار مهر، سنگ نوشته ها بخشی از تاریخ  کهن کشور ما هستند که  با حکاکی و حجاری خاص خود روایتگر زندگی و حکومت گذشتگان هستند.

استان ایلام با داشتن سنگ نوشته های متعدد از دورانهای مختلف تاریخی یکی از مناطق ویژه کشور از این لحاظ است که هر یک روایتگر بخشی از تاریخ کهن استان و دوره های دیگر است.

به روستای "گل گل" واقع در 25 کیلومتری شهر ایلام بین مرکز استان و شهرستان ملکشاهی در میان تنگه ای بزرگ با صخره ای مرتفع رفته ایم تا به تحقیق در مورد یکی از سنگ نوشته های مهم استان ایلام یعنی سنگ نوشته آشوری بپردازیم.

این سنگ نوشته در شمال روستای گل گل قرار دارد ولی خبری از تابلو راهنمایی و مسیر مناسب برای دیدن این اثر مهم تاریخی نیست و باید با زحمت فراوان به این سنگ نوشته رسید.

این صخره مرتفع، به ظاهر ساده به نظر می رسد ولی تاریخی کهن در این صخره نهفته است که مربوط به تمدن آشوری است و توسط "آشور بانیپال" ساخته شده است.

آشور بانیپال آخرین فرمانروای مقتدر آشوریان بود که به دلیل علاقه به دانش و ادبیات، اطلاعات زیادی را روی الواح حکاکی کرده است.

جنگهای مشهور آشور بانپیال و دولت عیلام تا سال 640 ه ق و تا نابودی دولت عیلام ادامه داشته و این پادشاه در این سرزمین نیز آثاری به جای گذاشته است.

در کتیبه‌های آشوری و نوشته های شلمنصر سوم، آشور بانیپال در خورس آباد و نینوا در بین النهرین بارها عنوان شده است که شهر ایلامی "مدکتو" را با خاک یکسان کرده اند و مردمان و ساکنین آن را از زیر تیغ گذرانده اند.

به نزدیک صخره که می رسیم، یک جعبه آهنی بر روی صخره خودنمایی می کند که در میان این صخره ها بدون هیچ هویتی رها شده است.

مسئولان حتی به خود زحمت نداده اند یک مسیر مناسب یا حداقل یک تابلو راهنما را برای رسیدن به این سنگ نوشته تهیه کنند و هر کسی نسبت به این نوشته اطلاع نداشته باشد، نمی تواند به راحتی این سنگ نوشته را پیدا کند.

این اثر تاریخی بر روی صخره تنگه حک شده که توسط خود آشور بانیپال ساخته شده است و پس از انقراض دولت بر سر راه باستانی ساخته شده است.

وجود سرسبزی و درختانی در کنار این اثر مهم تاریخی می تواند برای گردشگران جالب توجه باشد و هم نیازهای گردشگری توریستها را از نظر بصری تامین کند هم آنها را به دیدن آثار تاریخی وادارد که این امر نیازمند معرفی بیشتر این اثر است.

به نزدیک این جعبه آهنی که می رویم با صحنه تاسف بر انگیز دیگری مواجه می شویم و آن نحوه حفاظت از این آثار تاریخی است که این اثر با چند قطعه آهن و یک قفل کوچک حفاظت می شود.

 قسمتی از توری وسط حفاظ شکسته شده است که البته  به دلیل فرسایش آثار، این شنگ نوشته چندان دقیق دیده نمی شود.

ولی آثار و برجستگی های روی صخره نشان از تاریخی بودن این سنگ نوشته دارد که البته هنوز رازهای مهم این سنگ نوشته به خوبی کشف نشده است.

یادگاری نوشتن که به  امری عادی در آثار تاریخی استان ایلام تبدیل شده است، از دیگر مواردی است که در کنار این اثر دیده می شود به نحوی که در زیر این اثر تاریخی نوشته هایی با زغال مشاهده می شود.

البته متن این نوشته تذکری به بازدید کنندگان برای حفظ اثر است و این نشان می دهد یا افرادی با دیدن وضعیت بد نگهداری دست به کار شده اند که خود به بازدیدکنندگان تذکر دهند که این مشکل و زشتی بصری نیز در صورت نصب یک تابلو توسط مسئولان امر ایجاد نمی شد.

اما سراغ قسمت اصلی یعنی سنگ نوشته می رویم که همان طور در اول گزارش ذکر شد نشان های دقیقی از سنگ نوشته وجود ندارد و مشخص است به مرور زمان از بین رفته اند.

بر روی سنگ نوشته آشوری طبق اعلام کارشناسان نقش برجسته یک سرباز آشوری به حالت ایستاده با کلاه خود و پیکان در دست با ماه و ستاره در بالای سر آن است، که به صورت نیم رخ حکاکی شده و البته در این سنگ نوشته چیز زیادی مشخص نیست.

در قسمت تحتانی این سنگ نوشته چند جمله با خط میخی حک شده و این اثر توسط آقای پرفسور لویی واندنبرگ بلژیکی در سال 1973 شناسایی و ترجمه شده است.

متن ترجمه شده سنگ نوشته آشوری

این اثر تاریخی طبق گفته کارشناسان مربوط به هزاره اول قبل از میلا با خط میخی است و قسمتهایی از خط توسط واندنبرگ ترجمه شده است.

"به آشور و خدایان (بزرگ که به طرف شاه محبوب ایستاده اند و چیره شده بر (زمینهای) دشمنانشان.

..... شاه جهان....پسر ....آشور پدر خدیان مرا نامزد کرد (برای پادشاهی در رحم مادرم ...) انلیل مرا برای تسلط بر روی زمین و مردم فراخواند.

سین و مردودک مرا بصریت رسیع و فهم عمیق بخاسیدند.

خدایان بزرگ از راه طلف در محفل خود (مرا به روی) تخت شاهی پدرم گذاشتند.آنها تسلط بر روی زمین و مردم را به من واگذار کردند.

شهر ...آرنا بیرون رفتند .... از آن من ... .... روی او، (شایش) کارهایی که من انجام دادم (من نوشتم) بر روی آن من.

بجای نهادم(این سنگ نبشته) را برای ترغیب شاهان، پسران(من) در آینده.

باشد که بعدا امیری در میان (شاهان) (پسران)  من که او را آشور و خدایان بزرگ برای تسلط بر روی زمین و مردم نامزد کند.

این ستون و تحسین خدایان بزرگ را ببیند و باشد که به تدفیت آن بپردازد و قربانی هایی بکند.

اما نکته آهن مجسمه را از جای آن بردارد، َآور و خدایان بزرگ و آن عده که روی این ستون نام برده شده به نظر خشم به او نگاه کناد: باشد که به طرفداری او در یک برخورد سلاح ها در میدان جنگ برخیزد و باشد که آنها را راهنمایی نکنند......باشد که آنها حکم شاهی او را براندازند و باشد که آنها نامش  را در زمین ضایع کنند."

این متن ترجمه ای بود که این این سنگ نوشته انجام شده است که حامی پیامها و رازهای نهفته ای است که هنوز کشف نشده اند.