به گزارش خبرگزاری مهر، این پژوهش در نظر دارد با بازخوانی اندیشه جریان‌های نخستین امامیه درباره مفهوم غلو بر پایه یک الگوی مؤلفه‌ای نشان دهد که مفهوم غلو در دوره متقدم امامیه سیال بوده است و انگاشتن گزاره‌های غلو مربوط به این دوره به‌عنوان گزارش‌هایی قاطع و با ثبات می‌تواند به ارائه تحلیل نادرست از تاریخ متقدم امامیه منجر شود.
این تألیف برای پژوهشگرانی که قصد داشته باشند سیری از تاریخ تفکر امامیه درباره مفاهیم غلو و تفویض ارائه کنند، مفید خواهد بود. همچنین برای فردی که بخواهد بداند نگاه علمای امامیه به مفهوم غلو و تفویض در مکاتب مختلف و در گذر زمان تا چه حد با نگاه امامان شیعه همسان بوده است، مفید خواهد بود.
این کتاب همچنین نشان می‌دهد بسیاری از تقابل‌های درون امامیه، ناظر به اختلافاتی بسیار محدودتر و کوچکتر از آن چیزی است که تصور شده است؛ اختلافاتی که به تدریج کاسته شده و سرانجام با مجاهدت علمای شیعه حذف شده است. ضمناً باید اشاره کرد که شمار نه چندان اندکی از گزارش‌های غلو و تفویض، در چارچوب مقوله جریان‌سازی و رقابت‌های بین مکتبی ـ که بدان اشاره خواهد شد ـ شکل گرفته است، اما در نهایت با فراموش شدن بافت تاریخی آنها گزارش‌هایی قاطع و باثبات تلقی شده است.
این کتاب از پنج فصل تشکیل شده است: در فصل اول با عنوان کلیات، نگارنده در مورد پیشینه تحقیق، سؤال‌های تألیف و فرضیه‌ها، ضرورت تألیف، روش تألیف، بررسی معانی لغوی و اصطلاحی غلو، انحرافات غلات، رمز موفقیت غلات در ترویج آموزه‌های خود، الگوی مؤلفه‌ای مفهوم غلو، مبنای پی‌جویی عقاید امامیان متقدم در مصادر اولیه و پیرامون مقوله تاریخ اندیشه به بحث پرداخته است.
در فصل دوم با عنوان «نگاهی به گرایش‌های غالیانه در سده نخست هجری» نویسنده در مورد خاستگاه اندیشه‌های غلوآمیز، اندیشه‌های غلوآمیز در حیات رسول خدا (ص)، وفات رسول خدا(ص) و شکل‌گیری اعتقادات غالیانه، شکل‌گیری رهیافت‌های غلوآمیز در زمان امیرالمؤمنین(ع)، زمینه مساعد عراق و کوفه برای ایجاد فرقه‌ها و جریان‌های غالی، نقش فعال عبدالله بن سبأ در پایه‌گذاری پندارهای غلوآمیز، ماجرای غلو زطیان درباره امیرالمؤمنین(ع) و اندیشه‌های غلوآمیز پس از امیرالمؤمنین(ع) تا زمان حضرت باقر(ع) بحث نموده است.
در فصل سوم با عنوان «درآمدی بر شناسایی جریان‌های امامیه در پنج سده نخست هجری» نگارنده پیرامون مفهوم جریان، جریان‌شناسی و جریان‌سازی، متدولوژی جریان‌شناسی، دورنمای جریان‌های امامیه در پنج سده نخست هجری، جریان‌های امامیه در عراق و جریان‌های امامی در ایران بحث نموده است.
در فصل چهارم با عنوان «پی جویی اندیشه جریان‌های نخستین امامیه درباره مؤلفه‌های مفهوم غلو»، نگارنده در مورد علم امام، اعتقادات تفویضی و ربوبی، مکاتب امامی ایران، عالم ذر و اظله و عصمت و سهوالنبی بحث نموده است و در فصل پنجم با عنوان «الگوی مؤلفه‌ای مفهوم غلو و تأثیر آن در مطالعات اسلامی، پیرامون نقد دیدگاه کلاسیک درباره مفهوم غلو و برتری الگوی مؤلّفه‌ای و تأثیر الگوی مؤلّفه‌ای در مطالعات اسلامی بحث شده است.
«نخستین مناسبات فکری تشیع: بازخوانی مفهوم غلو در اندیشه جریان‌های متقدم امامی»، تألیف محمدهادی گرامی به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال جاری به بهای 70000 ریال منتشر شد.
نظر شما