خرد مالکی؛ سدی در برابر توسعه کشاورزی/ شالیزارها تغییر کاربری می‌دهند

به گزارش خبرنگار مهر، یکپارچه ‌سازی اراضی و ادغام مزارع کوچک از مهمترین سیاستهای بنیادی در کشاورزی است که بدون پرداختن به این مهم، مکانیزاسیون کشاورزی و افزایش کارآیی در تولید دور از انتظار خواهد بود.

افزایش تقاضا برای مواد غذایی به سبب افزایش جمعیت و مصرف جهانی موادغذایی باعث افزایش تقاضا برای منابع محدود در بخش کشاورزی مانند زمین، آب، سرمایه، نیروی کار و غیره می شود بنابراین آینده جهان به سمتی است که کشاورزان خرده پا (با مزارعی در قطعات کوچک) افزایش یافته و مسئله کوچک شدن اراضی کشاورزی حادتر شود، در استان گیلان نیزدرصد بالای از تولیدات محصولات کشاورزی در شرایط نظامهای بهره برداری خرده مالک تولید می شود.

محصولات کشاورزی گیلان در شرایط نظامهای بهره برداری خرده مالک تولید می شود

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این باره گفت: مکانیزاسیون در تولید نمونه محصولات زراعی و کاهش هزینه های تولید نقش مهمی دارد از سوی مقدمه انجام این کار اجرای یکپارچه سازی اراضی است.

ایرج بنیادی افزود: اجرای طرحهای تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری چند سالیست در سطح استانهای مازندران و گیلان در حال انجام است.

وی اظهارداشت: تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری به معنای منظم کردن قطعات نامنظم و غیر هندسی به همراه ساخت و اجرای شبکه آبیاری و زهکشی به گونه ای که هر قطعه منظم تسطیح شده و به طور مستقل دارای کانال آبیاری با هدف  آبگیری و کانال زهکشی برای تخلیه زه آب به همراه جاده سرویس مناسب باشد.

معاون جهاد کشاورزی گیلان ادامه داد: بخش عمده اراضی شالیزاری در استانهای گیلان و مازندران در فصول غیر زراعی زهدار (آبگیر) بوده و امکان کشت دوم و استفاده مجدد از اراضی با هدف بالا بردن تراکم کشت عملا مقدور نیست.

وی یادآورشد: توجه به حساسیت و اهمیت محصول برنج در تامین نیاز غذایی کشور و با توجه به شرایط، وضعیت اراضی شالیزاری، مسائل و مشکلات در شرایط موجود، تجهیز و نوسازی و یکپارچه سازی این اراضی در راستای ایجاد زمینه های مناسب برای افزایش میزان بهره وری از منابع آب و خاک و امکانات و نهاده های موجود اجتناب ناپذیر است.

حال سئوال اینکه در حال حاضر چند درصد از شالیزارهای گیلان یکپارچه سازی شده است؟ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در پاسخ به این پرسش گفت: متاسفانه از سال 71 تاکنون تنها بیش از 34 درصد از شالیزارهای استان تجهیز و نوسازی شده اند.

اردشیر روحی ماسوله افزود: این طرح با توجه به خرد بودن اراضی در گیلان و تهدیداتی که در رابطه با بخش کشاورزی در استان وجود دارد باید هرچه سریعتر در این منطقه عملیاتی شود.

شالیزارهای گیلان باید در سریعترین زمان ممکن یکپارچه سازی شوند

وی اظهارداشت: هر زیر ساختی برای استان مثل اتوبان، راه آهن، فرودگاه یک فرصت است ولی همگام با این مزیتها باید مسائل بخش کشاورزی رشد پیدا کند یعنی در سریعترین زمان شالیزارها یکپارچه سازی شود.

وی با بیان اینکه تا پایان برنامه پنجم ساله پنجم توسعه باید تمامی اراضی شالیکاری گیلان یکپارچه سازی شوند، ادامه داد: برای اجرای این طرح علاوه بر استقبال کشاورزان، پیمانکاران خوبی نیز تربیت شده اند.

تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری از گامهای مهم ایجاد زیربنای لازم برای تولید هرچه بیشتر محصول برنج است، هدف از این عملیات مرتب کردن اراضی شالیزاری، افزایش راندمان آبیاری، افزایش راندمان ماشین آلات و تسریع در مکانیزاسیون، کاهش هزینه تولید، برقراری امکان مدیریت مستقل برای هرکرت، تجمیع قطعات پراکنده، احداث جادههای زراعی، فراهم کردن زمینه جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، بالا بردن قابلیت زهکشی اراضی برای توسعه کشت دوم بعد از برنج و در یک جمله استفاده بهینه از منابع آب و خاک و نهاده هاست.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی گیلان نیز در این ارتباط به مشکلات اساسی مزارع سنتی شالیزاری اشاره کرد و گفت: مسطح نبودن زمین، مشکل حمل محصول، فقدان کانالهای آبیاری و زهکشی، باتلاقی بودن برخی مزارع، عدم قابلیت کشت مکانیزه، تعداد زیاد مرزها، زیاد بودن هزینه تولید از مشکلات مهم مزارع سنتی است.

احمد زارع همچنین عدم امکان کشت دوم، مشکل آبیاری، عدم استفاده از ماشین ‌آلات، نبود وجود جاده دسترسی، فقدان امکان مدیریت مصرف نهاده‌ ها، پراکنده بودن مالکیتها، وجود کرتهای کوچک، نداشتن مدیریت مستقل را از دیگر مشکلات مزارع سنتی عنوان کرد.

تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در مدیریت بهینه آب، خاک و نهاده های کشاورزی موثر است

وی اظهارداشت: استفاده بهینه از اراضی زراعی با شناخت و بکارگیری روشهای مناسب مطالعاتی - اجرایی، از اهم اهداف توسعه کشاورزی در هر منطقه جغرافیایی است.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی جهاد کشاورزی گیلان ادامه داد: یکپارچه سازی اراضی در قالب کلی " تجهیز و نوسازی اراضی " و با اهداف اصلی از قبیل افزایش بازده تولیدات کشاورزی، بالا بردن راندمان آبیاری و به تبع آن استقرار کشت پایدار، بهبود شرایط زیست روستایی، چند سالیکه به مثابه شیوه ای کارآمد در اراضی استانهای شمالی اجرا می شود.

به هر حال تغییر کاربری اراضی مستعد شالیکاری استانهای شمالی با توجه به توسعه زیر ساختهای عمرانی از قبیل ایجاد بزرگراه، راه آهن، فرودگاه و غیره یک تهدید جدی در استان مطرح است از اینرو شتاب بخشیدن به روند اجرای طرح تجهیز و نوسازی اراضی در این منطقه ضرورتی اجتناب ناپذیر است.