۱۹ اسفند ۱۳۸۳، ۱۳:۳۵

معدل ادبيات در كارنامه ي نشر 83 / طرح ديدگاه هاي 19 صاحبنظر كتاب و نشر در گفت و گو با مهر

سيميندخت وحيدي - شاعر ، ناصر ايجادي - مدير نشر قصيده سرا ، محمود رضا برازش - مدير نشر به نشر ، ذكايي - مدير نشر آرويج ، سعيد وزيري - نويسنده و مدير نشر واج ، محمد كاظم كاظمي - شاعر و منتقد ادبيات ، سميرا اصلان پور - نويسنده ، حسين زادگان - مدير نشر ققنوس ، علي رستمي پور - مدير نشر نورالثقلين ، ضياء الدين ترابي - شاعر و منتقد ادبيات ، سيميندخت وحيدي - شاعر ، شاهرخ تندرو صالح - نويسنده و منتقد ادبيات و ... در خصوص معدل ادبيات در كارنامه ي نشر 83 با گروه فرهنگ و ادب مهر سخن گفتند كه نظرات آنها در پي مي آيد :

شاهرخ تندرو صالح : سال 83 تب نوآوري هاي تصنعي در مدعيان جوان فروكش كرد / ادبيات مكتوب در قياس با گذشته ، معدل بالاتري نمي گيرد
شاهرخ تندرو صالح - نويسنده و منتقد ادبيات ، گفت : سال 83 ادبيات در حوزه ها و گرايشات مختلف ، نمود خاصر خود را داشت ، مي توان گفت كه معدل ادبيات در كارنامه ي نشر 83 ، بالاتر از سالهاي گذشته نيست ، در اين زمينه حتي اگر با آمار و ارقام آثار منتشره ي ادبي هم رو به رو شويم ، به همين نتيجه خواهيم رسيد .

اين نويسنده و منتقد ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : تنها اتفاقي كه در سال 83 درحوزه ي ادبيات ، شاهد بوديم ، فروكش كردن تب نو آوري هاي من درآوردي و تصنعي و گرايشات مدرن و پست مدرن درمدعيان جوان اين گرايشات و نظريه ها بود . 

شاهرخ تندروصالح كه در وادي  " شعر" نيز تجربياتي مكتوب دارد ، تصريح كرد : اهالي ادبيات در سال 83 نيز، به ضرورت رسيدن به مخاطب جدي خود توجه كردند ، با اين حال ، احساس مي كنم كه بازار ترجمه ، امسال داغ تر بود كه نمونه ي آن حضور آثار ترجمه اي متعدد در همه ي رشته هاي ادبي ، خصوصا داستان و رمان است . 

تندرو صالح كه تا به حال ، پژوهش هايي تفصيلي در خصوص كاركردهاي " ادبيات مهاجرت " از خود به ثمر رسانده است ، ياد آور شد : البته در اين ميان ، ادبيات ما از مباحث جامع شناختي از نگاه آكادميك هم غافل نماند و در بخش توليدات داخلي و آثار نويسندگان داخل كشور ، مصداق هايي دراين زمبنه وجود دارد .    

محمد كاظم كاظمي : نگران ادبيات نيستم / مردم ، بالاخره به ذوقيات خود باز مي گردند
محمد كاظم كاظمي - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : سال 83 براي من ، سال كم خبري از ادبيات و جريان نشر آثار ادبي بود ، چون در امسال بيشتر در خانه ماندم و به نوشتن و كارهاي شخصي مشغول شدم ، ضمن اين كه از محافل ادبي هم تا اندازه اي دور بودم .

اين شاعر مهاجر افغاني در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : در يك ارزيابي كلي مي توانم بگويم كه ما سال به سال شاهد كاهش استقبال مردم از آثار ادبي و كتاب هايي كه در اين حوزه منتشر مي شوند ، هستيم كه تاسف بار است .

محمد كاظم كاظمي : موج روش هاي جديد ارتباطي در سالهاي اخير قدري فراگير شده و ذهنيت اهل قلم و مطالعه را به خود مشغول كرده است .

