به گزارش خبرنگار مهر، پدیده قاچاق سوخت از جمله محدود موارد قاچاق کالا از ایران به خارج از کشور است که موجب هدر رفت سرمایه در نظام اقتصادی کشور شده است.
این درحالی است که بیشترین میزان قاچاق سوخت نیز طی سالهای اخیر در شرق کشور و در استانهای مرزی روی داده است با این وجود تاکنون راهکار مدونی برای برخورد با این پدیده شوم اقتصادی اندیشیده نشده است.
پیش از قانون سهمیه بندی مصرف بنزین، در جرگه اقلام قاچاق سوخت بنزین نیز قرار داشت اما پس از سهمیه بندی بنزین بیشترین توجه قاچاقچیان به سمت گازوئیل معطوف شده است.
پیش از این به دلیل اختلاف قیمت بسیار بالای بنزین در ایران و افغانستان و پاکستان قاچاقچیان به سمت این نوع قاچاق سوق پیدا کرده بودند اما این روزها هر چند با اختلاف قیمت کمتر اما قاچاق گازوئیل نیز برای این افراد سودآور است.
قاچاق سوخت به سمت مرزها
خبرها حاکی از این مسئله است که قاچاقچیان سودی معادل چهار برابر نرخ گازوئیل در داخل کشور به جیب می زنند.
در این میان نباید از یاد برد که قاچاق بنزین نیز با استفاده از سهمیه کارتهای سوخت همچنان انجام می شود اما حجم این نوع قاچاق به مراتب کاهش یافته است.
خشکسالی و رونق قاچاق سوخت
از سوی دیگر قاچاقچیان با استفاده از سهمیه گازوئیل کشاورزان رونقی جدید به کسب و کار زیر زمینی خود داده اند در این میان خشکسالی هم به این افراد کمک کرده است و درحالی که کشاورزان آبی برای خروج از چاهها ندارند بهترین گزینه را برای کسب درآمد فروش سهمیه سوخت گازوئیل خود می دانند.
سود این معامله غیر قانونی آنقدر هست که برخی کشاورزان نیز عطای کشاورزی و سختیهایش را به لقایش ببخشند و سهمیه سوخت خود را به قاچاقچیان بسپارند از این نکته نیز نمی شود گذشت که طی سالهای اخیر اقدامات مسئولان امنیتی نیز برای کاهش قاچاق سوخت در شرق کشور و به خصوص استان کرمان در کاهش این روند تاثیر داشته اما هیچ گاه در توقفش تاثیر گذار نبوده است.
حساب خرده فروشان مرزی از قاچاقچیان عمده جداست!/ لزوم توجه به قاچاقچیان عمده
باید این مسئله را نیز در نظر گرفت که قاچاقچیان سوخت به دو دسته تقسیم می شوند، برخی از این افراد را جبر روزگار و خشکسالی شدید در شرق و جنوب استان کرمان و استانهای مجاور به این امر واداشته است.
به گونه ای که کشاورز پس از خشک شدن چاههای آب و منابع در دسترس آبی، راهکار دیگری برای ادامه زندگی نداشته است و در نهایت به وسیله خودروی شخصی اقدام به قاچاق سوخت به صورت خرده فروشی می کند.
این افراد کمترین سهم را از قاچاق سوخت عایدشان می شود و در واقع بازیچه مهره های بزرگتر قاچاق سوخت می شوند.
این قشر که از محروم ترین اعضای جامعه نیز هستند در استان کرمان تنها کاری که می اتونند بکنند انتقال سوخت به شهرهای نزدیکتر به مرز و در نهایت دریافت دستمزد بسیار اندک است.
اما در استانهای مرزی با افغانستان تعداد آنها بسیار بیشتر است زیرا دسترسی به مرز به عنوان عامل محرک آنها تلقی می شود.
شناور کردن نرخ سوخت در مرز محموله های بزرگ را متوقف نمی کند
شناور کردن نرخ سوخت در مرزهای شرقی شاید بتواند کمی از انتقال سوخت را کنترل کند اما نباید فراموش کرد که حجم قابل توجهی از سوختی که از مرزها خارج می شود هیچ ارتباطی با این خرده فروشیهای مرزنشینان و یا افراد بیکار و کشاورزان خشکسالی زده ندارد بلکه محموله های اصلی سوخت به وسیله گروههای سازمان یافته قاچاق سوخت هدایت می شود که در قالب محموله های بزرگ و در حجم بالا سعی می کنند با جعل سند و در پوششهای مختلف محموله سوخت را به مرزها برسانند.
نمونه عینی این امر در محموله قاچاقی می توان دید که چند روز قبل در شهرستان سیرجان استان کرمان کشف شد.
در این محموله قاچاقچیان با استفاده چندین دستگاه تانکر سعی داشتند هزاران لیتر گازوئیل را از کشور خارج کنند در این میان آنچه که در زمینه قاچاق سوخت در استان کرمان تقریبا نادر محسوب می شد تغییر مسیر قاچاق سوخت در استان بود.
