به گزارش خبرنگار مهر از شیراز، کارگاه آموزشی داستان‌نویسی با حضور محسن سلیمانی و شهریار عباسی عصر روز پنجشنبه 22 تیر در حاشیه اختتامیه نخستین جایزه ملی ادبی شیراز، در تالار حافظیه این شهر برگزار شد.
در این کارگاه سلیمانی در سخنانی با اشاره به اینکه ادبیات و داستان‌نویسی مانند سوار شدن به اتوبوس است، گفت: در مسافرت با اتوبوس تعداد کمی از افراد هستند که به آخر خط می روند، در داستان‌نویسی نیز اینگونه است، به این معنا که بسیاری از افراد داستان می‌نویسند اما در ادامه از این حرفه دست می‌کشند و اثر دیگری منتشر نمی‌کنند. بسیاری از افرادی که 30 سال پیش داستان می‌نوشتند و از چهره‌های مطرح بودند، امروز دیگر ادبیات را رها کرده‌اند و این فرجام ادبیات ماست.
سلیمانی ادامه داد: اگر بخواهیم نوشتن برای ما مهم باشد، باید آن را مهمترین کاردنیا بدانیم، این یعنی انگیزه داشتن در نوشتن، اما باید توجه داشت، شرکت در یک جشنواره و مسابقه یک انگیزه زودگذراست، اما انگیزه‌های قوی و دلایل محکم برای نوشتن باقی می‌ماند.
نویسنده کتاب «اسرار و ابزار طنز‌نویسی» افزود: هر فردی در زندگی خود می‌تواند، لااقل یک رمان بنویسد و این رمان ممکن است کاری ماندگار از آب درآید، اما ما در سال‌های گذشته با پدیده جوانمرگی در ادبیات مواجه بوده‌ایم به معنای آنکه بسیاری از نویسندگان ما پس از آنکه یک اثر را نوشتند، رمان دوم را یا خلق نکردند یا رمان دوم آنها اثر به درد بخوری از آب در نیامد.
باید میان واقعیت بیرونی و داستانی تفاوت قائل شد
هم چنین در این نشست شهریار عباسی نیز در سخنانی با بیان اینکه داستان‌نویسی در همه جای دنیا اصول مشخصی دارد اظهار کرد: نکته مهم در نوشتن این است که بین واقعیت بیرونی و واقعیت داستانی باید تفاوت قائل شد. نوشتن کار بسیار سختی است و نیاز به تمرین دارد و به نظر من هر شخصی هم نمی‌تواند نویسنده باشد و واقعیت‌های بیرونی خود را به داستان تبدیل کند.
عباسی افزود: فرهنگ ما در ایران فرهنگی شفاهی است و به واسطه آن ادبیات داستانی ما به بلوغ نرسیده و مخاطب زیادی هم ندارد، اما به هر شکل داستان یک مدل ازواقعیت است که برای تبدیل به نوشتار صاحب آن باید بتواند خوب ببیند، خوب بشنود و خوب بنویسد.
نویسنده رمان «هتل گمو» هم چنین گفت: برای نویسنده شدن باید حس‌های خود را دقیق‌تر از افراد معمولی تربیت کنیم، همچنین تداوم در کارنویسندگی کار هر کسی نیست، نوعی علاقه و ممارست می‌خواهد که باید نزد ما باشد، تا بتوانیم بنویسیم و یک واقعیت بیرونی را به کمک تخیل به یک واقعیت داستانی تبدیل کنیم.
ممیزی جلوی تولید آثار درخشان ادبی را نگرفته است
همچنین در این مراسم عباسی در پاسخ به سوالی درباره بحث ممیزی کتاب و تأثیر آن در تالیف و منتشر نشدن آثار داستانی مطلوب در سال‌های پس از پیروزی انقلاب گفت: من منکر مشکل ممیزی نیستم، اما ادبیات داستانی معاصر ما هم داستان‌های خوبی داشته که با وجود ممیزی نوشته و منتشر شده‌اند، پس به معنی این است که هم مخاطبان ما شعور و فهم درست تشخیص آثار داستانی را دارند و هم نویسندگان ما رفته‌رفته نُرم اخلاقی جامعه را رعایت می‌کنند.
ممیزی همه مشکل ادبیات داستانی ما نیست
محسن سلیمانی نیز در این زمینه و در پاسخ به همین سوال گفت: ممیزی هم یکی از مشکلات ادبیات ماست و همه مشکل نیست، درسال‌های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب یادم هست که همه می‌‌گفتند، اگر سانسور از بین برود، آثار جهانی درادبیات ما خلق خواهد شد، درآن سال‌ها هنوز مساله ممیزی مطرح نبود، ولی اثر جهانی هم خلق نشد و این یعنی همه مشکل ما ممیزی نیست، البته در اروپا و آمریکا هم هنوز مساله ممیزی وجود دارد و من یادم هست که در سال 2000 میلادی این اتفاق در آمریکا رخ داد، البته نه به صورت دولتی بلکه به صورت محله‌ای و منطقه‌ای.
سلیمانی تأکید کرد: تمامی مساله ممیزی کتاب در ایران به دولت باز نمی‌گردد و درموارد بسیار زیادی این مردم هستند که مخالف مطرح شدن موضوعات مختلفی در داستان هستند و به عنوان مثال مجاز نمی‌دانند که خیانت یک زن به شوهرش را با جزئیات در داستان بیان کنیم.
این نویسنده تأکید کرد: آنهایی که سعی می‌کنند، مرزهای اخلاق را در ادبیات رعایت نکنند، همیشه با جامعه مخاطبان خود با مشکل برمی‌خورند، چرا که ساخت جامعه ما به گونه‌ای است که هرفردی در درون خود، خانواده و جامعه ارتباطی سطحی از ممیزی را دارد.
ممیزی به نویسنده خلاقیت می‌دهد
شهریار عباسی نیز در ادامه اظهار کرد: نمی‌توان به بهانه ممیزی ننوشت، گاهی ممیزی نویسنده را به خلاقیت بیشتر داشتن در تولید ادبی هدایت می کند والبته گاهی هم او را به بیراهه می‌کشد، نگاه من به رمان و داستان یک نگاه پرسش‌گرایانه است و رمان‌نویس نیز به اعتقاد من کاری جز پرسش ندارد.
نظر شما