محمد كاظم كاظمي كه شعر" پياده آمده بودم ... " را سروده است ، تصريح كرد : با نگاهي به وضعيت كلي كتاب ها وحضوردر كتابفروشي هاي شهر مي توان متوجه اين عدم علاقه ي عمومي به كتاب هاي ادبي شد ، وقتي قفسه هاي كتاب هاي ادبي ، روز به روز ، لاغر و لاغرتر مي شوند و كتاب هاي كمك آموزشي و آموزش كامپيوتر جايگزين آنها مي شوند ، چگونه مي توان از رونق كتاب هاي ادبي حرف زد ؟ اين ركود در كل كشور وجود دارد ، در كتابفروشي هاي شهر مشهد هم ديده مي شود ، اين كه مشخصا كتابهاي شعر و داستان ، جاي خود را به  كتابهاي ديگري داده اند ...


كاظمي ياد آور شد : اين كه آيا اقبال مردم به كتابهاي ادبي بيشتر مي شود يا خير ، موضوع مهمي است كه به نظرم اين موضوع اتفاق مي افتد ، اما اين كه از طريق كتاب خواهد بود و يا ساير رسانه هاي ارتباطي ، در آينده مشخص مي شود ، چرا كه موج روش هاي جديد ارتباطي در سالهاي اخير قدري فراگير شده و ذهنيت اهل قلم و مطالعه را به خود مشغول كرده است و به اعتقاد من يكي از دلايل غفلت مردم از كتاب ، همين بود ، اما مي توان اميدوار بود كه در آينده فرو بنشيند . 

وي گفت : در چند سال اخير گرايش شديدي از سوي مردم نسبت به كتابهاي كامپيوتري احساس شد ، اما مدتي كه بگذرد ، مردم ما بالاخره به ذوقيات خود باز مي گردند و از اين بابت جاي نگراني نيست . هرچند توجه نكردن مردم به ادبيات ، قطعا زمينه هاي اجتماعي هم دارد ، مثلا وقتي كه جرياني مانند جنگ ، زلزله و ... پيش مي آيد ، شاعران بيشتر به احساس خود مراجعه مي كنند ، مردم هم به خواندن اين آثار مي پردازند .

سيد علي صالحي : ناشران معتبر ما در سال 83 در حوزه ي ادبيات كم كاري كردند / آثار ادبي امسال از نظر كمي راضي كننده است
سيد علي صالحي - شاعر و محقق ادبيات ، گفت : " ادبيات " ، در مقايسه با سالهاي پيش ، به شكلي كه انتظار مي رفت رشد كمي وسيعتري پيدا كند ، اين امكان را پيدا نكرد ، اما مي توان گفت كه تعداد آثار منتشره ي ادبي در سال 83 ، كمتر از سال 82 هم نيست .

اين شاعر و محقق ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگارفرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : با درنظرگرفتن روند جمعيتي و زماني و با توجه به اين كه چند ميليون نوجوان در كشور ، در اين فاصله ي زماني وارد مرحله ي جواني مي شوند و درصدي از آنها به مقوله ي كتاب و مطالعه مي پردازند ، طبعا بايد شمارگان و تعدد و تنوع كتاب درحوزه ي ادبيات بيشتر شود ، كه در سال 83 عملا اين اتفاق نيافتاد ، اما نسبت به سال گذشته ، افت كمي هم احساس نمي شود .

سيد علي صالحي تصريح كرد : كتابهاي ادبي در سال 83 در بخش كمي ، رضايت بخش است ، البته بن بست هايي هم در حوزه ي كتابهاي ادبي در سال گذشته وجود داشت كه برخي از آنها مانند مسئله ي كاغذ نوظهور بودند ، اما برخي ديگر از مشكلات ، عمر و عمق بيشتري داشته اند و ربط خاصي به سال 83 ندارند .

