به گزارش خبرنگار مهر، این اثر در سه فصل روشنگری زمینه تاریخی ومولفه‌های فکری، کانت و پرسش از روشنگری و خوانش فوکویی از روشنگری کانت به بررسی این موضوع پرداخته است.
در بخشی از مقدمه مؤلف آمده است: جنبش روشنگری و نقش مهم و دوران‌ساز آن در فرهنگ غرب و بلکه فرهنگ جهان امری است که پرداختن به آن جای چندانی برای اما واگر باقی نخواهد گذاشت. روشنگری؛ اگرنه مهمترین مؤلفه، از مهمترین عوامل سازنده دوران مدرن غرب است که البته مخالفان و موافقان (بلکه دوستان و دشمنان) خود را داشته است. گرچه روشنگری در تاریخ غرب به عنوان یک دوره تاریخی خاص مطرح است و ریشه‌های آن را تا اواخر قرون وسطی مسیحی و حتی پیشتر از آن می‌توان برد.
وی می افزاید: برای نخستین بار و در فلسفه فیلسوف آلمانی قرن نوزدهم، ایمانوئل کانت است که درقالب نقدهای سه (یا چهار)گانه و رسالههای سیاسی او، وضع مدرن، صورت‌بندی مفهومی و فلسفی خود را یافته و روشنگری مدرنیته، به خود آگاهی می‌رسد. آغازگاه این خودآگاهی، رسالۀ روشنگری چیست؟ کانت است که سیر تاریخی خود را درایده آلیسم آلمان - و اوج آن در فلسفه هگل و بعدها در آثار کسانی چون مارکس، نیچه، مکتب فرانکفورت واندیشه پست مدرن، دنبال می‌کند.
شجاعی جشوقانی تصریح کرد: میشل فوکو فیلسوف پست مدرن فرانسوی، به گواهی آثار خود، نقاد رادیکال مدرنیته و روشنگری است. با این وجود، وی در اواخر عمرخود، تلقی نسبتاً همدلانه‌ای از روشنگری کانت ارائه داده که موجب اعجاب شارحان و مفسران گردیده است. اینکه آیا خوانش فوکویی از رساله روشنگری کانت، نشانگر تغییر موضعی اساسی در فکر فوکو است یا تبیین دیگری از این مواجهه فوکویی می‌توان ارائه داد، پرسشی است که این کتاب و در قالب سه فصل – درصدد نزدیک شدن به پاسخ آن است.
دکتر داوری اردکانی هم در بخشی از مقدمه خود بر این اثر می نویسد: این دفتر، نوشته یکی از مستعدترین و فاضلترین فلسفه خواندههای سالهای اخیر است - و خدا را شکر که در سالهای اخیر دانشجویان ممتاز دیگری هم در دورههای فوق لیسانس و دکتری فلسفه داشتهایم - که نویسنده در آن به شأنی از فلسفه کانت پرداخته است که تا دهههای اخیر کمتر به آن توجه شده بود و شاید هنوز هم بسیاری از ما ندانیم که فلسفه کانت با این شأن قوام یافته و در حقیقت فلسفه منورالفکری است. نویسنده کوشیده است که با مطالعه و تأمل در مقاله «اوفکلرونگ چیست؟» و با رجوع به آثار و آراء صاحبنظران و مورخان فلسفه ، مقام فیلسوف را در تاریخ تجدد بازشناسد.
وی می افزاید: نکتهای که به مناسبت باید بگویم اینست که آقای شجاعی مطالب رساله خود را از آغاز با مشورت من نوشته است و نوشتهاش در میان آثاری که در سالهای اخیر در فلسفه معاصر چاپ شده است از چند حیث ارزش و اعتبار دارد؛ از جمله اینکه از ابتدا کوشیده است که مطالب را هرچه بهتر دریابد و آنها را در عبارات درست بیان کند. در سالهای اخیر رسم شده است که استاد راهنما را شریک پژوهشگر و نویسنده رسالههای دانشجویان بدانند. شاید این رسم در رشتههای مهندسی و پزشکی و علوم دقیقه چندان نادرست و ناموجه نباشد اما در علوم انسانی وجهی ندارد و نمیدانم آیا از نظر اخلاقی تا چه اندازه موجه است.
درآمدی فلسفی- تاریخی به روشنگری (از کانت تا فوکو) تألیف مالک شجاعی جشوقانی با مقدمه رضا داوری اردکانی به مالک شجاعی جشوقانی، توسط نشر علم در 1500 نسخه منتشر شد.
نظر شما