تمایل قاچاقچیان به کشورهای عربی
به گونه ای که تا قبل از این مسیر پر طرفدار قاچاقچیان مرزهای شرقی کشور بود و سعی می کردند با ایجاد باراندازهایی در شهرهای هم مرز استان کرمان با سیستان و بلوچستان و یا در استان مجاور سوخت را انبار و در موقعیت مناسب از کشور خارج کنند اما این بار محموله قاچاق مستقیما به سمت بندرعباس برای قاچاق به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ارسال شده بود.
کشف محموله 210 هزار لیتری
فرمانده انتظامی سیرجان در این خصوص گفت: در محموله یافت شده 210 هزار لیتر سوخت قاچاق از نوع گازوئیل یافت شد که توسط هفت دستگاه تانکر در مسیر سیرجان - بندرعباس در حال حرکت بودند.
سرهنگ مهیار سعیدی افزود: این محموله هفته گذشته با هوشیاری ماموران نیروی انتظامی شناسایی و کشف شد و متهمان به همراه کالای قاچاق تحویل دستگاه قضایی شدند.
وی تصریح کرد: پوشش این تانکرها به صورت جعل بارنامه بوده است که ماموران به خوبی بارنامه های جعلی را تشخیص دادند.
فرمانده نیروی انتظامی سیرجان از دستگیری 12 نفر در این رابطه خبر داد.
اما این آخرین محموله سوخت قاچاق کشف شده در استان کرمان نبود و در شهرستان عنبرآباد در جنوب استان کرمان نیز محموله ای 9 هزار و 800 لیتری گازوئیل از هفت خودرو دیگر نیز کشف شد.
سرپرست نیروی انتظامی عنبرآباد در این خصوص می گوید: این محوله در جریان رزمایش 91 کشف شده است.
محمد بیدمشکی با تاکید بر برخورد با توزیع غیر مجاز سوخت خارج از سیستم قانونی گفت: متهمان دستگیر شده به مراجع قضایی تحویل داده شده اند.
گرانی نرخ سوخت راه حل جلوگیری از قاچاق سوخت نیست بلکه صورت مسئله را پاک می کند
علیرضا کازرونی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با مهر اظهارداشت: قاچاق سوخت در کشور جزو معدود مواردی قاچاق معکوسی است که در ایران روی می دهد و بیشتر حجم قاچاق در ایران در خصوص کالاهایی است که از خارج از کشور وارد بازار داخلی می شود.
وی با اشاره به نفت خیز بودن ایران و پائین بودن ارزش سوخت در بازار داخلی گفت: همین اختلاف قیمت موجب شده است تمایل به خروج سوخت از کشور وجود داشته باشد و این در اقتصاد امری عادی است و در حقیقت کالا به سمتی تمایل پیدا می کند که نرخ بیشتری را به خود اختصاص دهد.
کازرونی با اشاره به اختلاف قیمت سوخت داخلی در مقایسه با بازار پاکستان و افغانستان و کشورهای عربی گفت: همین امر بازار غیرقانونی را ایجاد کرده است که هزینه اقتصادی هنگفتی را در برمی گیرد و به اقتصاد کشور ضربه می زند.
وی با اشاره به هزینه خرید بنزین و یا تولید بنزین و گازوئیل گفت: در واقع باید این تولید و خرید بنزین در کشور مطابق با نیاز داخلی انجام شود که این امر در حال حاضر روی نمی دهد و بخشی از سوخت خارج از سیستم قانونی هدر می رود.
تاثیر منفی افزایش نرخ سوخت بر اقتصاد ملی/ اشتغال زایی و کنترل مرزها راهکار کاهش قاچاق
کازرونی از سوی دیگر افزایش قیمت سوخت را در ایران با قیمت سایر کالاها دارای تاثیر مستقیم دانست و گفت: اگر بخواهیم با افزایش قیمت سوخت این مشکل را حل کنیم در زمان کوتاه شاهد افزایش نرخ سایر کالاها خواهیم بود که موجب افزایش قاچاق سایر کالاها خواهد شد و تاثیر عینی بیشتری بر اقتصاد داخلی می گذارد.
وی کنترل مرزها و ایجاد اشتغال و شناور کردن نرخ بنزین معادل بازار کشورهای همسایه در مرزها را راه حل مشکل دانست.
وی افزود: اگر مشکل اشتغال در مرزها وجود نداشته باشد کمتر کسی خطر قاچاق سوخت را به جان می خرد و حلقه مردم محلی بیکار که مورد سوء استفاده قاچاقچیان عمده هستند نیز از گردونه حذف خواهد شد و عملا قاچاق سوخت برای افراد سوء استفاده گر سخت تر خواهد شد.
..............................
گزارش: سید مهدی موسوی
نظر شما