اين شاعر و محقق ادبيات با اشاره به وجود حلقه ي مشكلات درحوزه ي نشر كتاب اظهار داشت : در واقع بايد گفت كه از حيث محتوايي ، كتابهاي ادبي در سال 83 نتوانستند با توجه به مشكلات ياد شده ، جوابگوي نياز مخاطبان خود باشند ، اما باز هم تاكيد مي كنم كه از نظر كمي افت خاصي ديده نمي شود . البته در دهه ي اخير ، عادت و رسم زمانه اين بوده است كه اگر ناشري در سال 83 به دلايل عديده كم كار شده است ، ناشران جوان و تازه كار ديگري با فعاليت بيشتر ، جاي ناشر پرسابقه و فعال را پر كرده اند ، اما نبايد فراموش كرد كه ناشران معتبر و سرشناس ما در سال 83 در حوزه ي ادبيات كم كار بودند .

كامران پارسي نژاد : معدل ادبيات در سال 83 بيشتر از پانزده نيست / ادبيات درايران دچارچالش ها و دام گستري هاي خطرناكي است / ناشران در پي اندوخته ي بيشتر هستند
كامران پارسي نژاد - نويسنده ، پژوهشگر و منتقد ادبيات داستاني ، گفت : مدتي است كه ادبيات در هاله اي از ابهام فرور فته است و در پرده ي پوشيدگي نهان مانده است .

اين نويسنده ومنتقد ادبيات داستاني در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : ژرف كاوي وموشكافي اين عرصه ي عظيم ، به منظور آشكار داشتن چهره  و به تعبيري معدل يابي ادبيات درطي سال گذشته يقينا نيازمند آگاهي وشناخت انديشمندان ومتخصصين زبردست است تا به گرداب پندارهاي بي سامان وبي بنيان نيافتد .

وي در ادامه گفت : برهيچكس پوشيده نيست كه ادبيات درايران دچارچالش ها ودام گستري هاي خطرناكي است كه در اين ميان وادي نشر وچاپ يكي از آنها به حساب مي آيد . در اين رهگذر ادبيات كشور بيشترين ضربه را دريافت كرده است . اگر بپذيريم كه ادبيات در عرصه ي چاپ در سال گذشته معدل خوبي به دست نياورده به آن معنا نيست كه بخواهيم به طورمطلق نويسنده اي فرهيخته را متهم سازيم .

پارسي نژاد گفت : بسياري از نقايص كار به همان عرصه هاي چاپ ونقش آفريني ناشران بازمي گردد كه تنها درپي كسب اندوخته بيشتري هستند.همان طور كه همگان مي دانند غالب ناشران ما اطلاع مكفي ازعرصه ي ادبيات نداند ودرگونه ي انديشمندان و صاحب نظران قرار نمي گيرند. كم پيدا مي شود ناشري كه خود نويسنده باشد وبه جريان هاي ادبي روز واقف باشد وبه نوعي از شيوه هاي خلق ادبيات آگاه .

وي تصريح كرد : واي به روزي كه اين افراد بخواهند وارد جريان هاي سياسي روزشوند وناآگاهانه خود را دراختيارگروه ها قراردهند. از اين رو مي بينيم كه اگر ادبيات درسال گذشته با بي مهري مواجه شده ، نبايد تعجب كنيم چراكه برنامه ريزي هاي غير اصولي ناشران وعدم حمايت بنيادين آنها از ادبيات ، خاصه ادبيات داستاني باعث شده تا اين گستره ي عظيم درسال گذشته افول كند و معدل پايين تراز پانزده را به دست آورد .

مدير نشر شباويز : بايد از رواج آثار ترجمه اي جلوگيري كنيم / نويسندگان جوان در سالهاي اخير به كيفيت ادبيات ما افزوده اند
فريده خلعتبري - مدير نشر شباويز ، گفت : اگر مي خواهيم ادبيات نمره ي خوبي بگيرد ، بايد از رواج آثار ترجمه اي جلوگيري كنيم ، الان در دنيا استقبال خوبي از آثار نويسندگان ما مي شود ومن فكر مي كنم كه ما در ادبيات هيچ نيازي به ترجمه نداريم .

