به گزارش خبرگزاری مهر، دومین نشست تخصصی نقشه راه علوم انسانی با ارائه دکتر ابراهیم دادجو، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، با نقادی دکتر محمد فتحعلی خانی و دکتر عطاء الله رفیعی آتانی در تالار معرفت پژوهشگاه قم برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر ابراهیم دادجو ضمن بیان امکان یا عدم امکان توليد علوم انساني ـ اسلامي گفت: در مورد امكان يا عدم امكان توليد علوم انساني ـ اسلامي دو نظريه كلان وجود دارد: یکی اینکه عده‌اي از عدم امكان توليد علوم انساني ـ اسلامي دفاع كرده‌اند و دیگر اینکه عده‌اي از امكان توليد علوم انساني ـ اسلامي دفاع كرده‌اند و بر اين اعتقادند كه مي‌توان مستقيماً از درون متون ديني به تأسيس علوم انساني جديدي به نام علوم انساني ـ اسلامي پرداخت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در توضیح نظریه واقع گرایانه خود از علوم انسانی گفت: نظريه‌اي كه بنده، پس از پژوهش‌هاي واقع‌بينانه، به دفاع از آن مي‌پردازم و جسورانه مدعي‌ام كه واقع‌بينانه‌ترين نظريه‌اي است كه مي‌توان در مورد علوم انساني ـ اسلامي به دست داد نه از تأسيس علوم انساني ـ اسلامي بلكه از تهذيب همين علوم انساني موجود سخن مي‌گويد و راهكار توليد علوم انساني ـ اسلامي را بازسازي همين علوم انساني مي‌داند.
وی ادامه داد: حُسن اين راهكار در آن است كه همه مذاهب و مكاتب اسلامي و همه كشورهاي مسلمان را به راهكار درست، واقع‌بينانه و واحد توليد علوم انساني ـ اسلامي واقف مي‌سازد و به دور از هرگونه ادعاهاي تفرقه‌انگيز راهكار واحد توليد علوم انساني ـ اسلامي را در دسترس عالم اسلام قرار مي‌دهد. هر چند مي‌توان مباني اين نظريه را در آراء استاد جوادي آملي راجع به علم ديني يافت، اين نظريه ساختار بي‌بديلي است كه حاصل نگاه واقع‌گرايانه خود بنده به علوم انساني و علوم انساني ـ اسلامي است. تفصيل اين نظريه در مقاله«نقشه راه علوم انساني ـ اسلامي» و در تحقيق «فلسفه علوم انساني ـ اسلامي» آمده است.
مدیر گروه معرفت شناسی پژوهشگاه افزود: علوم انساني ـ اسلامي قائم به سه ضلع علوم انساني، انسان و دين اسلام است. طبق تعريفي كه در چكيده اين نظريه از اين سه ضلع ارائه دادم، هر دستگاه معرفت‌شناختي‌اي كه نتواند به نحوي واقع‌بينانه اين سه ضلع را در ساختاري نظام‌مند توضيح دهد نمي‌تواند در مورد علوم انساني ـ اسلامي به نظريه جامعي دست يابد. بنده ابتدا، در يك تقسيم‌بندي جديد، كليه علوم غيرطبيعي را ذيل علوم انساني قرار دادم.
وی در پایان سخنان خود ادامه داد: «فلسفه» از جمله علوم انساني است. ما مسلمانان با تكيه بر جهان‌بيني اسلامي «فلسفه» را به «فلسفه اسلامي» تبديل كرده‌ايم. «فلسفه اسلامي» داراي آميزه‌اي از گزاره‌هاي درست و مطابق با واقع و گزاره‌هاي نادرست و غيرمطابق با واقع است. اگر «فلسفه اسلامي» را بر طبق فهم شيعيان يا سنّيان يا مثلاً مشائيان و اشراقيان و صدرائيان پيش ببريم به روايت‌هاي مختلفي از «فلسفه اسلامي» دست مي‌يابيم.
نظر شما