گنبدکاووس؛ شهری با میل‌های آجری و افسانه‌ای

برج قابوس، بلندترین برج آجری جهان و یکی از بی‌نظیرترین یادمان‌های برجسته معماری ایران در دوره اسلامی است که در شمال شهر گنبد قابوس و در سه کیلومتری بازمانده شهر قدیم جرجان مرکز حکومت آل زیار قرار دارد.

 

بلندترین برج آجری جهان در طول سال از جمله نوروز رکوردار جذب گردشگر بوده و شمار زیادی از علاقمندان به میراث تاریخی و فرهنگی استان را به خود جذب کرده است.

 

این برج بر روی تپه‌ای به بلندی 15متر قرار گرفته و در سال397 هـ.ق به‌عنوان یادمان شمس‌المعالی قابوس بن و شمگیر ساخته شده است ارتفاع این برج 55 متر و با احتساب بلندی تپه در مجموع 70 متر از سطح زمین است.

 

میل گنبد بیش از هزار سال، سرفرازانه سر به آسمان کشیده و تمدن کهن مردم این دیار را رخ جهانیان می کشد، این بنا از چهار بخش تشکیل شده است که شامل پی و صفه بنا، سردابه، بدنه و گنبد مخروطی می شود.

 

 

برج قابوس پس از ثبت جهانی، دیگر مربوط به گنبد و گلستان و ایران نیست و به عنوان مقصد گردشگران فرهنگی از سراسر جهان تبدیل شده است، این بنا با نقشه ستاره ای شکل و گنبد مخروطی به ارتفاع 18 متر است و بر روی بدنه آن 10 ترک دارد و راس هر ترک نیز 1.60 متر و قاعده ان نیز 1.4 متر از هم فاصله دارد و محیط اصلی گنبد نیز 30 متر است.

 

برج قابوس در عين سادگي يكي از غرور انگيز‌ترين بناهايي است كه نه تنها در خاك ايران بلكه در سراسر جهان شناخته شده و مورد توجه بسياري از جهانگردان و باستان شناسان است.

 

قدرت شاکری رئیس اداره میراث فرهنگی گنبدکاوس به خبرنگار مهر گفت: برای معرفی شهرستان گنبدکاووس نمایشگاه صنایع دستی و غذاهای سنتی در جوار برج قابوس برپا می شود تا به مسافران معرفی کنیم.

 

وی اظهار داشت: همچنین برشورهایی نیز در قالب بسته های فرهنگی تهیه شده و در ورودی شهر در اختیار مسافران قرار می گیرد.

 

 

وی عنوان کرد: همچنین دستگاهی در برج قابوس نصب شده تا هر گردشگری که وارد شود، اطلاعات گردشگری به تلفن همراه وی بلوتوث شود.

 

شاکری گفت: در صدد هستیم تا مشخصات شهرستان و قابلیت های آن را نیز در اختیار مسافران قرار دهیم و در حاشیه برج قابوس نمایشگاه دیگری با عنوان نمایشگاه فرهنگی شهرستان نیز دایر می شود.

 

شاکری گفت: کارهای اقامت، نظارت و نظافت امامزاده یحیی بن زید نیز انجام شده تا مسافران علاقمند اسکان داده شوند.

 

رئیس میراث فرهنگی گنبدکاووس گفت: دو اتوبوس نیز در شهرستان مستقر شده تا مسافران بصورت رایگان از مناطق گردشگری نظیر تالابها، برج قابوس و بازارچه مرزی دیدن کنند.

 

وی یادآورشد: دو آلاچیق سنتی نیز از سمت آزادشهر و مینودشت برای معرفی و راهنمایی مسافران به شهرستان در نظر گرفته شده است.

 

مدیرکل میراث فرهنگی گلستان نیز، برج قابوس را یک اثر شاخص و ممتاز از معماری دوره اسلامی در ایران ذکر کرد و گفت: این برج که عنوان بلندترین برج آجری جهان را یدک می کشد، افتخاری بزرگ برای ملت با فرهنگ ایران اسلامی و نخستین اثر تاریخی گلستان است که در یونسکو به ثبت جهانی رسید.

 

 

قربان عباسی گفت: در سال 1379 پیشنهاد ثبت جهانی گنبد قابوس ارائه شد و از همان سال اقدامات و فعالیت های لازم برای تکمیل پرونده ثبتی آن آغاز شد، تا این که در سال 1389 پرونده مذکور تکمیل و به سازمان فرهنگی- آموزشی یونسکو تحویل شد که خوشبختانه مورد پذیرش این نهاد بین المللی قرار گرفت.

 

وی اظهار داشت: در شهریور سال 1390، بنای گنبدقابوس از سوی کارشناسان ایکوموس(شورای بین المللی بناها و محوطه های تاریخی) بازدید میدانی و از فعالیت های صورت گرفته برای ثبت بنا بازبینی های لازم انجام شد و سرانجام در تابستان 91 به ثبت جهانی رسید.

 

وی گفت: این بنا به شماره 86 در سال 1310خورشیدی به ثبت آثار ملی رسیده است.

 

برج قابوس در شهرستان گنبدکاووس در شرق گلستان واقع شده است و از آثار قدیمی شهرستان گنبد مقبرة قابوس بن وشمگیر ، امام زاده یحیی بن زید و خرابه های گرگان قدیم است، از دیدنی ها و جذابیت های گردشگری آن شش آبشار متوالی شیرآباد در حومه شهر خان ببین است که بزرگترین آن ها ارتفاعی به طول 20 متر دارد با حوضچه ای که عمق آن به 40 تا 80 متر می رسد.

 

همچنین غار طبیعی شیرآباد با دهانه ای به ارتفاع 9 متر و طول تقریبی 150 متر که با وجود چشمه روان و آویزه های درون غاری بس شگفت انگیز است.

 

تالاب های بین المللی آلاگل ، آجی گل و آلما گل در بخش داشلی برون که زیست گاه پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبی است از دیگر جذابیت های طبیعی منطقه است، از دیگر دیدنی ها شهرستان گنبد کاووس، سوار کاری و مسابقات اسبدوانی پاییزه و بهاره است، مسابقاتی که جهانگردان را هم به خود جذب می‌کند.