اين ناشردر گفت وگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب ، افزود : مهمترين چيزي كه درسال 1383به نشرادبيات درايران لطمه زد ، نبود كاغذ وبه تبع آن انتشار نيافتن آثار ادبي بود كه براي امسال آماده شده بود وبعد ازاين مشكل انتشارترجمه هاي ادبي اززبان هاي ديگراست كه هيچ سودي به حال فرهنگ وجامعه ادبي ما ندارد و متاسفانه به اين وسعت منتشر مي شوند .

فريده خلعتبري  : من به عنوان يك ناشرمدتهاست هيچ كتاب ترجمه اي منتشرنكرده ام چون اعتقاد دارم ادبيات ايران آنقدرپربار است كه ما نيازي به ترجمه از زبان هاي ديگر نداريم . بايد به نويسنده ها ايراني امكان رشد داده شود تا تجربه كنند وبه غناي ادبيات بومي ما بيافزايد .  

وي تصريح كرد : من به عنوان يك ناشرمدتهاست هيچ كتاب ترجمه اي منتشرنكرده ام چون اعتقاد دارم ادبيات ايران آنقدرپربار است كه ما نيازي به ترجمه از زبان هاي ديگر نداريم . بايد به نويسنده ها ايراني امكان رشد داده شود تا تجربه كنند وبه غناي ادبيات بومي ما بيافزايد .

خلعتبري در پاسخ به اين سوال كه نمره ي ادبيات دركارنامه ي نشرامسال چند است ؟ گفت : به نسبت پارسال ازنظرتعداد كمي آثار، نمره ي خوبي نمي گيرد ، اما اين راهم بايد بدانيد كه نويسنده هاي ما تلاش خودشان را مي كنند ، واقعا مي توانم بگويم كه حق نويسنده هاي ايراني اين نيست ، آنها سعي وتلاش مي كنند . بايد امكانات لازم در اختيار نويسنده هاي ما قرارگيرد.

اين ناشر تصريح كرد : حق التاليف يك جز كوچكي از اين حمايت ها است . براي نويسندگان ايراني امتيازات جهاني هم مطرح است كه كسي متاسفانه به آن توجه نمي كند. سال گذشته سه عنوان از كتاب هاي چاپ ايران به مرحله ي نهايي يكي از مهمترين جوايز جهاني كتاب كودك رسيد ولي امسال ايران را اصلا قبول نكردند ؛ اتفاقي كه امسال افتاده اين است كه در همه ي جوايز جهاني - كه سالهاي قبل نويسندگان ايراني هميشه حرف اول را مي زدند -  ايران را كنار گذاشتند ؛ اين به دليل مشكلاتي است كه ما در داخل كشور در حوزه ي مكتوب داريم وتا اين مشكلات حل نشود در عرصه ي بين المللي هم نمي توانيم حضورخوبي داشته باشيم . من نمي توانم بگويم كه ادبيات ما افت كرده است ، اين مسائل ناشي از چيزهايي خارج از ادبيات ونشر است .

وي گفت : نويسندگان ما خوب كارمي كنند وبه خصوص نويسندگان جوان ما داستان هاي خوب مي نويسند ودرگروه نويسنده هاي خانم اين موفقيت را مي توان مشاهده كرد ، اگربه آنها توجه ويژه  شود مي توانند بدرخشند ؛ با اين وصف من نمي توانم ايرادهايي كه در جاي ديگري وجود دارد را متوجه نويسنده ها بدانم .

خلعتبري درپايان گفت : ازاين منظر ، ادبيات نمره ي خوبي مي گيرد و با مرورهمين كارهاي منتشره مي توان به اين نتيجه رسيد كه ازنظر محتوايي ادبيات ما افت نكرده و كيفيت ادبي آثارمنتشره درسال 1383پايين نيامده است .

