توجیحات میراث فرهنگی چهارمحال و بختیاری در خصوص ثبت ملی دو پرونده شکار

- ثبت دو پرونده اشعار شكار و فنون شكار كبك در فرهنگ بختياري به هیچ وجه به معنای ترویج فرهنگ شکار و شکارگری نمی باشد و در هيچ قسمتي از اين پرونده ها توصيه اي مبني بر توسعه و ترويج شكار به هر نحو (مجاز يا غير مجاز) صورت نگرفته است چرا كه شکار و پرداختن به آن در حیطه وظایف این اداره کل نمی باشد.

 

- یکی از وظایف این اداره کل ثبت و ضبط فرهنگ عامه و پرداختن به فنونی می باشد که ریشه در فرهنگ مردم استان دارد. در فرهنگ غنی بختياري، شکار، فنون شکار، ابزار و آلات شکار، ادبیات شفاهی شکار و... قدمتی به بلندای این فرهنگ عظیم دارد. مسلماً اگر به کتب منشتر شده با موضوع فرهنگ بختیاری رجوع شود موارد ذکر شده در مورد شکار، یکی از موضوعات مهمی می باشد که به آن پرداخته شده است. مطالعات میدانی در مورد این موضوع نیز، همین نکته را تأیید می‌نماید.

 

- یکی از سرفصلهای عنوان شده از طرف اداره ثبت آثار معنوی در کشور دانش شکار می باشد و هدف از آن فقط و فقط حفظ دانش و فرهنگی است که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است.

- با رجوع به پرونده ثبتی میراث معنوی اشعار شکار، این موضوع کاملا واضح و مبرهن می باشد که در این پرونده فقط به ادبیات شفاهی، آوانگاری و معنای فارسی اشعار بختیاری پرداخته شده است. پرداختن به ابزار و ادوات شکار نیز که از جمله دانش بومی مردم بوده است یکی دیگر از مباحث این پرونده را تشکیل می دهد.

 

- در پرونده فنون شکار کبک نیز، همه فنونی که در گذشته جهت شکار کبک از آن استفاده می شده مورد بحث قرار گرفته است. همانگونه که عنوان شد هدف از این پرونده فقط ثبت دانش بومی می باشد. از جمله فنون بومی و ادبیات شفاهی دیگری که نسبت به تهیه پرونده و ثبت آن اقدام شده است می توان به فنون مختلف نان پزی ، فنون و مهارت بافت دستبافته های عشایری، ادبیات شفاهی اشعار عروسی ، عزاداری و اشعار و ترانه های کار اشاره نمود. 

 

- ثبت این دو پرونده فقط ثبت قسمتی از دانش و فرهنگ بومی و محلی بختیاری می باشد. اعتراض به این فنون اعتراض به گوشه ای از فرهنگ مردمی است که سالیان سال با این فرهنگ زیسته اند.

 

- مسلما اگر اداره ثبت آثار معنوی کشور، این پرونده را مغایر اصول اخلاقی و ناقض حقوق زیست محیطی تشخیص می داد از ثبت این دو اثر ارزشمند جلوگیری بعمل می آورد.

 

- با رجوع به فرهنگ بختیاری مشخص خواهد شد که شکار در فرهنگ بختیاری درگذشته ، شجاعت مرد بختیاری را اثبات می نمود، شجاعت مردان بختیاری به هيچ عنوان بهانه ای برای صحیح جلوه دادن شکار و شکارگری در این فرهنگ نیست. مسلما با اقدامات حفاظتی انجام شده از طرف اداره محیط زیست استان که دادن مجوز جهت شکار در روزهای مشخصی از سال نیز یکی از آنها می باشد این گونه های مختلف حفظ و از انقراض آنها جلوگیری خواهد شد. 

 

- از نكات جالب توجه در اين پرونده ذكر اعتقادات و عقايد اين قوم در مقوله شكار است، به عنوان مثال هيچگاه در ايام تخم‌گذاري كبك (اوايل فصل بهار)يا در دوران مراقبت اين پرنده از جوجه ها (اواخر فصل بهار و اوايل فصل تابستان) شكار رايج نبوده است و نمونه ديگر اينكه فرد شكارچي با توجه به تجربه اي كه داشته و نحوه حركت كردن، پرواز كردن، شكل و حجم جثه و ساير مشخصات پرندگان، كبك نر و ماده را ازهم تشخيص داده لذا از شليك كردن به كبك ماده به دليل مراقبت جنس ماده از جوجه ها و نيز حفظ چرخه توليد مثل اين پرنده خودداري مي‌نموده و يا از شليك كردن به پرنده اي كه به اتفاق جوجه هايش در كوهستان مشاهده مي شده پرهيز مي نمايد كه اين موارد خود نشان از اهميت حفظ و بقاي اين پرنده و احترام به حقوق جانواران و پرندگان در فرهنگ عامه اين قوم دارد.هرچند مقوله شكار و استفاده از منابع غذايي حيوانات و جانوران از قرون اوليه تاريخ تا به امروز جزيي از چرخه طبيعت و حيات بوده است.

 

- در پلان مديريتي پيشنهادي پرونده ثبت فنون شکار کبک چنین آمده است: « اداره محیط زیست استان، با اقدامات حفاظتی خاص نظیر تعیین زمان شکار، تعداد شکار و... شکار را تحت کنترل خود درآورده و بدین وسیله سعی در جلوگیری از انقراض گونه های مختلف حیوانات بخصوص کبک را دارد. از جمله این اقدامات می توان به افزایش گروه‌های حفاظتی، افزایش آگاهی‌های عمومی و اطلاع‌رسانی درباره ویژگی‌های خاص این پرنده و فرهنگ‌سازی برای حفظ آن از طریق چاپ نشریه، عکس و بروشور اشاره نمود.» اين در حاليست كه هم اكنون نيز سازمان حفاظت محيط زيست در قبال پرداخت وجه ، اقدام به صدور پروانه شكار مي نمايد كه كبك هم در اين پروانه هاي شكار جزء پرندگان مجاز جهت شكار برشمرده شده است و لذا مديريت بر شكار پرندگان و جانوران بر عهده آن سازمان محترم مي باشد.