گارد مقابل انتقاد دلسوزانه باعث دخالت غریبه‌ها می‌شود

صابر خراسانی شاعر اهل بیت و اشعار آیینی با حضور در غرفه خبرگزاری‌ مهر واقع در نوزدهمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات و خبرگزاری ها، در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره مساله انتقاد در رسانه های کشور گفت: دغدغه من این است که شعرم به زبان مردم باشد. کاری به نویسندگی ندارم اما به نظرم شعر به زبان مردم است. یعنی باید درد مردم را در شعر بگوییم. اگر قرار باشد ما هم مثل بعضی از روزنامه ها، مجلات و خبرگزاری ها سنگ خودمان را به سینه بزنیم و وقتی که به صفحاتشان نگاه می کنی، احساس کنی که هیچ چیزی برای تو ندارند، بلکه فقط به دعواهای بین خودشان پرداخته اند، هم ما هم مردم کاملا سرخورده خواهیم شد.

وی افزود: اگر قرار باشد سیاست زده بشویم، یعنی یک قدم از سیاست جلوتر برویم، خلاف رفته ایم. به نظرم شاعر یا نویسنده که در مطبوعات کار می کند، کل کارش در انتقاد معنی می شود چون اگر قرار باشد بگوید همه چیز آرام و خوب است، کل راه را به اشتباه رفته است. من یک شاعر آیینی و مذهبی هستم ولی وقتی می بینم که جایی حقی اجحاف می شود یا تضادی را مشاهده می کنم، نباید ساکت بنشینم.

این شاعر آیینی گفت: در زمینه مسائل داخلی که به خودمان ربط دارد، شاعر باید داخل شود و عکس العمل داشته باشد. چارچوب افراد باید برای ما مشخص باشد، همین طور چارچوب مرام و سلوک ها. زمانی هست که فردی با گارد یا پیش زمینه فکری انتقاد می کند، خوب این معلوم است که غرض دارد. زمانی هست که در یک خانواده چند نفره، میان پدر، مادر، برادر و خواهر کار انتقاد و بحث منجر به یک دعوای درست و حسابی می شود. بحث ها و جدل های اعضای این خانواده داخلی و از جنس انتقاد است. اما زمانی فردی از بیرون خانواده می آید و می پرسد چرا با هم دعوا می کنید و از یک موضع و اصلا با یک شکل دیگر وارد موضوع می شود.

خراسانی ادامه داد: وقتی این فرد که از خارج از خانواده وارد دعوا شده، از یکی از طرفین دعوا طرفداری می کند یا طرف دیگر را نقد می کند، نقدش با نقد دلسوزانه داخلی فرق دارد و یک مسیری را طی کرده که متاثر از پیش زمینه فکری اوست. اگر چارچوب های دینی، اجتماعی، سیاسی و ... شما مشخص باشد، و مشخص باشد که عضو خانواده هستید، انتقادهای شما باید به عنوان انتقاد داخلی و دلسوزانه شنیده شود. اما متاسفانه مسئولان ما در مواقعی اشتباه می کنند و مثلا در مقابل یک هنرمند یا هر چهره دیگری، گارد می گیرند یا برعکس.

وی گفت: دلیل این برخوردها این است که طرفین نسبت به یکدیگر شناخت ندارند. در حالی که باید بدانند این هنرمند یا این مسئول برای همین آب و خاک است. اگر چیزی می گوید حتی اشتباه، حرفش از سر دلسوزی بوده است. بنابراین موضعش باید توجیه شود. اما اگر در مقابلش گارد گرفته شود، غریبه ها به موضوع ورود پیدا می کنند. اگر جوانان کشورمان نتوانند به سمت هنرمندان یا مسئولانشان بروند، ناچارند به سمت گزینه هایی بروند که غریبه ها به آن ها معرفی می کنند. به نظر من این که ما دعوای خانگی داشته باشیم و به تبعش نقد خانگی داشته باشیم، هیچ ایرادی ندارد. اما باید از دعواهایمان به یک نتیجه و دستاورد برسیم.

این روزنامه‌نگار در ادامه گفت: خیلی وقت ها مسئولان فکر می کنند وقتی صابر خراسانی می گوید آقای مسئول این کار شما اجحاف است و قشر فرهنگی ما تحت فشارند، قصد و غرض دیگری غیر از انتقاد دارد. وقتی می گویم هنرمندان و شاعران کشور بیمه ندارند یا مثلا از برخی از حقوق اجتماعی خود محرومند، این گونه برداشت می شود که صابر خراسانی صدای یک گروه یا عده زیاد است. این فکر هم به این دلیل ایجاد می شود که شناخت وجود ندارد. اگر ما اولا فکر کنیم که عضو خانواده هستیم و دوم این که غرضی هم وجود نداشته باشد، مشکلی پیش نمی آید. در غیر این صورت اگر انتقادی وجود نداشته باشد، ما راکد شده و به بیراهه خواهیم رفت.

خراسانی در پاسخ به این سوال که در زمینه انتقاد، تاثیر شعر بیشتر است یا متن منثور، گفت: تیغ شعر در عرصه مطبوعات و نقد بیشتر از نقد می برد. شعر ابزاری با خود دارد که هیچ هنری ندارد. اگر دقت کرده باشید تا اتفاقی در جامعه می افتد، اولین گروهی که سراغ آن موضوع می روند به آن می پردازند، شعرا هستند. چون زبان شعر زبان عاطفه، مهربانی، ایهام و ظرافت است. قدیمی ها اصطلاحی داشتند و می گفتند طرف با پنبه سر می برد. شعر هم دقیقا همین است. یعنی شعر ابزار با پنبه سر بریدن است. تیغ شعر خیلی تیز و برنده است ولی جنسش از پنبه است. یک سخنران یک ساعت سخنرانی می کند ولی یک شاعر با یک بیت شعر می تواند همان کاری را که سخنران ظرف یک ساعت کرده، انجام دهد.

وی در پایان گفت:‌ در انتقاد شعری هم، قالب مهم است. من خودم با شعر کلاسیک کار می کنم و شعر نو و سپید نمی گویم. بده بستانی که در قالب های موزون وجود دارد، بر تاثیر کلام اضافه می کند. این وزن و موزون بودن هم از همان قابلیت های ویژه ابزار شعر است. شعری که ریتم و آهنگ داشته باشد، ضرب بیشتر و به تبعش ضربه و تاثیر بیشتری هم خواهد داشت.