ضياء الدين ترابي : امسال نيز ، سالي بدون حادثه براي " ادبيات " بود / توصيه مي كنم تا ده سال ، هيچ كتابي در حوزه ي ادبيات منتشر نشود
ضياء الدين ترابي - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : " ادبيات " در سال 83 هم مانند سالهاي قبل بود و وضعيت متفاوتي نسبت به سالهاي ديگر نداشت ، در چرخه ي نشر هم ، همين ركود بر فضاي ادبيات معاصر حاكم بود ، بهتر است بگويم " ادبيات " ، امسال نيز بي هيچ حادثه اي روزگار گذراند ، نه در عرصه ي " شعر " و نه در حوزه ي " داستان " و " رمان " ، خود من چيزي نديدم كه چنگي به دل بزند ...

نويسنده ي كتاب هايي چون " نيمايي ديگر " و " سرخ از پرنده و پرواز " در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : " بي اتفاق بودن عرصه ي ادبيات " ، خودش اتفاقي تلخ و ناخوشايند است كه متاسفانه در سال 83 هم شاهد بروز آن - چه در عرصه ي تاليف و چه در عرصه ي نشر -  بوديم .


ضياء الدين ترابي در ادامه تصريح كرد : چند سالي مي شود كه شخصا اثر باارزشي را در حوزه ي كتابهاي ادبي نديده ام ، بازار از آثار قوي و هدفمند ادبيات تهي شده است ، از سويي گران شدن بي رويه ي كاغذ ، سبب گران شدن كتاب و تبليغ منفي براي كتاب ، به ويژه كتابهاي ادبي شد ، در حال حاضر هم علي رغم آنكه گفته و شنيده مي شود كه مشكل كاغذ حل شده ، اما همچنان ركود در نشر كتابهاي ادبي محسوس است ، اگر فعلا كتابي در بازار هست كه در شناسنامه ي آن سال 83 ذكر شده ، بايد بگويم كه مربوط به نيمه ي اول سال است ، چرا كه در نيمه ي دوم سال ، مشكلات نشر كتاب بالا گرفت .


ضياء الدين ترابي : هيچكس تا ده سال ، هيچ كتابي در حوزه ي ادبيات منتشر نكند ، اصولا هيچ شاعري هم تا مدتي شعري نگويد ،  چه اشكالي دارد ؟ شعرهايي كه نه قوت كافي دارند و نه تاثيرگذار هستند ، بودن يا نبودنشان هيچ فرقي ندارد ،  اين تصميم مبارك مي تواند در بهبود وضعيت فعلي موثر واقع شود .

اين شاعر و منتقد ادبيات ، ياد آور شد : اگر ركود موجود ، در سال 84 هم ادامه پيدا كند ، بايد بگويم كه بازار ادبيات به تعطيلي كشيده خواهد شد ، از سويي ديگر بازاري كه شعر و ادبيات دارد ، بازار بي رغبتي و كم حاصلي است . خوانندگان محدودي در جامعه هستند كه نسبت به خواندن داستان و رمان ، رغبت نشان مي دهند ، اما هيچ ناشري حاضر نيست سرمايه اش را به خاطر شعر به خطر بياندازد ، چرا كه هيچ كتابفروشي ، كتاب شعر را براي فروش قبول نمي كند ، جوانان بيچاره با سرمايه ي خودشان ، كتاب چاپ مي كنند ، اما اين آثار مستقيما به انبار راه پيدا مي كند ، نبايد در حوزه ي ادبيات ما اين اتفاق مي افتاد كه توليد ؛ در حد بالا و مصرف در حد بسيار محدود باشد ، با اين بازار ، اصولا هيچ كس نمي تواند در ادبيات رشد كند .



ضياء الدين ترابي گفت : مي توان توصيه كرد كه هيچكس تا ده سال ، هيچ كتابي در حوزه ي ادبيات منتشر نكند ، اصولا هيچ شاعري هم تا مدتي شعري نگويد ،  چه اشكالي دارد ؟ شعرهايي كه نه قوت كافي دارند و نه تاثيرگذار هستند ، بودن يا نبودنشان هيچ فرقي ندارد ،  اين تصميم مبارك مي تواند در بهبود وضعيت فعلي موثر واقع شود .  





کد خبر 164368

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha