به گزارش خبرنگار مهر، هفته گذشته در اجلاس کمیته میراث جهانی بونسکو در روسیه بار دیگر پرونده مسجد جامع اصفهان و گند قابوس گرگان مورد بررسی قرار گرفت و این دو بنا علیرغم تمامی چالشهای پیش رو در نهایت در لیست آثار جهانی ثبت شدند.
این درحالی بود که پیش از این بر سر معرفی پرونده روستای صخره ای میمند و یا گنبد قابوس اختلاف نظرهایی وجود داشت که در نهایت گند قابوس برای این امر مهم انتخاب و معرفی شد.
اینکه چرا روستای میمند با 13 هزار سال سابقه تاریخی در این فهرست جای نگرفت جای آسیب شناسی جدی دارد و دلایل این مسئله باید مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد.
با این وجود همچنان روزنه هایی از امید در دل فرهنگ دوستان کرمانی وجود دارد چون ایران پرونده کاخ گلستان و روستای تاریخی میمند را برای ثبت جهانی در اجلاس آتی پیشنهاد داده است که طی این مدت کارشناسان یونسکو با حضور در این روستا شرایط ثبت جهانی را مطالعه و بررسی می کنند.
اما این نخستین باری نیست که کارشناسان یونسکو و میراث فرهنگی نسبت به بررسی این روستا دور هم جمع می شوند و تصمیمگیری می کنند، تصمیمهایی که پشت در بی تدبیری برخی دستگاهها مانده است و اجرای آنها به آینده موکول شده است.
آغازی بر ثبت جهانی میمند
برای اولین بار در سال 80 پایگاهی پژوهشی برای انجام کارهای مطالعاتی و اجرایی در این روستا ایجاد شد و همزمان نیز تکمیل پرونده ثبت جهانی روستا نیز در دستور کار قرار گرفت این پرونده شامل آداب و رسوم زندگی مردم روستا، ساختار روستا و نوع معماری و حتی روابط انسانی حاکم بر روستا و روند زندگی ساکنان آن بود که به صورت چیکیده مستندی از کلیه احوال این روستا مهیا شد.
اما در همان ابتدا نیز مشکلات یکی پس از دیگری نمایان شد، وجود ساختمانهای دولتی با ظاهری تمایز با معماری اصیل روستا، وجود کابلهای مخابرات و سیمهای برق و آسفالت برخی مناطق روستا تنها قسمتی از این عوارض نا متناسب با مناسبتهای سنتی روستای صخره ای میمند است.
بارها برای رفع این مشکلات با مسئولان دستگاههای مرتبط جلسه گذاشته شد و تصمیمگیریهایی نیز در راستای اصلاح آنها انجام شد اما ثبت تاریخ کهن 12 هزار ساله روستای میمند همچنان در انتظار تدبیر به موقع مسئولان برخی دستگاههای است.
مختصری درباره میمند
روستای میمند از نخستین سکونتگاههای بشری محسوب می شود که مردم محلی در زمانی معادل 12 هزار سال قبل اقدام به کندن این روستا در صخره های یک دره کردند.
خانه های این روستا مشتمل بر چندین اتاق است و نوع کندکاری به گونه ای بوده است که نور کافی و همچنین دمای مناسب برای فصول مختلف سال دارد بطوریکه در تابستان خنک است و در زمستان گرم و مطبوع است.
پس از گذشت 12 هزار سال همچنان مردم در این روستا زندگی می کنند و مناسبات زندگی مردم میمند در بسیاری موارد همان مناسبات 12 هزار سال قبل است.
رواج پارسی پهلوی در میمند
نکته قابل توجه اینکه مردم میمند همچنان از الفاظ و واژه های کهن استفاده می کنند که ریشه در پارسی پهلوی دارد.
تمام این مسائل در حالی در خصوص این نخستین مرکز تجمع بشری ذکر شد که گویی این افتخارات و تفاسیر برای ثبت جهانی میمند کافی نبود و به دلایلی نام این روستا از لیست ثبت جهانی حذف شد که در نهایت عکس العمل نماینده مردم شهرباباک در مجلس شورای اسلامی را در برداشت که طی نامه ای گلایه آمیز به آن اشاره کرد.
