گفت و گوي مهر با هفت صاحبنظر ادبي كشور / بهار درشعر پارسي ، نماد غايت زيبايي ، سخاوت و تولدي ديگر است

محمود شاهرخي - شاعر و مصحح متون كهن ادبي ، گفت : اين كه طبيعت ، حيات خود را با فصل بهار ، از نو آغاز مي كند و فسردگي ها و سردي ها را جبران مي كند ، مي تواند منشاء تحولي بزرگ در روحيه ي انسانها باشد ، ما در آستانه ي اين فصل به خانه تكاني مي پردازيم كه در واقع بايد به پالايش خود هم توجه كنيم .

اين شاعر معاصر كه ترانه ها و بهاريه هاي متعددي در توصيف زيبايي هاي فصل بهار سروده است ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب ، افزود : مطالب و اشعاري نيز كه در زمينه ي بهار سروده شده ، علي رغم توجه به زيبايي هاي ظاهري ، به پيام هاي دروني بهار هم پرداخته اند كه نمونه هاي آن در گنجينه ي ادبيات و فرهنگ مكتوب ما فراوان است .

محمود شاهرخي كه مدتي است در بيماري به سر مي برد ، اما در حد ممكن تلاش مي كند كه ازخواندن كتاب و نوشتن شعر و نثر، فاصله نگيرد ، تصريح كرد : چه زيباست كه همگام با بهار ، شاعران معاصر هم به خانه تكاني دل و روح بپردازند و به تعبير اربابان معرفت ، همزمان با دگرگوني طبيعت ، هواي نفس و عواملي كه آنها را از عواطف دور مي كند را از درون خويش بزدايند  .    

محمد علي سپانلو - شاعر و مترجم ادبيات ، گفت : ضرورتي ندارد كه آثار گذشتگان ادب ايران ، به ويژه بهاريه هاي شاعران كهن ما براي نسل هاي جديد " ساده نويسي " شود ، چرا كه به اعتقاد من ، اين آثار چندان دشوار و دور از فهم نيستند .

اين شاعر و مترجم ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب ، افزود : واقعيت امر اين است كه اشعار و بهاريه هاي شاعران متقدم ايران ، از قوت كلام و قدرت خاص خودشان برخوردار هستند ، صراحتا مي گويم كه شاعران معاصر اصلا نتوانستند به هيچ وجه در آثار ادبي و بهاريه هاي خود  ، درصدي از آن جوهره و قوت را حفظ كنند .

محمد علي سپانلو با تاكيد بر اين كه بسياري از بهاريه هاي شاعران گذشته ي ايران ، ساده و قابل فهم است ، تصريح كرد : درشعرهاي پيشكسوتاني مانند فرخي يزدي ، منوچهري ، عنصري و سايرقصيده سرايان معروف و چهره هاي به تثبيت رسيده ي شعر پارسي ، بهاريه هاي بسيار زيبايي مي بينيم كه خواندن آنها مي تواند براي هركسي كه به شعر و ادبيات علاقه مند است ، سودمند واقع شود .

اين شاعر و مترجم ادبيات كه سردبيري نشريه ي " جشن كتاب " را نيز بر عهده دارد ، ياد آور شد : وقتي من در كتابهاي درسي دوره ي دبيرستان ، اشعار بخارايي و فرخي و ... را مي خواندم ، لذت فراواني از آنها مي بردم ، معاصران ما بايد به زبان خودشان بهاريه بسرايند و به مفاهيم موجود ، چيزي اضافه كنند ، نه تحت تاثير قرار بگيرند و نه كاملا اين آثار را نفي كنند .

محمد علي سپانلو در پايان گفت : يك شعر، با كلمات و واژگانش اهميت دارد ، نمي توان فرمولي ارائه داد كه مفهوم يك شعرعوض شود ، من تصور مي كنم اغلب شعرهاي قدماي ادب ايران ساده هستند ، منهاي برخي لغت ها كه كمي مشكل هستند كه بايد لغت ها را ياد گرفت ، نه اين كه در تركيب دست برد . حتي با خواندن برخي شعرهاي كهن مانند شعرهاي فرخي ، معلومات واژگاني خواننده بالا مي رود ، روي هم رفته بايد مواظب باشيم كه لذت عتيق اين شعرها و كلمات از دست نرود ،  من پيشنهاد مي كنم براي درك ابعاد زبان شعر قدما و حس كردن جادوي اين زبان ،  نسل هاي جديد ، حتما آثار گذشتگان خود را بخوانند .

دكتر مير جلال الدين كزازي - نويسنده و پژوهشگر تاريخ و ادبيات ، گفت : بي ترديد پيام روشن " بهار " ، برابري و ترازمندي است ، اين فصل با همساني و همسنگي شب و روز آغاز مي گردد كه ترازمندي بهاري و اعتدال ربيعي هم ناميده مي شود .

اين نويسنده  و پژوهشگر تاريخ و ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود :  از سويي ديگر ، ظهور بهار به شيوه اي راز آلود ، شايد نشانه ي اين است كه آدمي مانند همه ي پديده هاي هستي مي بايد " نو " شود و به زايشي دوباره برسد ، انساني ديگرگون شود ، از ديدگاه هاي گوناگون مي توان پيام هايي را از درون بهار و رستاخيز گيتي بيرون كشيد .

دكترميرجلال الدين كزازي با تاكيد بر لزوم بازخواني آثارادبي گذشتگان و بهاريه هاي حكمت آموز شاعران پارسي زبان پيشين براي نسل هاي جديد ، تصريح كرد : نه تنها دربازخواني چامه هاي بهاري ، بلكه درهر سروده و نوشته ي ديگري بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه مرور آثار ادبي گذشتگان ادب پارسي مي تواند براي نسل هاي جديد ، بسيار مناسب و موثر واقع گردد ،  البته اين كه گذشتگان در روزگاري ديگر مي زيسته اند و ما در روزگاري ديگر هستيم ، سخني است كه هيچ ترديدي در آن نيست ، اما اين كه مردمان امروز ، آنچنان دگرگون شده باشند كه به يكباره از ديروزيان گسسته باشند و هيچ همانندي و پيوندي با آنها نداشته باشند ، سخني نادرست است .

دكترهادي منوري - شاعر و منتقد ادبيات ، گفت : " بهار " به مفهوم تولدي دوباره است ، مسيح ( ع ) مي گويد : هر انساني كه دو بار به دنيا نيايد ، مرده است ، واقعيت اين است كه ما در هر بهار ، يك بار ديگر به دنيا مي آئيم .

اين شاعر و منتقد ادبيات ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : بهار ، برآيند زندگي دوباره ، عشق و جوانه دادن است ، در شعر و ادب هم اين مضمون ، كاملا مشهود و برجسته است ، حال آنكه چقدر شعر ما به واقعيت هاي بهار پرداخته ، جاي بحث و حرف دارد .

دكترهادي منوري با تاكيد بر اين كه هم در ادبيات گذشته ي ايران و هم در آثار شاعران امروز ، اشعاري وجود دارد كه بهار و مفاهيم مرتبط با آن را مستقيما مد نظر قرار داده اند ، تصريح كرد : ديگر فرصت بهاريه سرودن و توجه نقاشي گرايانه به طبيعت به پايان رسيده است ، امروز شاعران و پژوهشگران ادبي و فرهنگي ما نبايد به دنبال پيداكردن بهاريه هاي قرن چهارم و پنجم و ششم هجري باشند ، اين آثارهيچ دردي از ما دوا نمي كنند .

دكتر محمد علوي مقدم - نويسنده ، محقق ادبي و چهره ي ماندگار ادبيات در سال 82 ، گفت : شعرها و سروده هاي ارزشمندي از قدماي ما در زمينه ي بهار بر جاي مانده است ، اما اغلب شاعران ما دشوارگوي بوده اند .

اين نويسنده و محقق ادبي درگفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : اگر شاعر و نويسنده اي بتواند با عنايت به سبك رئاليسم ، آثار گرانسنگ و در عين حال دشوار گذشتگان ادب ما را به نوعي ساده كند و براي نسل هاي جديد ، قابل فهم نمايد ، كار بسيار ارزشمندي انجام داده است ، چرا كه نسل هاي جديد به شدت تشنه ي آن مفاهيم ناب هستند ، اما به خاطر دشواري و پيچيدگي كلام قدما ، نمي توانند به سهولت آثار و بهاريه هاي آنها را بخوانند .  

ابوالقاسم حسينجاني - شاعر و نويسنده ، گفت : " بهار " و مفاهيم مرتبط با آن ، به ما مي فهماند كه واقعا مي توانيم " زنده " باشيم و با ناديده گرفتن تطاول ها ، فرو مردگي ها و فرو خفتگي ها ، همچنان راه را ادامه داد .

