به گزارش خبرنگار مهر، فستیوال ادبی برلین برای نخستین بار در سال 2001 آغاز به‌کار کرد و از همان زمان فستیوال دیگری در داخل آن شکل گرفت که مختص ادبیات کودک و نوجوان بود.
این جشنواره که در نوع خود در جهان بی‌نظیر است، همه‌ساله از 20 نویسنده و تصویرگر مطرح جهان در حوزه کودک و نوجوان دعوت می‌کند تا آثارشان را در 100 رویداد فرهنگی عرضه کنند و با 13هزار بازدیدکننده 5 تا 20 سال، دیدار داشته باشند.
نویسندگان و تصویرگرانی که به‌این فستیوال دعوت می‌شوند، به‌وسیله یک گروه از کارشناسان بین‌المللی ادبیات کودک و نوجوان انتخاب می‌شوند. در این گزینش، به سه بخش اصلی توجه می‌شود:
1ـ زیبایی‌شناسی و تناسب. از این منظر، به ادبیات کودک و نوجوان به عنوان هنری نگاه می‌شود که از نظر محتوا و شکل، دارای ویژگیهای زیبایی‌شناختی مختص خود است.
داستان‌ها و تصاویر باید خلاقانه و مرتبط با جامعه امروز باشند و نگاه نقادانه خود را حفظ کرده باشند، کتاب‌هایی که تمرکز خواننده را بر حقایق و نادیده‌های زندگی روزمره متمرکز می‌کنند و راه را برای دیده شدن جایگزین‌ها روشن می‌کنند.
به‌اختصار، کتاب‌هایی انتخاب می‌شوند که افق دید مخاطبان کودک و نوجوان را گسترش می‌دهند. همچنین، شیوه نگارش داستان یا تصویرگری نیز اهمیت بسزایی دارد، زیرا که شیوه ارایه است که می‌تواند مفهوم نوشته یا تصویر را از نظر زیبایی استثنایی کند. انتظار کیفیت بسیار بالایی که از نوشته و تصویر وجود دارد، میهمانان را در رده خالقان آثار ادبی منحصر به‌فرد برای کودکان و نوجوانان قرار می‌دهد. عرضه این‌گونه آثار به مخاطبان حاضر در فستیوال هدفی است که پی گرفته می‌شود.
2ـ جهان‌شمول بودن. برای فستیوال، کتاب‌هایی از سراسر جهان انتخاب می‌شوند، زیرا که فرهنگ و زبان کشورهای دیگر حضور جذاب‌تری برای کودکان و شنوندگان آلمانی خواهند داشت. این که کتاب به زبان آلمانی هم ترجمه شده باشد یا خیر، اثری بر گزینش نخواهد داشت. خبرگان همکار فستیوال همیشه به نویسندگان برگزیده در ترجمه آثارشان کمک می‌کنند. برای انتخاب‌کنندگان، جهان شمول بودن آثار و نویسندگان و تصویرگران منتخب نهایت اهمیت را دارد، زیرا که رسیدن به گفتگوی تمدنها که مرزها را درمی‌نوردد و سدها را از میان برمی‌دارد، در سرلوحه هدفهایی قرار دارد که تمرکز برآنها برگزاری فستیوال را موجب شده است.
3ـ تفاوت‌های ادبی. فستیوال دربرگیرنده کتاب‌های همه گروه‌های سنی است و به تمام ژانرهای ادبی و سبک‌های نگارشی بهای مساوی می‌دهد تا مخاطبان حاضر با همه تفاوت‌ها آشنا شوند.
در انتخاب میهمانان، هر سه نکته مدنظر قرار می‌گیرند تا به شرکت‌کنندگان امکان برخورد زنده، محکم و منتقدانه با ادبیات روز جهان داده شود.
در دعوت‌نامه ارسالی برای فریده خلعت‌بری آمده است:
ما، می‌خواهیم از شما دعوت کنیم تا به‌عنوان میهمان در بخش ادبیات کودک و نوجوان دوازدهمین فستیوال ادبی برلین، که از 4 تا 15 سپتامبر(14 تا 25 شهریور) برگزار می‌شود، حضور یابید. ما آرزو داریم امکان عرضه داستان‌های ادبی استثنایی شما را به مخاطبانمان داشته باشیم و بتوانیم فرصت دیدار حضوری شما را هم به آنها بدهیم.
برای برنامه‌های مختلف کتابخوانی، سه اثر از فریده خلعت‌بری انتخاب شده است. این سه داستان عبارتند از اتوبوس عوضی، گرگ‌ها و آدم‌ها و توبه.
کتاب «توبه» در سال گذشته، همزمان با انتشار متن فارسی آن در ایران، در آلمان منتشر شد و هم‌اکنون در کشور کره در دست انتشار قرار دارد.
کتاب «اتوبوس عوضی»، پیش از این در کشور کره منتشر شده است و هم‌اکنون در کشورهای آلمان، تایوان و ترکیه در دست انتشار است.
کتاب «گرگ‌ها و آدم‌ها» در کشورهای کره و فرانسه منتشر شده است و در کشور تایوان در دست انتشار قرار دارد. ناشر آلمانی، کتاب اتوبوس عوضی را برای جشنواره آماده خواهد کرد و همزمان، مراسم رونمایی از کتاب برگزار خواهد شد.
برنامه کامل فستیوال، پوستر آن و اطلاعات ویژه رویدادها از طریق رسانه‌ها در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت. حامی مالی اصلی این جشنواره اسکودا است، اما کتابخانه‌ها، نمایشگاهها، مراکز فرهنگی، رسانه‌ها، موزه‌ها، موسسه‌های غیرانتفاعی، مدرسه‌ها، دانشگاهها، تاترها و بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر برگزارکنندگان فستیوال را یاری می‌دهند که اسامی آنها در سایت جشنواره وجود دارد.
در 11 دوره قبل، 171 نویسنده و تصویرگر از 49 کشور در این فستیوال حضور داشته‌اند. آلمان با 23 حضور رتبه نخست را دارد، که البته به عنوان کشور میزبان عجیب نیست. آمریکا، انگلستان و فرانسه هرکدام با 14 حضور رتبه دوم را دارند.
سوئد و هلند هر کدام با 8 حضور در جایگاه سوم هستند. اسپانیا با 6 حضور چهارم است و بلژیک و نروژ با 5 حضور مقام پنجم را به‌دست آورده‌اند. کشورهای استرالیا، ایتالیا و برزیل چهار حضور داشته‌اند.
جمهوری چک، چین، دانمارک، ژاپن، کانادا، کروواسی، لبنان، مصر و یونان هرکدام سه حضور داشته‌اند. آفریقای جنوبی، اتریش، الجزایر، ایران، روسیه، فنلاند و لیتوانی دو حضور داشته‌اند و آرژانتین، آلبانی، اسلواکی، اسلووانی، اندونزی، ایرلند، ایسلند، پرتغال، تانزانیا، تایوان، زیمباوه، سنگاپور، صربستان، قزاقستان، کنیا، لهستان، مجارستان، مراکش، مکزیک و ونزوئلا هم هرکدام با یک حضور از این فستیوال برخوردار شده‌اند.
نخستین حضور ایران در فستیوال ادبی برلین در سال 2004 بود. در این سال، محمدرضا یوسفی به‌عنوان اولین نویسنده و اولین ایرانی به‌فستیوال برلین دعوت شد و به برلین رفت. پس از آن، چهار سال بعد، در سال 2008 فرشید شفیعی به عنوان اولین تصویرگر و دومین ایرانی به فستیوال برلین رفت.
اکنون، در سال 2012، یعنی باز هم چهار سال بعد از دومین حضور، فریده خلعت‌بری به‌عنوان سومین ایرانی و دومین نویسنده برگزیده شده از میان نویسندگان ایرانی، به برلین خواهد رفت تا در این فستیوال حضور یابد و در 9 نشست، 3 داستان برگزیده‌شده خود را برای 13 هزار کودک و نوجوان بازخوانی کند.
خلعت‌بری همچنین با همتایان برگزیده خود از سراسر جهان گفتگو خواهد داشت و ضمن حضور در جلسه ناشران، با منتقدان بزرگ ادبیات کودک و نوجوان به گفتگو خواهد نشست.
نظر شما