زیستگاه سمندر لرستانی منطقه حفاظت شده می شود

محمد حسین بازگیر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با کمک همیاران طبیعت طی سال گذشته موفق به شناسایی زیستگاه های جدیدی از سمندر لرستانی در سطح استان شدیم که کسی انتظار وجود سمندر را در این مناطق نداشت.

وی با اشاره به تلاشهای صورت گرفته برای حراست از این گونه لرستانی، بیان داشت: در این راستا به همت محیط زیست لرستان پاسگاه محیط بانی در محل زیستگاه جدید این گونه زیبا و در معرض انقراض ایجاد شد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان لرستان ادامه داد: این پاسگاه طی سال گذشته با حضور معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور افتتاح شد.

بازگیر با تاکید بر اینکه سمندر یکی از گونه های منحصر به فرد لرستان است که در معرض خطر انقراض قرار دارد، ادامه داد: زیستگاه جدید کشف شده این گونه دارای وسعت 23 هزار هکتار است.

وی با تاکید بر اینکه پرونده تبدیل این منطقه به منطقه حفاظت شده تکمیل و به سازمان محیط زیست ارسال شده است، عنوان کرد: این پرونده در شورای عالی محیط زیست تا حدودی نهایی شده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان لرستان عنوان کرد: امید می رود به زودی طی سالجاری شاهد تبدیل زیستگاه جدید سمندر به منطقه حفاظت شده باشیم.

بازگیر با اشاره به فعال بودن پاسگاه محیط بانی در زیستگاه جدید سمندر لرستانی، افزود: خوشبختانه از این منطقه موردی از قاچاق سمندر نداشتیم و عمده مشکل ما به زیستگاههای این گونه در مرز مشترک با خوزستان بر می گردد.

وی ابراز امیدواری کرد که با ارتقا این زیستگاه به منطقه حفاظت شده سطح حفاظت از این گونه منحصر به فرد لرستانی افزایش یابد.

بنابر این گزارش سمندر لرستانی گونه ای از راسته دوزیستان دم دار است که در محیطی از بقایای جنگلهای بلوط حاوی آبهای خنک زیست کرده و بر پشت خود خالها یا نوارهای زرد و نارنجی چشمگیر روی زمینه قهوه ای دارند و زیر بدنشان زرد یا نارنجی قرمز است.

در حالیکه طی سالهای اخیر از سوی کشورهای عضو قرارداد حمایت از گونه های طبیعی(ساتیس) در قطر ممنوعیت معامله این گونه نادر در دنیا به تصویب رسیده است که فروش و عرضه این گونه زیبا در شهرهای مختلف کشور برای نگهداری در آکواریم های خانگی و همچنین بر روی سفرهای هفت سین همچنان استمرار دارد.

این در حالیست که در خانواده پهناور حیات وحش ایران راسته دوزیستان دم دار شامل 9 گونه سمندر بوده که اکثر آنها در شرایطی نامعلوم یا بحرانی به سر می برند. در بین این خانواده 9 نفره، سمندر کوهستانی لرستان در سال های اخیر تهدیدهای بسیاری را تجربه کرده و همچنان جمعیت این گونه با خطرات مختلفی روبروست.

نام این گونه ترکیبی از دو کلمه سام (آتش) و اندر (درمیان) بوده و به همین دلیل در برخی از کتب قدیمی او را فرزند آتش نامیده اند. در حقیقت جوامع محلی سمندر را نماد پاکی، شجاعت و انسان راست ‌کردار دانسته و در بین آنها از احترام ویژه ای برخوردار است.

نخستین عاملی که موجب شد سمندر لرستانی روند انقراض را آغاز کند، قاچاق بیش از حد این ‌گونه به دست سوداگران حیات‌ وحش بود. صادرات سمندر چنان رونق یافت که فروش سمندر در کنار خیابان و ماهی ‌فروشی‌ها به یک امر کاملا عادی تبدیل شد.

با نزدیک شدن به ایام نوروز فروش سمندر رونق بیشتری پیدا می‌‌‌کرد و در واقع هشتمین سین سفره عید سمندر بخت ‌برگشته محیط زیست ایران بود تا در نهایت در مسیر انقراض قرار گرفتن سمندر لرستانی به جلسه دو سال پیش کشورهای عضو قرارداد حمایت از گونه‌های طبیعی نیز کشیده شد.

در این جلسه بود که ممنوعیت خرید و فروش بین‌المللی سمندر لرستانی در دستور کار این اجلاس قرار گرفت و به تصویب همه کشورهای عضو نیز رسید.

در یک سال اخیر مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست بارها اعلام کرده اند که خرید و فروش گونه های در معرض خطری همچون سمندر ممنوع بوده و با متخلفان برخورد خواهد شد. این در حالی است که در نوروز امسال فروش سمندر لرستانی در اکثر نقاط کشور نسبت به سالهای گذشته با افزایشی غیر قابل باور روبرو شده بود.

این در حالیست که طی سال گذشته با کشف زیستگاه جدید سمندر لرستانی بارقه های امید برای حفظ این گونه منحصر به فرد شکل گرفت. پیدا شدن این زیستگاه جدید به عنوان هشتمین زیستگاه جهانی این گونه شاخص استان لرستان، خبری خوش برای تمامی فعالان عرصه محیط طبیعی و حیات وحش ایران و حتی جهان است.

اما آنچه در حال حاضر بسیار ضروری است، حفاظت از این زیستگاه جدید است. زیستگاه جدید سمندر از لحاظ اکولو‍ژیکی در درجه بسیار بالایی قرار گرفته و تشکلهای زیست محیطی استان خواستار ارتقای این زیستگاه به یک منطقه حفاظت شده هستند.