اين شاعر و نويسنده در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، با اشاره به برخي ازعناصر شناخته شده در ادبيات و شعرهاي بهاري افزود : " درختان " در مجموعه ي شكل دهنده ي بهار و در ادبيات مربوط به اين مفهوم عميق زندگي ، به عنوان نمادهايي ريشه دار و حيات بخش مطرح هستند ، در شعرهايي كه خود من براي بهار و در توصيف اين رويداد طبيعت سروده ام ، درختان ، ايستاده ترين پيام بهارند .

كامران شرفشاهي - شاعر و محقق ادبيات ، گفت : بهار تسخير باشكوه طبيعت است و به همين اعتبار ، همواره اين فصل با جلوه هاي زيبا و دلپذيرش ، ستايش و تحسين شاعران انديشمند و نكته پرداز را برانگيخته است .

اين شاعر و محقق ادبيات در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : در قلمرو ادبيات پارسي ، بهار هنگامه اي روح نواز و الهام بخش بوده است  و به گواه بهاريه هايي كه شاعران سروده اند و در ديوان آنها موجوداست، بخش قابل توجهي از اشعار شاعران ايراني به استقبال فرار رسيدن اين فصل و يا بيان مناظر زيبا و دل انگيز اين ايام اختصاص يافته است ،  تا جايي كه مي توان گفت هيچ يك از فصول به اندازه ي بهار مورد توجه سخن سرايان قرارنگرفته است .

كامران شرفشاهي تصريح كرد : از آنجا كه درگذشته ، امكان حضورشاعران درصحنه ي طبيعت بسياربيشتر از امروز بوده است ، بهار درشعر پيشينيان ما جلوه اي شكوهمند و گسترده تر داشته  و همين امر موجب مي شده تا شاعران بتوانند به درك ژرف تري از بهار دست يافته  و مضامين متعددي را بيافرينند .

دبير كنگره هاي شعر كارگري ياد آور شد : در روزگارما به سبب انبوه مشكلات و دغدغه هاي زندگي ماشيني ،  شاعران در محاصره ي دود و آهن و برج هاي سر به فلك كشيده ي سيماني ، كمتر مجال پرداختن به اين موضوع را مي يابند و يا اين كه هجوم گرفتاري هاي روزمره ، زمينه سازغفلت ذهن ها  ازبهار و گراميداشت  آن مي شود .

كامران شرفشاهي اظهار داشت : دراشعار شاعران بلند مرتبه ي ادبيات پارسي ، به بهار تنها از زاويه ي ناتوراليسم نگريسته نشده ،  بلكه در نگاهي عارفانه ، بهار آينه ي صنع پروردگار و برهاني عظيم برحيات اخروي و برانگيخته شدن انسانها معرفي شده است ، چنان كه مولانا اين مفهوم را به صراحت در بيتي ذكر كرده  است.

اين شاعر و محقق ادبيات گفت : در اين دسته از اشعار شاعران،  با مدد جستن از دگرگوني هايي كه با پيدايش بهار رخ مي نماياند ، در صدد هستند تا مخاطب را به انديشه و تامل وا دارند و با گشودن پنجره ي تماشا ،  امكان اداراك و احساس افزونتري را در گلگشتي بهاري فراهم آورند . درشعرپارسي ، بهار نماد غايت زيبايي ،  جواني  و طراوات ، رويش و زندگي ،  پاكي و سخاوت و تولدي ديگر است . به عبارتي ديگر ، بهار پل شاعران براي حركت به سمت ايجاد تحول و ارتقاء شگفت روحي در انسانهاست.

شرفشاهي در پايان با تاكيد بربهاريه سرايي شاعران معاصردر آستانه ي فرا رسيدن فصلي مغتنم كه سرشار از رمز و راز و گفتني هاي شنيدني است ، افزود : " بهاريه " ها، شعرهايي هستند كه درتنگناي زمانه اي كه ديوارها و مشغله هاي بي شمار، بيش از هر زمان ديگر انسانها را در برگرفته اند ،  اين نوع از شعرها مي توانند مجال بهره مندي ازموهبت بهار و جلوه هاي عميق و رنگارنگ آن را مهيا نمايند ، پس چه نيكوست كه عيدي امسال ، كتاب شعري باشد ،  تا بهاردرتمام فصل ها ، ميهمان خانه ها باشد و چنين عيدانه اي يادگاري سبز خواهد بود ماندگار و خاطره انگيز .