با تمام این دغدغه ها فرصت ثبت جهانی میمند از دست رفت و باید برای ثبت جهانی این روستا دو سال دیگر انتظار کشید و باز هم جلسه برگزار کرد و منتظر ماند که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
علی محمدی، کارشناس تاریخ و تمدن استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: روستای میمند یکی از قدیمی ترین روستاهای جهان محسوب می شود که به دلیل نوع معماری و دست نخوره باقی ماندن مناسبات بشری در آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
وی اظهارداشت: این روستا در شهرستان شهربابک قرار دارد و در کنار ارگ قدیم بم از افتخارات تاریخی استان کرمان محسوب می شود.
محمدی ادامه داد: با وجود گذشت هزاران سال از کندن این روستا در دل کوه مردم میمند همچنان در همین خانه های کندکاری شده زندگی می کنند و از این نوع زندگی نیز کاملا راضی هستند و سعی دارند سنتهای کهن خود را حفظ کنند.
وی ادامه داد: به جرات می توان گفت: میمند با وجود صدها خانه در دل کوه از جمله بی نظیر ترین روستاهای ایران با چشم اندازی بسیار زیبا و دیدنی است.
هتل صخره ای میمند مصوبه ای که اجرا نشد
محمدی ادامه داد: در صورت ثبت جهانی این روستا که مدتهاست مطرح شده اما تا کنون به جایی نرسیده است این روستا مورد حمایت یونسکو قرار می گرید و از امتیازهای مادی و معنوی این نهاد بین المللی استفاده خواهد کرد و تاثیر بسزایی نیز در جذب گردشگر خارجی خواهد داشت.
وی در خصوص وجود ساختارهای گردشگری در روستا گفت: هم اکنون این روستا با محوریت گردشگری در حال توسعه است و گردشگران می توانند در خانه های دست کند سکونت یابند اما میمند که قرار بود در آن هتل صخره ای احداث شود از داشتن یک مرکز سکونت گردشگران محروم است.
محمدی افزود: متاسفانه اقدامی در راستای رفع برخی سازه های غیر متناسب با ساختار روستا نیز نمی شود و با وجود هشدارهای پی در پی میراث فرهنگی برخی دستگاهها چشم و گوش خود را برای رفع این نابسامانی در سازه های میمند بسته اند که نتیجه اش هم درنهایت جایگزین شدن گند قابوس به جای میمند برای ثبت جهانی شد.
معاون میراث فرهنگی کرمان نیز در خصوص روستای میمند می گوید: این روستا از مهمترین افتخارات تمدن ایران زمین است که در صورت ثبت جهانی مورد توجه بین المللی قرار می گیرد هر چند که هم اکنون نیز شاهد حضور گسترده گردشگران داخلی و خارجی است.
وجود سازه های نامتعارف تهدیدی برای ثبت جهانی میند
محسن موحدی افزود: پرونده روستای میمند برای ثبت جهانی مهیا شده است که در این راستا سالهای وقت صرف شده و مستند سازی انجام گرفته است.
وی با اشاره به بررسیهای ارزیاب یونسکو برای ثبت جهانی گفت: باید برای رفع هر گونه مشکل در اسرع وقت نسبت به رفع برخی مشکلات و حذف آنها اقدام کرد.
موحدی رعایت منظر روستای میمند را در مسیر ثبت جهانی بسیار مهم دانست و گفت: باید معماری کهن در این روستا رعایت شود و همه چیز بومی سازی باشد و در این راه دستگاههای مختلف باید همراهی کنند.
وی ادامه داد: میمند تنها روستای جهان است که همچنان روابط سنتی در آن پای برجاست و سابقه دریافت جایزه ملینا مرکوری را دارد که یکی از جوایز معتبر بین المللی است که با همکاری یونسکو و ایکوموس از سوی دولت یونان اهدا می شود.
روستای میمند با وجود این هیاهوهای عصر کنونی برای ثبت جهانی و دور از های و هوی زندگی شهری سالهاست روزگار می گذراند و زندگی مردم این روستا که در دل کوه میمند روزگار می گذرانند روز و شب می شود اما در سوی دیگر سکه وظایفی است که بر عهده مسئولان و رسانه ها برای پاسداشت این تمدن کهن است و در عرصه کنونی به ثبت جهانی این تمدن ختم می شود و امیدواریم در نهایت نتایج جلسات متعدد برای رفع مشکلات میمند در راه ثبت جهانی بر طرف شود.
...............................
گزارش: اسما محمودی
عکس: حمید صادقی
نظر شما